Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement
Zabytek
nr w rej.
620
Zamek Królewski (2)

Zamek Królewski

DSC0191

Zamek Królewski w zimie

Arkady Kubickiego

Tyły Zamku Królewskiego

Zamek Krolewski trasa wz

Zamek Królewski od strony Trasy W-Z

Stare miasto gora

Widok na wieżę

Zamek Królewski przedwojna

Zamek Królewski w 1860

Dawna Izba Poselska Zamek Królewski

Curia Maior, dawna Izba Poselska

Sala Tronowa Zamek Królewski

Sala Tronowa

Kaplica Zamek Królewski

Kaplica zamkowa, po lewej widoczna czarna urna z sercem Tadeusza Kościuszki

Zamek Królewski - barokowy "zamek" położony na Starym Mieście, na placu Zamkowym 1, siedziba władz I Rzeczypospolitej w latach 1596-1795, a w latach 1926-1939 prezydenta II Rzeczpospolitej Ignacego Mościckiego.

Historia[]

Pod koniec XIII wieku, za panowania księcia mazowieckiego Konrada II, zbudowano gród drewniano-ziemny zwany Dworem Mniejszym (łac. Curia Minor). Kolejny książę, Kazimierz I, zdecydował o postawieniu w 1350 pierwszego obiektu murowanego na terenie grodu, Wieży Wielkiej (łac. Turris Magna, dziś jest to Wieża Grodzka). Pomiędzy 1407 a 1410, Janusz I Starszy wybudował piętrowy gotycki murowany zamek, zwany Dworem Większy (łac. Curia Maior). Charakter nowej siedziby i jej rozmiary (47,5 m na 14,5 m) zadecydowały o zmianie statusu obiektu, który od 1414 funkcjonował już jako Dwór Książęcy. Od 1526 (gdy zmarli ostatni książęta mazowieccy, Stanisław I i Janusz III) zamek stał się rezydencją królewską, oraz, po przenixdxdesieniu funkcji stołecznych do Warszawy, także siedzibą Sejmu i Senatu. Po sejmie Obojga Narodów z 1569 roku zamek rozszerzył się o Nowy Dwór Królewski projektu Giovanniego Baptysty di Quadro. 29 października 1611 w Sali Senatorskiej zamku, pojmany przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego car Rosji Wasyl IV Szujski, oddał hołd królowi polskiemu Zygmuntowi III Wazie. W 1622 Zygmunt III Waza znacznie rozbudował zamek, zamykając budowlę i tworząc współczesny pięcioboczny dziedziniec.

Na zamku 3 maja 1791 Sejm Czteroletni uchwalił konstytucję. W czasie powstania listopadowego 25 stycznia 1831, obradujący na zamku zdetronizował cesarza Rosji Mikołaja I jako króla Polski. W zemście za ten czyn Rosjanie przerobili dwie pałacowe komnaty: Gabinet Marmurowy oraz Izbę Senatorską. W latach 1926-1939 był siedzibą prezydenta II RP Ignacego Mościckiego.

Po wybuchu wojny rozpoczęło się ratowanie wszelkich dóbr ruchomych, które przenoszono do Muzeum Narodowego. Podczas akcji ratunkowej zginął ówczesny kustosz zbiorów zamkowych, Kazimierz Brokl. Zamek poważnie ucierpiał podczas ostrzału artyleryjskiego z 17 września 1939 - spaleniu uległy dachy oraz hełmy wież, zniszczony został także dach Sali Wielkiej. Atak dokonał się około 11:15 i na tej godzinie zatrzymał się zegar na płonącej Wieży Zygmuntowskiej. Godzina ta stała się symboliczna dla Zamku - na 11:15 zatrzymany został zegar na posągu Chronosa w Sali Rycerskiej, również o tej godzinie codziennie z Wieży Zygmuntowskiej grany jest warszawski hejnał.

Po wkroczeniu Niemców do Warszawy zapadła decyzja o wysadzeniu zamku, w którego miejsce, w ramach Planu Pabsta, miała powstać hala widowiskowa Volkshalle. Na przełomie 1939 i 1940 roku wywiercono w zamku 10 tysięcy otworów pod dynamit. Zamku nie wysadzono jednak wtedy, gdyż fala uderzeniowa mogłaby zmieść Most Kierbedzia, który był niezbędny dla przerzutu wojsk niemieckich na wschód. Zamek wysadzono po powstaniu warszawskim, w 1944 roku.

