Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Nie masz konta?
Zarejestruj się
Advertisement
Zarejestruj się
Warszawikia
Warszawikia
6980
stron
w: Zabytki, Zalążki artykułów, Strony, które potrzebują grafik,
i 3 więcej

Uniwersytet Warszawski

Wersja z dnia 06:58, 22 wrz 2008 autorstwa Mikiapole3 (tablica | edycje)
Edytuj
Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy wyższej uczelni. Zobacz też: Uniwersytet (przystanek).
Zabytek
nr w rej.
1244-A
Brama Uniwersytetu Warszawskiego

Brama Główna Uniwersytetu Warszawskiego

Uniwersytet Warszawski (dawny BUW)

Gmach starej biblioteki uniwersyteckiej

Uniwersytet Warszawski - elitarna wyższa uczelnia państwowa w Warszawie. Główny kampus uniwersytetu mieści się przy Krakowskim Przedmieściu na przeciwko Akademii Sztuk Pięknych przy przystanku Uniwersytet. Biblioteka Uniwersytecka została przeniesiona na Dobrą, a jej stary budynek wyremontowano i przekształcono w sale wykładowe.

Poza kampusem znajdują się między innymi wydziały: nauk ekonomicznych (ul. Długa), psychologii (ul. Stawki), lingwistyki stosowanej i filologii wschodniosłowiańskiej (ul. Szturmowa) czy wydział chemii, a także geologii (ul. Żwirki i Wigury, tzw. Campus Ochota).

W skład Uniwersytetu Warszawskiego wchodzi 18 wydziałów, a także liczne jednostki dydaktyczne i administracyjne. Absolwentami byli m.in. Aleksander Głowacki (Bolesław Prus), Julian Tuwim czy Witold Gombrowicz. Rektorem uczelni jest prof. zw. dr hab. Katarzyna Chałasińska-Macukow.

Historia

Królewski Uniwersytet Warszawski (1816-1831)

Królewski Uniwersytet Warszawski powstał 19 listopada 1816 roku z inicjatywy Stanisława Kostki Potockiego i Stanisława Staszica, we współpracy m.in. z Wawrzyńcem Surowieckim, a za zgodą władz zaborczych i cara Rosji Aleksandra I, z połączenia Szkoły Prawa i Nauk Administracyjnych i Szkoły Lekarskiej i składał się z pięciu wydziałów:

  • Prawa i Administracji
  • Lekarskiego
  • Filozoficznego
  • Teologicznego
  • Nauk i Sztuk Pięknych

Kadra profesorska liczyła 30-40 profesorów, liczba studentów dochodziła do 800. Pierwszym rektorem został wybrany 2 marca 1818 roku ks. Wojciech Anzelm Szweykowski. W lutym 1831 w wyniku wyborów drugim rektor uczelni został Józef Karol Skrodzki. Był nim aż do rozwiązania uniwersytetu. Uczelnia posiadała też bibliotekę, która od marca 1818 roku została usamodzielniona i zyskała charakter biblioteki publicznej podlegającej bezpośrednio Rządowej Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W skład zbiorów bibliotecznych weszły m.in.: cenny księgozbiór Liceum Warszawskiego, w którym znajdowały się zbiory po Szkole Rycerskiej, Ignacym Krasickim, Szkole Prawa i Administracji, a także większość zasobów Biblioteki przy Sądzie Apelacyjnym. Bieżącą produkcję wydawniczą z terenu Królestwa Polskiego zapewniał Bibliotece egzemplarz obowiązkowy, do którego uzyskała prawo już w 1819 roku. Pozyskała też księgozbiory kasowanych klasztorów. Księgozbiór matematyczno-przyrodniczy uzupełniony został w 1825 roku zbiorami po Szkole Lekarskiej. W 1830 roku uniwersytet został przemianowany na Uniwersytet Królewsko-Aleksandrowski.

Królewski Uniwersytet Warszawski został zlikwidowany w 1831 roku po masowym udziale studentów w powstaniu listopadowym.

