Zmiany: Ulica Nalewki

Wersja z 09:23, 6 cze 2015

Ten artykuł dotyczy ulicy. Zobacz też: Zespół przystankowy Nalewki-Muzeum.

Ulica Nalewki – ulica położona na osiedlu Muranów, która biegnie od ul. Zamenhofa do ul. S. Dubois. Nazwa ulicy wiąże się z płynącą niegdyś w tej okolicy (mniej więcej na linii dzisiejszej ul. Bohaterów Getta) rzeczką Nalewką (Bełczącą).

Ulica Bohaterów Getta – pozostałość po przedwojennej ulicy Nalewki

Początkowo na linii późniejszej ulicy znajdowała się rzeczka Bełcząca, przy której w XIV wieku powstał punkt poboru wody pitnej dla Starej Warszawy.Wodociąg składał się ze skrzyń piętrzących wodę, zwanych nalewkami, i od nich z czasem zaczęto używać nazwy "Nalewka" względem rzeki Bełczącej, wkrótce zaczęto tak też nazywać biegnącą wzdłuż strumienia drogę.

W 1783 roku ulicę wyłożono brukiem, a wzdłuż niej zaczęły powstawać pierwsze murowane kamienice, a po wschodniej stronie znalazł się Ogród Krasińskich. Okres świetności ulicy rozpoczął się w II dekadzie XIX wieku, kiedy to Muranów zaczął się znacznie rozwijać, a ulica Nalewki stała się jedną z jej głównych arterii. Reprezentacyjne kamienice przy ulicy projektowali wówczas tak znamienici architekci jak Antonio Corazzi. Większość mieszkańców okolicy stanowili Żydzi, rozwijał się handel, sklepy zaczęły zajmować coraz większe przestrzenie, nie tylko w oficynach, ale także na piętrach i podwórkach. Dnia 18 października 1881 roku pierwszy konny tramwaj połączył plac Muranowski przez Nalewki z placem Zamkowym, w 1909 roku trakcję konną zastąpiła trakcja elektryczna. Na początku XX wieku na rogu ul. Długiej wybudowano Pasaż Simonsa, zabudowano także kamienicami całą ulicę aż po plac Muranowski.

W okresie międzywojennym ulica Nalewki była jedną z ważniejszych ulic w tej części miasta, a skrzyżowanie Nalewek z Gęsią i Franciszkańską było najruchliwszym punktem w stolicy, zwanym także "najbardziej żydowskim miejscem stolicy". W rejonie Arsenału Nalewki były tak wąskie, że nie było chodnika. W przeddzień wybuchu II wojny światowej na Nalewkach swą siedzibę miało około 700 zakładów oraz wiele małych sklepików i przedsiębiorstw. W czasie II wojny światowej weszła w skład warszawskiego getta i została wraz z nim zniszczona podczas i po powstaniu w getcie.

W 1945 roku, zaraz po zakończeniu wojny, ulica była przysypana gruzem i tylko wąska ścieżka odsłaniała fragmentu bruku i torów tramwajowych. W 1947 roku zaczęto odgruzowywać Nalewki w związku z budową ulicy Nowotki, która miała połączyć plac Bankowy z Żoliborzem. Wchłonęła ona fragment dawnych Nalewek między Świętojerską a Franciszkańską, a odcinek wzdłuż Ogrodu Krasińskich zlikwidowano demontując bruk oraz tory tramwajowe, w jego miejsce sadząc trawę i drzewa. Pozostał tylko niewielki fragment, dziś znany jako ulica Bohaterów Getta. Nazwę Nalewki przyjęła wobec tego niewielka uliczka na Muranowie (nazwa ta pojawia się na planie miasta w 1961 roku).

W 2012 roku pojawił się jednak apel profesora Jacka Leociaka, aby ul. Bohaterów Getta przywrócić historyczną nazwę "Nalewki".

