Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Nie masz konta?
Zarejestruj się
Zarejestruj się
Warszawikia
Warszawikia
6980
stron
w: Ulice na Woli, Ulice na Ochocie

Zmiany: Ulica Żelazna

Powrót do strony
Edytuj
(-155)
mNie podano opisu zmian
Znacznik: Edytor kodu źródłowego
(Nie pokazano 45 wersji utworzonych przez 9 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
  +
{{ulica_infobox
−
{{Infobox_ulica
  
−
|nazwa ulicy=Żelazna
 +
|nazwa_ulicy=Żelazna
−
|rejon_MSI=[[Nowolipki]], [[Mirów]],
+
|rejon_MSI=[[Filtry]], [[Nowolipki]], [[Mirów]],
−
|dzielnica=[[Wola]]
 +
|dzielnica=[[Ochota]], [[Wola]]
−
|zdjęcie=Grafika:Żelazna.jpg
 +
|zdjęcie=Plik:Żelazna 2.JPG
−
|opis=Ulica Żelazna w pobliżu skrzyżowania z ulicą [[Pańska (ulica)|Pańską]]
 +
|opis=ul. Żelazna (rejon [[Ulica Prosta na Woli|ul. Prostej]])
 
|rok=bd.
  
|rok=bd.
 
|długość=1 950
  
|długość=1 950
 
|numery=1-103
  
|numery=1-103
−
|autobusy=[[157]]
+
|komunikacja_miejska=[[102]], [[105]], [[157]]
  +
}}
−
|tramwaje=nie kursują
  
  ⚫
[[Grafika:Zelazna_rog_Prostej.jpg|right|thumb|250px|Ulica Żelazna, skrzyżowanie z [[Ulica Prosta na Woli|Prostą]]. Widok z bloku pod adresem Żelazna 40]]
−
|link_google_maps=http://maps.google.com/?q=Warsaw,+Poland&ie=UTF8&om=1&z=15&ll=52.233346,20.990539&spn=0.01146,0.029182&t=h&iwloc=addr
  
  ⚫
'''[[Ulice|Ulica Żelazna]]''' – ulica położona na [[Wola|Woli]], a także bardzo krótkim odcinekim na [[Ochota|Ochocie]]. Jej nazwa pochodzi od Żelaznej Karczmy znajdującej się [[Warszawa w XVIII wieku|w XVIII wieku]] w rejonie współczesnej [[Ulica Twarda|ul. Twardej]].
⚫
}}[[Grafika:Zelazna_rog_Prostej.jpg|right|thumb|250px|Ulica Żelazna, skrzyżowanie z [[Prosta (ulica na Woli)|Prostą]]. Widok z bloku pod adresem Żelazna 40]]
  
⚫
'''[[Ulice|Ulica Żelazna]]''' – ulica położona na [[Wola|Woli]]. Jej nazwa pochodzi od Żelaznej Karczmy znajdującej się w [[XVIII wiek]]u w rejonie współczesnej ul. [[Twarda (ulica)|Twardej]].
  
   
−
Ulica rozpoczyna się przy [[Starynkiewicza (plac)|placu Starynkiewicza]], odchodząc od [[Jerozolimskie (aleje)(|alei Jerozolimskich]], a kończy się przy [[Ulica Nowolipki|ulicy Nowolipki]]. Przecznicami Żelaznej są ulice: [[Chmielna (ulica)|Chmielna]], [[Złota (ulica)|Złota]], [[Sienna (ulica)|Sienna]], [[Pańska (ulica)|Pańska]], [[Ulica Prosta na Woli|Prosta]], [[Łucka (ulica)|Łucka]], [[Pereca (ulica)|Pereca]], [[Grzybowska (ulica)|Grzybowska]], [[Krochmalna (ulica)|Krochmalna]], [[Chłodna (ulica)|Chłodna]], [[Ogrodowa (ulica na Woli)|Ogrodowa]], [[Aleja Solidarności|Aleja "Solidarności"]], [[Żytnia (ulica na Woli)|Żytnia]], [[Nowolipie (ulica)|Nowolipie]], [[Wolność (ulica)|Wolność]].
 +
Ulica rozpoczyna się przy [[Plac Starynkiewicza|placu Starynkiewicza]], odchodząc od [[Aleje Jerozolimskie|alei Jerozolimskich]], a kończy się przy [[Ulica Nowolipki|ulicy Nowolipki]]. Przecznicami Żelaznej są ulice: {{ulica|Chmielna}}, [[Ulica Złota|Złota]], {{ulica|Sienna}}, {{ulica|Pańska}}, [[Ulica Prosta na Woli|Prosta]], {{ulica|Łucka}}, [[Ulica Pereca|Pereca]], {{ulica|Grzybowska}}, {{ulica|Krochmalna}}, {{ulica|Chłodna}}, [[Ulica Ogrodowa na Woli|Ogrodowa]], [[Aleja Solidarności|aleja "Solidarności"]], [[Ulica Żytnia na Woli|Żytnia]], {{ulica|Nowolipie}}, {{ulica|Wolność}}.
   
