Ulica Towarowa – ulica położona na Woli, która biegnie od placu Zawiszy do skrzyżowania z ulicą Chłodną. Nazwa ulicy, nadana oficjalnie w 1908 roku, nawiązuje do istniejącej tutaj dawniej towarowej stacji kolejowej[1].
Początkowo, od około 1770 roku wzdłuż dzisiejszej ulicy Towarowej biegły Okopy Lubomirskiego, ulica powstała więc podobnie jak ul. Okopowa jako droga wzdłuż wałów (nazywała się także Okopowa). Regularna zabudowa zaczęła pojawiać się w II połowie XIX wieku, w miejscu splantowanych okopów pojawiła się towarowa stacja kolejowa, około 1879 roku wytyczono u zbiegu z Sienną plac Kaliksta Witkowskiego (potem Kazimierza Wielkiego), a w 1882 roku w rejon skrzyżowania z Sienną dotarł tramwaj konny linii pomarańczowej. Wkrótce powstała także bocznica tramwajowa do elektrowni tramwajowej. W latach 1926-1929 wybudowano wiadukt nad linią kolejową przy Alejach Jerozolimskich, i wtedy też oddano do użytku nową trasę tramwajową wzdłuż całej ul. Towarowej – do dotychczas kursujących linii 6 i 22 dołączyły tramwaje linii 8, 11 i Z[2]. W planach była też znaczna rozbudowa ulicy Towarowej[3].
Podczas II wojny światowej rejon ul. Towarowej został zbombardowany przez Rosjan 13 listopada 1941 roku, zniszczeniu uległa wtedy spora część bocznic kolejowych w rejonie dworca towarowego oraz okoliczna zabudowa[4]. Podczas powstania warszawskiego obszar zajęty został przez powstańców, a ulica Towarowa była ich linią obrony aż do końca sierpnia 1944 roku. W wyniku działań wojennych znacznie uszkodzony został także wiadukt. Zaraz po wojnie ulica Towarowa znalazła swoje ważne miejsce, powstał tymczasowy Dworzec Główny oraz pierwszy budynek wybudowany po wojnie – budynek urzędu pocztowego (nr 5). Ulica została także znacznie poszerzona. Współcześnie w planach jest remont wiaduktu kolejowego oraz budowa tunelu w kierunku ulicy Okopowej, który miałby się zacząć za ulicą Grzybowską[5]. Do 2013 roku przy rondzie Daszyńskiego powstanie też stacja metra C-9 Rondo Daszyńskiego.
Ulica rozpoczyna swój bieg od placu A. Zawiszy, gdzie zbiega się z Alejami Jerozolimskimi, Raszyńską i Grójecką. Następnie ulica kieruje się na północ, przecinając kolejno ulice Srebrną, Kolejową, Sienną, Prostą (jako rondo I. Daszyńskiego), Łucką, Grzybowską, Jaktorowską i Kotlarską, by zakończyć się na skrzyżowaniu z Okopową, Wolską i Chłodną.
Hotel Premiere Classe, Golden Tulip (d. Kyriad Prestige) i Campanile (nr 2)
Wzdłuż ulicy Towarowej znajdują się następujące obiekty:
- ul. Towarowa 1 – Muzeum Kolejnictwa na dawnej stacji Warszawa Główna
- ul. Towarowa 2 – Hotel Premiere Classe, Hotel Golden Tulip (d. Kyriad Prestige) i Hotel Campanile
- ul. Towarowa 5 – Budynek dawnego Urzędu Pocztowego nr 2 (dziś urząd pocztowy nr 22)
- ul. Towarowa 10/12 – Zabudowania dawnej fabryki Bormann i Szwede
- ul. Towarowa 22 – Dom Słowa Polskiego, dziś mieści się tutaj centrum handlowe Jupiter
- róg Pańskiej – Biurowiec Torca Tower (planowany)
- róg Prostej – Wieżowiec Kaleidoscope (planowany)
- ul. Towarowa 25a – Biurowiec Banku BPH
- ul. Towarowa 28 – Biurowiec Instytutu Pamięci Narodowej, w jego miejscu mógłby powstać Wieżowiec Ruchu
- róg Łuckiej – Kompleks Warsaw Spire (w budowie)
- róg Wolskiej – Nieistniejące rogatki wolskie
.JPG){kind=link}
Fragment pamiątkowego muru niedaleko Srebrnej
Przy ulicy znajduje się także kilka kamieni pamiątkowych:
- kamień pamiątkowy umieszczony przed kompleksem hotelowym (nr 2), upamiętnia miejsce, gdzie 31 grudnia 1943 roku hitlerowcy rozstrzelali 43 Polaków,
- kamień pamiątkowy umieszczony na rogu ul. Srebrnej, upamiętnia zgrupowanie "Chrobry II", które w tym rejonie walczyło podczas powstania warszawskiego. Obok kamienia, pośrodku jezdni, znajduje się także zachowany fragment dawnego muru okalającego dawne tereny kolejowe wzdłuż ul. Towarowej,
- kamień pamiątkowy między jezdniami ulicy w miejscu, gdzie w 1943 roku hitlerowcy rozstrzelali 30 zakładników,
- kamień pamiątkowy umieszczony na rogu Grzybowskiej, upamiętnia miejsce, gdzie stał dom, w którym mieszkał Konstanty Ildefons Gałczyński,
- kamień pamiątkowy umieszczony na rogu ul. Kotlarskiej, upamiętnia miejsce, gdzie w dniach 5-6 sierpnia hitlerowcy rozstrzelali 120 osób.
Ciekawym obiektem w przestrzeni okalającej ulicę Towarową jest także bocznica kolejowa, dochodząca praktycznie do samego ronda Daszyńskiego, kończąca się kozłem oporowym. Bocznice istniały tutaj już przed II wojną światową, a ta prowadziła dawniej do powojennych już Warszawskich Zakładów Urządzeń Przemysłowych im. Ludwika Waryńskiego z siedzibą przy Kolejowej 57[6].
Przypisy
- ↑ Kwiryna Handke, Słownik nazewnictwa Warszawy, str. 208, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, 1998
- ↑ Kalendarium zmian w 1929 roku, trasbus.com, dostęp: 28.03.2010
- ↑ Warszawa przedwojenna. Plan miasta z 1939 r., PTR Kartografia, Warszawa, 2006
- ↑ Sowieckie bomby na stolicę, zw.com.pl, 05.03.2009
- ↑ Czy opłaci się Towarowa w tunelu?, gazeta.pl, 25.03.2007
- ↑ Koniec torów kolejowych na skrzyżowaniu Prostej i Towarowej, werttrew.fora.pl, dostęp: 28.03.2010