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-{{DisambigR|ulicy|[[Nalewki (przystanek)]]}}
+{{DisambigR|ulicy|[[Zespół przystankowy Nalewki-Muzeum]]}}
+{{ulica_infobox
-{{Infobox_ulica
-|nazwa ulicy=Nalewki
+|nazwa_ulicy=Nalewki
-|rejon_MSI=[[Muranów]]
+|rejon_MSI=[[Muranów (obszar MSI)|Muranów]]
 |dzielnica=[[Śródmieście]]
-|zdjęcie=
+|zdjęcie=Plik:Nalewki.JPG
-|opis=brak zdjęcia
+|opis=ul. Nalewki
-|rok=[[Warszawa w XVIII wieku|XVIII wiek]]
+|rok=[[Historia w XVIII wieku|XVIII wiek]]
 |długość=250
-|numery=bd.
+|numery=1-8
+|komunikacja_miejska=nie kursuje
-|autobusy=nie kursują
+}}'''[[Ulice|Ulica Nalewki]]''' – ulica położona na osiedlu [[Muranów]], która biegnie od [[Ulica Zamenhofa|ul. Zamenhofa]] do [[Ulica Dubois|ul. S. Dubois]]. Nazwa ulicy wiąże się z płynącą niegdyś w tej okolicy (mniej więcej na linii dzisiejszej [[Ulica Bohaterów Getta|ul. Bohaterów Getta]]) rzeczką '''[[Bełcząca|Nalewką (Bełczącą)]]'''.
-|tramwaje=nie kursują
-|link_google_maps=http://maps.google.com/?q=Warsaw,+Poland&ie=UTF8&z=16&ll=52.250479,20.997791&spn=0.00758,0.017338&t=h&om=1&iwloc=addr
-}}'''[[Ulice Warszawy|Ulica]] Nalewki''' - długa na około 250 metrów uliczka położona na osiedlu [[Muranów]], między ulicami {{ulica|Zamenhoffa}} i {{ulica|Dubois}}. Nie odbywa się nią ruch autobusowy ani tramwajowy.
+[[Plik:Bohaterów Getta.JPG|right|thumb|250px|[[Ulica Bohaterów Getta|Ulica Bohaterów Getta]] – pozostałość po [[Historia międzywojenna|przedwojennej]] ulicy Nalewki]]
-Dzisiejsza ulica Nalewki to tylko znikomy fragment jej dawnego przebiegu. Nazwa ulicy pochodzi od powstałych w tych okolicach [[Warszawa do XV wieku|w XIV wieku]] poborów wody pitnej dla [[Stare Miasto|Warszawy]], w płynącej tu wówczas rzeczce Bełczącej. Wodociąg składał się ze skrzyń piętrzących wodę, zwanych ''nalewkami''. Z czasem zmieniono nazwę rzeczki na Nalewkę, podobnie tez zaczęto nazywać biegnącą wzdłuż niej drogę. W [[1783]] roku ulicę wyłożono brukiem, wzdłuż zaczęły powstawać murowane kamienice. Od wschodu ulica opierała się o [[Ogród Krasińskich|Park Krasińskich]]. Okres świetności ulicy rozpoczął się [[Warszawa pod zaborami|w 2. dekadzie XIX wieku]], kiedy przy ulicy zaczęły powstawać piękne kamience, niektóre projektowane m.in. przez [[Antonio Corazzi|Antoniego Corazziego]]. Okolica stała się głównym miejscem, które zaczęli zamieszkiwac Żydzi. Rozwijał się handel, sklepy zaczęły zajmowac coraz większe przestrzenie, nie tylko w oficynach, ale także na piętrach i podwórkach. 18 października [[1881]] roku pierwszy konny tramwaj połączył [[Muranowski (plac)|plac Muranowski]] Nalewkami z [[Zamkowy (plac)|placem Zamkowym]], w [[1909]] roku zastąpiła ją trakcja elektryczna. Na początku XX wieku wybudowano [[Pasaż Simonsa]] oraz zabudowano kamienicami [[Muranowski (plac)|plac Muranowski]].
+Początkowo na linii późniejszej ulicy znajdowała się rzeczka [[Bełcząca]], przy której [[Historia do XV wieku|w XIV wieku]] powstał punkt poboru wody pitnej dla [[Stare Miasto|Starej Warszawy]].Wodociąg składał się ze skrzyń piętrzących wodę, zwanych ''nalewkami'', i od nich z czasem zaczęto używać nazwy "Nalewka" względem [[Bełcząca|rzeki Bełczącej]], wkrótce zaczęto tak też nazywać biegnącą wzdłuż strumienia drogę.
+W [[1783]] roku ulicę wyłożono brukiem, a wzdłuż niej zaczęły powstawać pierwsze murowane kamienice, a po wschodniej stronie znalazł się [[Ogród Krasińskich]]. Okres świetności ulicy rozpoczął się [[Historia w XIX wieku|w II dekadzie XIX wieku]], kiedy to [[Muranów]] zaczął się znacznie rozwijać, a ulica Nalewki stała się jedną z jej głównych arterii. Reprezentacyjne kamienice przy ulicy projektowali wówczas tak znamienici architekci jak [[Antonio Corazzi]]. Większość mieszkańców okolicy stanowili Żydzi, rozwijał się handel, sklepy zaczęły zajmować coraz większe przestrzenie, nie tylko w oficynach, ale także na piętrach i podwórkach. Dnia 18 października [[1881]] roku pierwszy konny tramwaj połączył [[Plac Muranowski |plac Muranowski]] przez Nalewki z [[Plac Zamkowy|placem Zamkowym]], w [[1909]] roku trakcję konną zastąpiła trakcja elektryczna. [[Historia w XX wieku|Na początku XX wieku]] na rogu [[Ulica Długa w Śródmieściu|ul. Długiej]] wybudowano [[Pasaż Simonsa]], zabudowano także kamienicami całą ulicę aż po [[plac Muranowski]].