−
===Historia===
 +
==Historia==
−
W okresie [[Warszawa w okresie II wojny światowej|okupacji niemieckiej]] ulica znalazła się na terenie [[getto warszawskie|getta]]. Od momentu utworzenia granicy getta po wschodniej stronie ul. Żelaznej [[duże getto|duże]] i [[małe getto]] łączyła drewniana kładka przeprowadzona nad ulicą [[Chłodna (ulica)|Chłodną]] wzdłuż Żelaznej.
 +
W okresie [[Warszawa w okresie II wojny światowej|okupacji niemieckiej]] ulica znalazła się na terenie [[getto warszawskie|getta]]. Od momentu utworzenia granicy getta po wschodniej stronie ul. Żelaznej [[duże getto|duże]] i [[małe getto]] łączyła drewniana kładka przeprowadzona nad ulicą [[Ulica Chłodna|Chłodną]] wzdłuż Żelaznej.
  +
  +
==Przebieg==
  +
{{Przebieg|1x1BP}}[[Ulica Nowolipki]]
  +
  +
{{Przebieg|1x1BK}}Droga Bez Nazwy
  +
  +
{{Przebieg|1x1BP}}Droga Bez nazwy
  +
  +
{{Przebieg|1x1B}}[[Ulica Żytnia]], [[Ulica Nowolipie]]
  +
  +
{{Przebieg|1x2B-TLP}}[[Aleja Solidarności|Aleja ''Solidarności'']]
  +
  +
{{Przebieg|1x1B}}[[Ulica Ogrodowa]]
  +
  +
{{Przebieg|1x1B}}[[Ulica Chłodna]]
  +
  +
{{Przebieg|1x1P}}[[Ulica Krochmalna]]
  +
  +
{{Przebieg|1x1L}}[[Ulica Krochmalna]]
  +
  +
{{Przebieg|1x1B}}[[Ulica Grzybowska]]
  +
  +
{{Przebieg|1x1L}}[[Ulica Pereca]]
  +
  +
{{Przebieg|1x1P}}[[Ulica Łucka]]
  +
  +
{{Przebieg|1x2B-TLP}}[[Ulica Prosta]]
  +
  +
{{Przebieg|1x1B}}[[Ulica Pańska]]
  +
  +
{{Przebieg|1x1L}}Droga Bez Nazwy
  +
  +
{{Przebieg|1x1B}}[[Ulica Sienna]]
  +
  +
{{Przebieg|1x2BN}}[[Ulica Złota]]
  +
  +
{{Przebieg|1-2}}
  +
  +
{{Przebieg|2x1B}}[[Ulica Chmielna]]
  +
  +
{{Przebieg|2x1LN}}Droga Bez Nazwy
  +
  +
{{Przebieg|2xKW}}
  +
  +
{{Przebieg|2x2B}}[[Aleje Jerozolimskie]], [[Plac Sokratesa Starynkiewicza]], [[Ulica Williama Lindleya]]
   
