Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement

Zabytek
nr w rej.
538/09

Ulica Targowa (dawniej Zarwańska, Wołowa, Rynkowa) – ulica położona na Pradze, która biegnie od al. Zielenieckiej do ul. Ratuszowej. Jej nazwa nawiązuje do historycznej osady Targowe Wielkie, która znajdowała się w okolicy.

Historia[]

Skanuj0004

Ulica Targowa na przełomie XIX i XX wieku, na wysokości skrzyżowania z Ząbkowską

Targowa (nr 32)

Kamienica (nr 32)

Targowa (nr 41)

Kamienica (nr 41)

Targowa (nr 50-52, przebudowa 2)

Kamienica (nr 50/52), podczas przebudowy na Muzeum Pragi
(09.2014 – por. 03.2014por. 2011)

Historia ulicy sięga XII i XIII wieku, kiedy to ten trakt stanowił jedną z głównych osi wsi Targowe Wielkie, w XVII wieku istniał jako droga łącząca Pragę ze Skaryszewem. Pierwotnie podzielona była na trzy części o oddzielnych nazwach: Rynkowa (por. Rynkowa, na obecnym odcinku Ratuszowaal. Solidarności), Zarwańska (na obecnym odcinku al. SolidarnościZąbkowska) oraz Wołowa (na obecnym odcinku ZąbkowskaZamoyskiego).

W 1791 roku ulice Rynkowa i Zarwańska zostały połączone w jedną, której nadano nazwę Targowa, w tym czasie istniało przy niej 71 drewnianych domostw oraz jeden dom murowany – mieszkało tutaj wówczas przeszło tysiąc osób. Ulica została (wraz z Pragą) włączona w granice Warszawy na mocy ustawy Prawo o miastach, w czasie insurekcji kościuszkowskiej Pragę zdobyli Rosjanie, niszcząc zabudowę i dokonując rzezi miejscowej ludności. Kolejne zniszczenia przyniósł 1808 rok, kiedy to w wyniku budowy napoleońskich fortyfikacji nad Wisłą zakazano budowy nowych domów, a wiele rozebrano, w tym ratusze: Pragi i Skaryszewa. W czasach Królestwa Polskiego jedynie część ul. Wołowej uwzględniono do odbudowy – powstało wtedy 7 domów murowanych i kilkadziesiąt drewnianych.

W II połowie XIX wieku rozpoczęła się wzmożona zabudowa ówczesnej ul. Targowej oraz stanowiącej jej przedłużenie ul. Wołowej – Targowa biegła wówczas na odcinku ZąbkowskaStrzelecka, a w skrajnie północnym odcinku zakręcała ku ul. Jagiellońskiej. Została wytyczona jako szeroka arteria, która stała się wkrótce centrum Pragi, a do jej rozwoju przyczyniła się budowa Dworca Petersburskiego (dziś Wileński) w 1863 roku oraz Dworca Terespolskiego (dziś Wschodni) w 1866 roku. Ponadto rozwojowi sprzyjało oddanie w 1864 roku Mostu Kierbedzia oraz otwarcie w 1866 roku linii tramwaju konnego, który połączył wszystkie istniejące wówczas w Warszawie dworce kolejowe.

Jeszcze w 1880 roku na ulicy znajdowało się targowisko, dominował handel hurtowy zaopatrujący targi miejskie, a głównymi towarami było bydło, trzoda chlewna, konie, bryczki, a także drewno opałowe, uprzęże czy zboże. Po likwidacji targowiska na jego miejscu urządzono skwery i ułożono chodniki. W 1901 roku założony został Bazar Różyckiego, zaś w 1908 roku ulicą pojechały tramwaje elektryczne. Na początku XX wieku ulica Targowa zaczęła zapełniać się nowymi, kilkupiętrowymi kamienicami.

W 1916 roku w bieg ul. Targowej włączono ul. Wołową, który biegła teraz od ul. Zamoyskiego do ul. 11 Listopada. W okresie międzywojennym w sąsiedztwie Dworca Wileńskiego powstał gmach Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych, zaś w rejonie ul. Kijowskiej ulicę przeciął wiadukt kolei średnicowej. Była wówczas najważniejszą ulicą tej części miasta, nazywano ją nawet czasem „Praską Marszałkowską”. Zabudowa nie została znacznie zniszczona podczas II wojny światowej, gdyż ten rejon ominęły walki podczas powstania warszawskiego – choć powstańcy zdobyli kilka ważnych obiektów już 1 sierpnia, to brak sukcesów w zdobywaniu mostów zmusił ich od zaprzestania walki.

Zaraz po wojnie ul. Targowa, jako stosunkowo mało zniszczona, stała się główną siedzibą władz miasta, przeprowadzono przez nią również pierwszą powojenną linię tramwajową. Swoją siedzibę pod nr 63 znalazło Polskie Radio, zaś w budynku Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych usadowiła się Krajowa Rada Narodowa. W 1944 roku, kiedy na lewym brzegu Niemcy dokonywali dzieła zniszczenia Warszawy, było tu centrum żyjącego miasta, zaś w 1945 roku ulica była najruchliwszą ulicą w mieście. Dopiero z czasem urzędy zaczęły przenosić się do gmachów na lewym brzegu rzeki.