Akademia Medyko-Chirurgiczna; Szkoła Główna (1857-1869)

Po skasowaniu Królewskiego Uniwersytetu uczelnia została reaktywowana w 1857 roku, na fali liberalizacji po klęsce Rosji w wojnie na Krymie. Ilość wydziałów ograniczono tylko do dwóch: lekarskiego i farmaceutycznego. W 1862 roku została przemianowana na Warszawską Szkołę Główną.

Nowa szkoła posiadała cztery wydziały: Prawa i Administracji, Filologiczno-Historyczny, Matematyczno-Fizyczny oraz Lekarski. Rektorem uczelni był Józef Mianowski. Szkoła została rozwiązana w 1869 po powstaniu styczniowym.

Cesarski Uniwersytet Warszawski (1870-1915)

W miejsce Szkoły Głównej utworzono w 1870 roku rosyjskojęzyczną uczelnię, która miała stać się narzędziem rusyfikacji polskiego społeczeństwa. Wsparcie Rosji pozwoliło na zwiększenie zasobów uczelni, poprawiła się jego sytuacja materialna, rozbudowane zostały gmachy. Mimo wszystko wśród kilku tysięcy studentów koło 70% stanowili Polacy, z których wielu należało do organizacji patriotycznych.

Zmieniło się to w roku 1905, kiedy pod hasłem walki o polski uniwersytet, uczelnia została zbojkotowana przez Polaków, udział polskich studentów spadł do 10%, a dotychczasowi uczniowie wyjechali do obcych uczelni. Po wybuchu I wojny światowej, w 1915 roku uniwersytet został ewakuowany przez Rosjan do Rostowa nad Donem.

Uniwersytet Warszawski (1915-1939)

Praca uczelni została wznowiona w 1915 roku okupacyjne władze niemieckie. Jednak z powodu wystąpień patriotycznych w 1917 roku zajęcia na Uniwersytecie Warszawskim zostały czasowo zawieszone.

Po 1918 roku uniwersytet mógł wreszcie zacząć pracować w wolnej i niepodległej Polsce. Wydziały miały decydujący wpływ na program nauczania, jedynie finanse były kontrolowane przez państwo, do którego należał uniwersytet. Uczelnia szybko zdobyła europejski poziom, profesorowie i studenci przybywali z odległych terenów. Na początku lat 30. stał się największym polskim uniwersytetem. Powstawały nowe gmachy, w tym Auditorium Maximum.

W 1935, po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego, senat uczelni zdecydował o przemianowaniu uczelni na Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w Warszawie. W latach 30. doszło do ograniczania autonomii uczelni, jednak w 1937 roku udało się ją odzyskać dzięki sprzeciwowi społeczności akademickiej.

Tajny Uniwersytet Warszawski (1939-1944)

Wkraczające do Polski wojska niemieckie zamknęły wszystkie wyższe uczelnie, w tym Uniwersytet Warszawski. Kampus został przekształcony w koszary wojskowe, a biblioteka stała się instytucją dostępną tylko dla Niemców. Mimo likwidacji uczelni i grożącej karze śmierci za nauczanie uniwersytet prowadził tajne nauczanie. Wielu studentów było jednocześnie żołnierzami podziemia. Okres wojny przyniósł ogromne straty uniwersytetowi, zginęło 63 profesorów, budynki i zbioru uczelni uległy w 70% zniszczeniu.

Uniwersytet Warszawski (1945-)

Po wojnie nowe władze komunistyczne były nieprzychylne odbudowie całkowicie zniszczonego uniwersytetu, jednak dzięki uporowi profesorów, którzy przetrwali II wojnę światową, nauka została reaktywowana już w grudniu 1945, kiedy to do studiów przystąpiło 4 000 studentów. Studia stały sie bezpłatne, ponad 60% studentów otrzymało stypendia, wprowadzono jednak ideologiczne kryteria nauczania. W 1950 roku Rozporządzeniem Rady Ministrów z wydziałów lekarskiego i farmaceutycznego wydzielono Akademię Lekarską. W 1954 roku ponownie doszło do podziału, tym razem z wydziałów Teologii Ewangelickiej i Teologii Katolickiej stworzono Chrześcijańską Akademię Teologiczną i Akademię Teologii Katolickiej. Wielu studentów uczelni wzięło udział w 1968 roku w demonstracjach i ulicznych wystąpieniach, uniwersytet był przez cały okres komunizmu ośrodkiem niezależnej myśli, w której wykształciło się wielu reformatorów także ustroju socjalistycznego.