 
===Ważne miejsca: ===
  
===Ważne miejsca: ===
  +
[[Plik:Żelazna (dom Kereta).JPG|right|thumb|250px|[[Dom Etgara Kereta]]]]
  +
[[Plik:Upamiętnienie bunkier Nordwachy.JPG|right|thumb|250px|Upamiętnienie bunkra Nordwachy]]
 
* ul. Żelazna 18 - [[Archiwum Akt Nowych]] oraz pomnik [[Batalion Chrobry II|Zgrupowania "Chrobry II"]] przed budynkiem,
  
* ul. Żelazna 18 - [[Archiwum Akt Nowych]] oraz pomnik [[Batalion Chrobry II|Zgrupowania "Chrobry II"]] przed budynkiem,
 
* ul. Żelazna 23 - [[Centralny Dworzec Pocztowy]], róg [[Ulica Chmielna|Chmielnej]] (budynek rozebrany w [[2006]], w jego miejscu ma powstać [[wieżowiec Poczty Polskiej]])
  
* ul. Żelazna 23 - [[Centralny Dworzec Pocztowy]], róg [[Ulica Chmielna|Chmielnej]] (budynek rozebrany w [[2006]], w jego miejscu ma powstać [[wieżowiec Poczty Polskiej]])
  +
* ul. Żelazna 24 – [[Dom przy Żelaznej 24|Dawna trafostacja]]
 
* ul. Żelazna 24a - [[kamienica Wolfa Krongolda]],
  
* ul. Żelazna 24a - [[kamienica Wolfa Krongolda]],
−
* ul. Żelazna 32 - Budowa [[Biurowiec Feniks|Biurowca Feniks]], w miejscu dawnego [[DH Feniks]]
 +
* ul. Żelazna 32 – [[Biurowiec Feniks]], dawniej [[Dom Handlowy Feniks|DH Feniks]]
 
* ul. Żelazna 41 - Restauracja Sushi 77,
  
* ul. Żelazna 41 - Restauracja Sushi 77,
 
* ul. Żelazna 41 - [[Kamienica Pod Strzelcem|Kamienica "Pod Strzelcem"]],
  
* ul. Żelazna 41 - [[Kamienica Pod Strzelcem|Kamienica "Pod Strzelcem"]],
−
* ul. Żelazna 49/53 - Dawny [[Zakład Platerniczy Norblinów]],
 +
* ul. Żelazna 51/53 - Dawny [[Zakład Platerniczy Norblinów]],
−
* ul. Żelazna 51/53 - [[Muzeum Przemysłu]],
  
 
* ul. Żelazna 51/53 - [[Teatr Scena Prezentacje]],
  
* ul. Żelazna 51/53 - [[Teatr Scena Prezentacje]],
−
* ul. Żelazna 56 - [[Mennica|Gmach Mennicy Polskiej S.A.]],
 +
* ul. Żelazna 56 - [[Mennica|Gmach Mennicy Polskiej S.A.]] (wyburzony w [[2014]]),
 
* ul. Żelazna 57 - [[Synagoga Izaaka Altera]],
  
* ul. Żelazna 57 - [[Synagoga Izaaka Altera]],
−
* ul. Żelazna 59 - [[Urząd Lotnictwa Cywilnego]],
 +
* ul. Żelazna 59 - [[Centrum Żelazna]] i [[JM Tower]],
 
* ul. Żelazna 61 - Siedziba [[Zarząd Transportu Miejskiego|Zarządu Transportu Miejskiego]]
  