W 1949 oraz w 1966 roku przebudowano skrzyżowanie ul. Targowej z al. Świerczewskiego (dziś al. Solidarności), zaś zabudowa została z czasem uzupełniona o plomby oraz budynki osiedli Praga I i Jagiellońska. W międzyczasie na zieleńcu pomiędzy jezdniami umieszczono tory tramwajowe, które przeniesiono z jezdni. W 2009 roku do rejestru zabytków wpisano układ urbanistyczny ulicy na odcinku pl. Wileńskiwiadukt linii średnicowej. W 2011 roku pod ulicą rozpoczęła się budowa II linii metra oraz stacji Dworzec Wileński, ulica będzie przez przynajmniej do 2014 roku, po zakończeniu prac wybudowane zostaną nowe torowiska tramwajowe, a skrzyżowanie z al. Solidarności zostanie przebudowane – w nowym miejscu odtworzony zostanie pomnik Braterstwa Broni, zaś od strony cerkwi urządzony zostanie skwer. Mieszkańcy domagają się także znacznego zwężenia ulicy i ograniczenia na niej ruchu samochodów, magistrat początkowo nie chciał się na to zgodzić, ale z czasem ugiął się i zapowiedział zwężenie jezdni oraz usunięcie miejsc parkingowych z chodników. W międzyczasie, 26 maja 2014 roku zapadła się jezdnia w rejonie ul. Kijowskiej, zapewne z powodu podmycia przez podziemny zbiornik wodny, naruszony podczas budowy jednej z wentylatorni – ewakuowano trzy pobliskie budynki, a jezdnia była wyłączona z ruchu przez dwa dni.

Targowa, Aleja Solidarności (przebudowa)

Ulica Targowa (09.2014)

Latem 2014 roku rozpoczęły się prace odtworzeniowe na odcinku objętym budową metra, w międzyczasie okazało się jednak, że część prac wykonano niezgodnie z ustaleniami dokonanymi z miejscowymi społecznikami, wobec czego część ułożonego bruku trzeba było zerwać. Skrzyżowanie z al. Solidarności miało być przejezdne już we wrześniu 2014 roku, jednak nie udało się dotrzymać tego terminu, ulica została otwarta późnym wieczorem 2 października, a tramwaje powróciły 25 października – prace odtworzeniowe opóźniły się, gdyż konieczne było wykonanie nowego projektu odwodnienia torowiska w rejonie jednej z wentylatorni metra, przy której wcześniej obsunęła się ziemia. Przywrócone zostały także przejścia dla pieszych na wysokości ul. Ząbkowskiej, a na chodnikach namalowane ścieżki rowerowe.

Przebieg[]

Targowa

Ulica Targowa (rejon ul. Ratuszowej)

Ulica rozpoczyna swój bieg u zbiegu z al. Zieleniecką i ul. Zamoyskiego, a następnie biegnie na północny-zachód, przecinając po kolei następujące ulice:

Ulica kończy swój bieg na skrzyżowania z ul. Ratuszową, dodatkowo na odcinku WileńskaRatuszowa jest ulicą jednokierunkową w kierunku ul. Ratuszowej.

Obiekty[]

800px-Targowa64

Kamienica nr 64, dawniej mieściła się tu synagoga

Praga I 02

Falujący Dom Osiedla Praga I

Wzdłuż ulicy Targowej wymienić należy następujące obiekty:

Wzdłuż ulicy zachowało się bardzo wiele przedwojennych kamienic, które znajdują się one jeszcze pod adresami: nr 5, nr 12, nr 14, nr 15, nr 19, nr 21, nr 22, nr 25, nr 27, nr 32, nr 36, nr 38, nr 39, nr 40, nr 41, nr 43, nr 44, nr 45, nr 46, nr 47, nr 48, nr 50/52, nr 56, nr 59, nr 61, nr 62, nr 63, nr 64, nr 65, nr 66, nr 67, nr 69, nr 71, nr 76, nr 78 i nr 84. Spośród nieistniejących budynków należy wymienić kamienicę Dominika Cichockiego na rogu Kijowskiej, rozebraną na przełomie lat 60. i 70. XX wieku w związku z poszerzaniem Kijowskiejpo wojnie działa tam znany w okolicy bar „Wschodni”.

Natomiast po południowej stronie wiaduktu linii średnicowej, na ścianie umieszczona jest tablica upamiętniająca akcję Związku Walki Młodych z kwietnia 1944 roku, kiedy to stoczyli oni walkę z hitlerowcami, zabijając trzech Niemców i wysadzając fragment torów kolejowych.

Galeria[]

Linki zewnętrzne[]

Advertisement