Obecnie coraz mniej ludzi uświadamia sobie, że Zamek, który dzisiaj oglądamy to zaledwie budynek odbudowany po II wojnie światowej. Odbudowę Zamku Królewskiego, a właściwie jego budowę od podstaw, rozpoczęto w roku 1971, kiedy do władzy doszedł Edward Gierek, a ukończono w roku 1981, kiedy tę władzę utracił. Po II wojnie światowej ze starego zamku niewiele pozostało, zaledwie około 2% materiałów użytych w jego odbudowie pochodzi ze starego zamku. Na zdjęciach z 1945 roku widnieją jedynie sterczące na tle nieba niewielkie fragmenty ścian.

Zamek Królewski jest jedną z najsławniejszych budowli na świecie nie dlatego, że wygląda szczególnie imponująco, ani dlatego, że liczy sobie ponad 700 lat i byłkiedyś rezydencją królewską, albo dlatego, że Szekspir w swej sztuce „Opowieść zimowa” wykorzystał historię, która wydarzyła się w Zamku naprawdę. Wyjątkowość Zamku polega na tym, że przez 37 lat warszawski Zamek Królewski nie istniał, a jednak odrodził się jak Feniks z popiołów. Został zniszczony jako symbol polskiej państwowości i jako symbol tej państwowości został odbudowany.

Wnętrza[]

Wnętrza zamku w największym stopniu ukształtowane zostały za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego - większość uratowanego podczas II wojny światowej wyposażenia pochodzi z tamtego okresu, choć wiele jest także powojennych darów z całego świata.

Do najciekawszych sal w Zamku należą położona na parterze dawna Izba Poselska, gdzie na suficie umieszczone są malunki godeł województw po to, aby przybywający na Sejm posłowie wiedzieli, w którym miejscu mają spocząć.

Na 1 piętrze mieszczą się Nowa Izba Poselska oraz Izba Senatorska, gdzie w późniejszym okresie odbywały się Sejmy, gdzie "leżał" Tadeusz Rejtan oraz gdzie uchwalono konstytucję 3 maja. To w sali Senatorskiej dokonano w 1831 roku detronizacji Romanowów z polskiego tronu, za karę izba ta została rozparcelowana na mniejsze salki.

Na 2 piętrze mieszczą się komnaty króla Stanisława Augusta Poniatowskiego - Sala Rycerska, w której mieszczą się portrety wybitnych polskich uczonych i artystów, a także posągi Sławy i Chronosa z zegarem na plecach. Inna sala to Gabinet Marmurowy, gdzie mieszczą się portrety polskich królów. Obie sale miały zaznajamiać odwiedzających króla z polską historią, zanim wejdzie do Sali Tronowej wyposażonej według projektu Jana Chrystiana Kamsetzera. Na 2 piętrze mieści się także ogromna Sala Wielka, stworzona przez Dominika Merliniego i Jana Chrystiana Kamsetzera.

Ciekawostki[]

Ocalałe detale architektoniczne Zamku Królewskiego Muzeum Powstania Warszawskiego

Detale architektoniczne pochodzące ze zburzonego Zamku w Muzeum Powstania Warszawskiego

  • Model Zamku Królewskiego można zobaczyć w austriackim Klagenfurt na wystawie zwanej Minimundusem, gdzie znajduje się wspaniała kolekcja modeli najsławniejszych budowli na świecie (m.in. model Bazyliki św. Piotra w Rzymie, piramid w Gizie oraz nieistniejących już wież World Trade Center w Nowym Jorku).
  • Oryginalne fragmenty zamkowych gzymsów i portali z przełomu XVIII i XIX wieku można obejrzeć w Muzeum Powstania Warszawskiego.
  • Na pamiątkę dramatycznych wydarzeń z września 1939 roku codziennie o 11.15 z Wieży Zegarowej grany jest Hejnał Zamku Królewskiego. Melodia skomponowana przez Zbigniewa Bagińskiego jest oparta na motywach „Warszawianki”. Jej trzykrotne powtórzenie ma podkreślać podstawowe wartości patriotyczne: Bóg, Honor i Ojczyzna. Hejnał odegrano po raz pierwszy 3 maja 1995 roku, a od 2008 roku jest on oficjalnym hejnałem Warszawy.

Linki zewnętrzne[]

Galeria[]

Advertisement