* ul. Żelazna 61 - Siedziba [[Zarząd Transportu Miejskiego|Zarządu Transportu Miejskiego]]
−
* ul. Żelazna 63 - [[Dom przy Żelaznej 63|Zabytkowe warsztaty ''T.Godlewski i S-ka'']] z [[pomniki granic getta|pomnikiem granic getta]]
 +
* ul. Żelazna 63 - [[Dom przy Żelaznej 63|Zabytkowe warsztaty ''T.Godlewski i S-ka'']] z [[pomniki granic getta|pomnikiem granic getta]] (tu ma powstać [[Liberty Tower]])
−
* ul. Żelazna 75a - [[Zabytki|zabytkowa]] [[Dom przy Żelaznej 75A|kamienica]], Klubokawiarnia,
 +
* ul. Żelazna 74 – [[Dom przy Żelaznej 74|kamienica przedwojenna]], obok [[dom Etgara Kereta]] (najwęższy dom świata)
  +
* ul. Żelazna 75a - [[Zabytki|zabytkowa]] narożna [[Dom przy Żelaznej 75A|kamienica]], od strony [[Ulica Chłodna|ulicy Chłodnej]] [[Klubokawiarnia Chłodna 25]],
  +
* ul. Żelazna 79 - [[Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna]], na ścianie budynku niebiesko-biały mural ''Czystość jest?'' wykonany przez Grupę Twożywo
 
* ul. Żelazna 88 - dawna siedziba Publicznych Szkół Powszechnych nr 10, 17, 56, 119 (jako część obecnego kompleksu [[Urząd dzielnicy Wola|Urzędu Dzielnicy Wola]] m.st. Warszawy przy [[Aleja Solidarności|alei Solidarności 90]]),
  
* ul. Żelazna 88 - dawna siedziba Publicznych Szkół Powszechnych nr 10, 17, 56, 119 (jako część obecnego kompleksu [[Urząd dzielnicy Wola|Urzędu Dzielnicy Wola]] m.st. Warszawy przy [[Aleja Solidarności|alei Solidarności 90]]),
 
* ul. Żelazna 90 - [[Szpital św. Zofii|Szpital Specjalistyczny Ginekologiczno-Położniczy św. Zofii]],
  
* ul. Żelazna 90 - [[Szpital św. Zofii|Szpital Specjalistyczny Ginekologiczno-Położniczy św. Zofii]],
−
* ul. Żelazna 97 - [[Pałacyk Bogusławskiego]], Zakład Naukowo-Wychowawczy "Rodziny Marii",
 +
* ul. Żelazna 97 - [[Pałacyk Bogusławskiego]], Zakład Naukowo-Wychowawczy "Rodziny Marii".
  +
* ul. Żelazna 103 - [[Dom przy Żelaznej 103|budynek]], w którym w latach [[1942]]-[[1943]] roku mieściły się niemiecki areszt oraz stacjonowała specjalna jednostka SS (''Befehlstelle Sipo'') kierująca w [[1942]] roku tzw. wielką akcją wysiedleńczą w [[Getto warszawskie|getcie warszawskim]]; na fasadzie znajduje się tablica wzorowana na [[Tablice pamiątkowe Tchorka|tablicach pamiątkowych Tchorka]] o treści: ''W tym domu w 1943 r. w lochach gestapo zamęczono na śmierć tysiące Żydów warszawskiego getta''.
  +
  +
===Ciekawostki===
  +
* Na chodniku na wysokości ul. Żelaznej 75 odtworzono zarys półokrągłego, betonowego bunkra tzw. Nordwachy, przylegającego do ściany [[Dom przy Chłodnej 25|narożnego budynku]] przy [[Dom przy Chłodnej 25|ulicy Chłodnej 25]], o który toczyły się ciężkie walki w [[Powstanie warszawskie|Powstaniu warszawskim]].
   
 
==Galeria==
  
==Galeria==
 
<gallery>
  
<gallery>
  +
Plik:Żelazna 3.JPG|Ulica Żelazna (rejon [[Ulica Twarda|ul. Twardej]])
⚫
Grafika:1118-157.JPG|Autobus linii [[157]] na Żelaznej
  
  +
Plik:Żelazna 4.JPG|Ulica Żelazna (rejon [[Ulica Nowolipie|ul. Nowolipie]])
  ⚫
Grafika:1118-157.JPG|Autobus [[157|linii 157]] na ul. Żelaznej
 
Grafika:Żelazna (budynek nr 22), bliżej Chmielna (budynek nr 124).JPG|Widok Żelaznej z [[Dom przy Żelazna 22|oficynami kamienicy nr 22]] ponad [[Dom przy Chmielnej 124|żółtym budynkiem]]
  