-[[Warszawa w okresie międzywojennym|W okresie międzywojennym]] ulica Nalewki była jedną z ważniejszych ulic w tej części miasta. Skrzyżowanie Nalewek z [[Gęsia (ulica)|Gęsią]] i [[Franciszkańska (ulica)|Franciszkańską]] było najruchliwszym punktem w stolicy. W rejonie [[Arsenał]]u Nalewki były tak wąskie, że nie było chodnika. W przeddzień wybuchu II wojny światowej na Nalewkach swą siedzibę miało około 700 zakładów oraz wiele małych sklepików i przedsiębiorstw. [[Warszawa w okresie II wojny światowej|W czasie II wojny światowej]] weszła w skład [[getto warszawskie|warszawskiego getta]] i została wraz z nim zniszczona podczas i po [[Powstanie w getcie warszawskim|getcie]].
+[[Historia międzywojenna|W okresie międzywojennym]] ulica Nalewki była jedną z ważniejszych ulic w tej części miasta, a skrzyżowanie Nalewek z [[Ulica Gęsia|Gęsią]] i [[Ulica Franciszkańska|Franciszkańską]] było najruchliwszym punktem w stolicy, zwanym także "najbardziej żydowskim miejscem stolicy". W rejonie [[Arsenał]]u Nalewki były tak wąskie, że nie było chodnika. [[Historia międzywojenna|W przeddzień wybuchu II wojny światowej]] na Nalewkach swą siedzibę miało około 700 zakładów oraz wiele małych sklepików i przedsiębiorstw. [[II wojna światowa|W czasie II wojny światowej]] weszła w skład [[getto warszawskie|warszawskiego getta]] i została wraz z nim zniszczona podczas i po [[Powstanie w getcie warszawskim|powstaniu]] w [[getto warszawskie|getcie]].
-W [[1945]], [[Warszawa w okresie PRL-u|zaraz po zakończeniu wojny]], ulica była przysypana gruzem i tylko wąska ścieżka odsłaniała fragmentu bruku i torów tramwajowych. W [[1947]] roku zaczęto odgruzowywać Nalewki w związku z budową [[Andersa (ulica)|ulicy Nowotki]], która miała połączyć [[Bankowy (plac)|plac Bankowy]] z [[Zoliborz]]em. Wchłonęła ona fragment dawnych Nalewek między [[Świętojerska (ulica)|Świętojerską]] a [[Franciszkańska (ulica)|Franciszkańską]], a odcinek wzdłuż [[Ogród Krasińskich|Ogrodu Krasińskich]] zlikwidowano demontując bruk oraz tory tramwajowe, w jego miejsce sadząc trawę i drzewa. Pozostał tylko niewiwlki fragment, dziś znany jako [[Bohaterów Getta (ulica)|ulica Bohaterów Getta]]. Nazwę Nalweki przyjęła wobec tego niewielka uliczka na [[Muranów|Muranowie]] (nazwa ta pojawia się na planie miasta w [http://www.trasbus.com/planywarszawy/1961/12.jpg 1961] roku).
+W [[1945]] roku, [[Historia powojenna|zaraz po zakończeniu wojny]], ulica była przysypana gruzem i tylko wąska ścieżka odsłaniała fragmentu bruku i torów tramwajowych. W [[1947]] roku zaczęto odgruzowywać Nalewki w związku z budową [[Ulica Andersa|ulicy Nowotki]], która miała połączyć [[Bankowy (plac)|plac Bankowy]] z [[Żoliborz]]em. Wchłonęła ona fragment dawnych Nalewek między [[Ulica Świętojerska|Świętojerską]] a [[Ulica Franciszkańska|Franciszkańską]], a odcinek wzdłuż [[Ogród Krasińskich|Ogrodu Krasińskich]] zlikwidowano demontując bruk oraz tory tramwajowe, w jego miejsce sadząc trawę i drzewa. Pozostał tylko niewielki fragment, dziś znany jako [[Ulica Bohaterów Getta|ulica Bohaterów Getta]]. Nazwę Nalewki przyjęła wobec tego niewielka uliczka na [[Muranów|Muranowie]] (nazwa ta pojawia się na planie miasta w [http://www.trasbus.com/planywarszawy/1961/12.jpg 1961] roku).
+W [[2012]] roku pojawił się jednak apel profesora [[Jacek Leociak|Jacka Leociaka]], aby [[Ulica Bohaterów Getta|ul. Bohaterów Getta]] przywrócić historyczną nazwę "Nalewki".
 ===Linki zewnętrzne===
+* [http://www.seiren.pl/Artykuly/2014/332014-nalewki-na-filmie-z-1939.html Nalewki na kolorowym filmie z sierpnia 1939 roku]
 * [http://eela1.blox.pl/2005/04/Ulica-Nalewki.html Ulica Nalewki]
 * [http://www.trasbus.com/planywarszawy/1908/271.jpg Nalewki na mapie z 1908 roku]
-{{foto}}
+{{Medal|kwietniu 2007}}
-[[Kategoria:Historia]]
-[[Kategoria:Ulice w Śródmieściu]]
+[[Kategoria:Ulice w Śródmieściu|Nalewki]]