W 2007 roku Uniwersytet Warszawski rozpoczął przebudowę kampusu na Ochocie. Nowoczesne budynki zaprojektuje pracownia Stefana Kuryłowicza.

W 1968 roku uniwersytet otworzył filię w Białymstoku, która w 1997 roku przekształciła się w samodzielny Uniwersytet w Białymstoku.

Rektorzy uczelni

Pałac Kazimierzowski (Uniwersytet Warszawski, front)

Pałac Kazimierzowski, siedziba rektora UW

  1. ks. Wojciech Szweykowski 1818-1831
  2. Józef Karol Skrodzki 1831
  3. Józef Mianowski 1862-1869

Rektorzy Carskiego UW

  1. Piotr Ławrowski (1869-1873)
  2. Nikołaj Błogowieszczański (1874-1884)
  3. Nikołaj Ławrowski (1884-1890)
  4. Iwan Szczełkow (1891-1893)
  5. Michaił Szałfiejew (1895)
  6. Piotr Kowalewski (1896)
  7. Grigorij Zenger (1896)
  8. Michaił Szałfiejew (po raz drugi; 1898)
  9. Grigorij Ulianow (1899-1903)
  10. Piotr Ziłow (1904)
  11. Jefim Karski (1905-1911)
  12. Wasilij Kudrewiecki (1911-1912)
  13. Iwan Trepicyn (1913)
  14. Siergiej Wiechow (1914-1915)

Rektorzy UW

  1. Józef Brudziński 1915-1917
  2. Antoni Kostanecki 1917-1919
  3. Stanisław Józef Thugutt 1919-1920
  4. Jan Karol Kochanowski 1920-1921
  5. Jan Mazurkiewicz 1921-1922
  6. Jan Łukasiewicz 1922-1923
  7. Ignacy Koschembahr-Łyskowski 1923-1924
  8. Franciszek Kryształowicz 1924-1925
  9. Stefan Pieńkowski 1925-1926
  10. Bolesław Hryniewiecki 1926-1927
  11. ks. Antoni Szlagowski 1927-1928
  12. Gustaw Przychocki 1928-1929
  13. Tadeusz Brzeski 1929-1930
  14. Mieczysław Michałowicz 1930-1931
  15. Jan Łukasiewicz 1931-1932
  16. Józef Ujejski 1932-1933
  17. Stefan Pieńkowski 1933-1936
  18. Włodzimierz Antoniewicz 1936-1939
  19. Jerzy Modrakowski 1939
  20. Stefan Pieńkowski 1945-1947
  21. Franciszek Czubalski 1947-1949
  22. Jan Wasilkowski 1949-1952
  23. Stanisław Turski 1952-1969
  24. Zygmunt Rybicki 1969-1980
  25. Henryk Samsonowicz 1980-1982
  26. Kazimierz Albin Dobrowolski 1982-1985
  27. Klemens Szaniawski (rector electus) 1984
  28. Grzegorz Białkowski 1985-1989
  29. Andrzej Kajetan Wróblewski 1989-1993
  30. Włodzimierz Siwiński 1993-1999
  31. Piotr Węgleński 1999-2005
  32. Katarzyna Chałasińska-Macukow 2005-

Wydziały

Dane teleadresowe

  • Uniwersytet Warszawski
  • ul. Krakowskie Przedmieście 26/28
  • 00-927 Warszawa
  • tel. 0-22 552 00 00

Linki zewnętrzne

Wykrzyknik Ta strona jest zalążkiem artykułu. Możesz pomóc Warszawikii rozbudowując ją!
Nuvola apps kcoloredit Ten artykuł potrzebuje zdjęć obrazujących go. Jeśli masz taką możliwość, zrób zdjęcie i umieść je na Warszawikii.
Treści społeczności są dostępne na podstawie licencji CC-BY-SA, o ile nie zaznaczono inaczej.
Advertisement

Fan Feed

More Warszawikia