Grafika:Żelazna (budynek nr 22), bliżej Chmielna (budynek nr 124).JPG|Widok Żelaznej z [[Dom przy Żelazna 22|oficynami kamienicy nr 22]] ponad [[Dom przy Chmielnej 124|żółtym budynkiem]]
 
Grafika:Palacyk_Boguslawskiego_(Zelazna)_2.JPG|[[Pałacyk Bogusławskiego]]
  
Grafika:Palacyk_Boguslawskiego_(Zelazna)_2.JPG|[[Pałacyk Bogusławskiego]]
−
Grafika:DH_Feniks.jpg|[[DH Feniks|Dom handlowy Feniks]] podczas rozbiórki
 +
Plik:DH_Feniks.jpg|[[Dom Handlowy Feniks|Dom Handlowy Feniks (nr 32)]] podczas rozbiórki
  +
Plik:Żelazna (budynek nr 32, budowa)-.JPG|[[Biurowiec Feniks|Biurowiec Feniks (nr 32)]]
  +
Grafika:Sanepid ul. Żelazna 79.JPG|[[Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna]] z widocznym muralem ''Czystość jest?''
  +
Grafika:Tablica Żelazna 103.JPG|[[Tablice pamiątkowe Tchorka|Tablica]] na budynku przy ul. Żelaznej 103
 
</gallery>
  
</gallery>
   
 
==Linki zewnętrzne==
  
==Linki zewnętrzne==
 
*[http://miasta.gazeta.pl/warszawa/1,34880,1739536.html Artykuł ''Żelazna 49-53, dawna fabryka Norblina'']
  
*[http://miasta.gazeta.pl/warszawa/1,34880,1739536.html Artykuł ''Żelazna 49-53, dawna fabryka Norblina'']
−
*[http://www.muzeum-motoryzacji.com.pl/podstrony/forum.php?action=readtopic&id=268 Strona Muzeum Motoryzacji i Techniki]
  
 
*[http://www.przodkowie.com/warszawa/index.php?ulica=%AFelazna&view=ulica ''Skorowidz mieszkańców miasta Warszawy z przedmieściami na rok 1854: Ulica Żelazna'']
  
*[http://www.przodkowie.com/warszawa/index.php?ulica=%AFelazna&view=ulica ''Skorowidz mieszkańców miasta Warszawy z przedmieściami na rok 1854: Ulica Żelazna'']
 
[[Kategoria:Ulice na Woli|Żelazna]]
  
[[Kategoria:Ulice na Woli|Żelazna]]
  +
[[Kategoria:Ulice na Ochocie|Żelazna]]

Wersja z 13:05, 15 gru 2020

Zelazna rog Prostej

Ulica Żelazna, skrzyżowanie z Prostą. Widok z bloku pod adresem Żelazna 40

Ulica Żelazna – ulica położona na Woli, a także bardzo krótkim odcinekim na Ochocie. Jej nazwa pochodzi od Żelaznej Karczmy znajdującej się w XVIII wieku w rejonie współczesnej ul. Twardej.

Ulica rozpoczyna się przy placu Starynkiewicza, odchodząc od alei Jerozolimskich, a kończy się przy ulicy Nowolipki. Przecznicami Żelaznej są ulice: Chmielna, Złota, Sienna, Pańska, Prosta, Łucka, Pereca, Grzybowska, Krochmalna, Chłodna, Ogrodowa, aleja "Solidarności", Żytnia, Nowolipie, Wolność.

Historia

W okresie okupacji niemieckiej ulica znalazła się na terenie getta. Od momentu utworzenia granicy getta po wschodniej stronie ul. Żelaznej duże i małe getto łączyła drewniana kładka przeprowadzona nad ulicą Chłodną wzdłuż Żelaznej.

Przebieg

1x1BPUlica Nowolipki

1x1BKDroga Bez Nazwy

1x1BPDroga Bez nazwy

1x1BUlica Żytnia, Ulica Nowolipie

1x2B-TLPAleja Solidarności

1x1BUlica Ogrodowa

1x1BUlica Chłodna

1x1PUlica Krochmalna

1x1LUlica Krochmalna

1x1BUlica Grzybowska

1x1LUlica Pereca

1x1PUlica Łucka

1x2B-TLPUlica Prosta

1x1BUlica Pańska

1x1LDroga Bez Nazwy

1x1BUlica Sienna

1x2BNUlica Złota

1-2

2x1BUlica Chmielna

2x1LNDroga Bez Nazwy

2xKW

2x2BAleje Jerozolimskie, Plac Sokratesa Starynkiewicza, Ulica Williama Lindleya

Ważne miejsca:

Żelazna (dom Kereta)

Dom Etgara Kereta

Upamiętnienie bunkier Nordwachy

Upamiętnienie bunkra Nordwachy

  • ul. Żelazna 18 - Archiwum Akt Nowych oraz pomnik Zgrupowania "Chrobry II" przed budynkiem,
  • ul. Żelazna 23 - Centralny Dworzec Pocztowy, róg Chmielnej (budynek rozebrany w 2006, w jego miejscu ma powstać wieżowiec Poczty Polskiej)
  • ul. Żelazna 24 – Dawna trafostacja
  • ul. Żelazna 24a - kamienica Wolfa Krongolda,
  • ul. Żelazna 32 – Biurowiec Feniks, dawniej DH Feniks
  • ul. Żelazna 41 - Restauracja Sushi 77,
  • ul. Żelazna 41 - Kamienica "Pod Strzelcem",
  • ul. Żelazna 51/53 - Dawny Zakład Platerniczy Norblinów,
  • ul. Żelazna 51/53 - Teatr Scena Prezentacje,
  • ul. Żelazna 56 - Gmach Mennicy Polskiej S.A. (wyburzony w 2014),
  • ul. Żelazna 57 - Synagoga Izaaka Altera,
  • ul. Żelazna 59 - Centrum Żelazna i JM Tower,
  • ul. Żelazna 61 - Siedziba Zarządu Transportu Miejskiego
  • ul. Żelazna 63 - Zabytkowe warsztaty T.Godlewski i S-ka z pomnikiem granic getta (tu ma powstać Liberty Tower)
  • ul. Żelazna 74 – kamienica przedwojenna, obok dom Etgara Kereta (najwęższy dom świata)
  • ul. Żelazna 75a - zabytkowa narożna kamienica, od strony ulicy Chłodnej Klubokawiarnia Chłodna 25,
  • ul. Żelazna 79 - Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, na ścianie budynku niebiesko-biały mural Czystość jest? wykonany przez Grupę Twożywo
  • ul. Żelazna 88 - dawna siedziba Publicznych Szkół Powszechnych nr 10, 17, 56, 119 (jako część obecnego kompleksu Urzędu Dzielnicy Wola m.st. Warszawy przy alei Solidarności 90),
  • ul. Żelazna 90 - Szpital Specjalistyczny Ginekologiczno-Położniczy św. Zofii,
  • ul. Żelazna 97 - Pałacyk Bogusławskiego, Zakład Naukowo-Wychowawczy "Rodziny Marii".
  • ul. Żelazna 103 - budynek, w którym w latach 1942-1943 roku mieściły się niemiecki areszt oraz stacjonowała specjalna jednostka SS (Befehlstelle Sipo) kierująca w 1942 roku tzw. wielką akcją wysiedleńczą w getcie warszawskim; na fasadzie znajduje się tablica wzorowana na tablicach pamiątkowych Tchorka o treści: W tym domu w 1943 r. w lochach gestapo zamęczono na śmierć tysiące Żydów warszawskiego getta.

Ciekawostki

  • Na chodniku na wysokości ul. Żelaznej 75 odtworzono zarys półokrągłego, betonowego bunkra tzw. Nordwachy, przylegającego do ściany narożnego budynku przy ulicy Chłodnej 25, o który toczyły się ciężkie walki w Powstaniu warszawskim.

Galeria

Linki zewnętrzne

Treści społeczności są dostępne na podstawie licencji CC-BY-SA, o ile nie zaznaczono inaczej.