Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement
Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy ulicy. Zobacz też: Zespół przystankowy Świętego Wincentego.

Ulica Świętego Wincentego (dawniej Droga Styks oraz Wincentego) – ulica położona na Targówku, która biegnie od ul. Odrowąża do ul. Malborskiej. Patronem ulicy jest św. Wincenty a Paulo, francuski ksiądz, opiekun chorych, biednych i więźniów, patron dobroczynności.

Historia[]

Brama Cmentarza Żydowskiego na Bródnie

Cmentarz Żydowski

Cmentarz brodnowski1

Cmentarz Bródnowski

Cm

Kościół św. Wincentego a Paulo na Cmentarzu Bródnowskim

Trakt funkcjonował już w dawnych czasach jako droga z Pragi przez Bródno do Białołęki, mógł istnieć nawet w XVI wieku, kiedy to odnotowywana była wieś Bródno. Droga biegnąca ukosem na północny-wschód od Pragi widoczna jest na mapach z XVIII i XIX wieku – na mapie Kiriczenki z 1875 roku widać trakt rozpoczynający się przy wiadukcie kolei obwodowej i cmentarzu żydowskim, który wiedzie na północ przez folwark i wieś Bródno, a następnie skręca lekko na północny-zachód i kończy się w pobliżu wsi Białołęka, na obecnej ul. Białołęckiej. Po zachodniej stronie traktu w 1884 roku założony został Cmentarz Bródnowski, przez co droga uzyskała nazwę Droga Styks, zaś na południowy-wschód o niej rozwijała się osada przedmiejska Targówek.

W 1916 roku południowa część ulicy wraz z cmentarzem katolickim znalazła się w graniach miasta, a w 1921 roku uzyskała nazwę Świętego Wincentego, zapewne w nawiązaniu do wezwania świątyni na cmentarzu Bródnowskim, i znalazła się w granicach komisariatu XXIV Targówek. Nowe nazwy uzyskało także część jej przecznic, nazwanych jeszcze przed przyłączeniem Targówka do Warszawy – zmieniły się więc miana takich ulic jak Łączna (ob. Borzymowska), Mickiewicza (ob. Olgierda), Julianowska (ob. Tykocińska), Mantynowska (ob. Piotra Skargi), Warszawska (ob. Smoleńska), Graniczna (ob. Oszmiańska) czy Mławska (ob. Biruty). Poza granicami miasta ulica przebiegała przez wieś Stare Bródno i skosem docierała do Białołęki – pomimo rozwoju przedmieść jej przebieg nadal pokrywał się z historycznym.

Dnia 26 października 1933 roku wzdłuż ul. Świętego Wincentego otwarto nową linię tramwajową, która pobiegła od ul. Odrowąża do pętli Cmentarz Bródnowski, a pierwszym tramwajem, jaki przejechał nową trasą, był tramwaj linii 6a. W 1939 roku ulica rozpoczynała się u zbiegu z ul. Odrowąża, ul. 11 Listopada oraz planowaną ul. Plantową, po czym biegła na północ, krzyżując się kolejno z ulicami Praską, Biruty, Oszmiańską, Poleską, Smoleńską, Rogowską, Piotra Skargi, Horodelską, Tykocińską, Pińską, Cmentarną, Olgierda, Obwodową, Kołową, Przytocką (planowaną do likwidacji), Świętej Jadwigi, Rzeszowską i Borzymowską, by zakończyć się na granicy miasta. Poza granicami droga miała połączyć się jeszcze z dwoma planowanymi trasami na przedłużeniu ówczesnej ul. Budowlanej oraz ul. Kondratowicza. W trakcie powstania warszawskiego w kamienicy nr 18 znajdował się punkt sanitarno-opatrunkowy Rejonu II "Targówek" VI Obwodu AK "Praga". Zabudowa, w większości niska i drewniana, została częściowo zniszczona w trakcie II wojny światowej, szczególnie w rejonie Cmentarza Bródnowskiego, przetrwało jednak dużo dawnej zabudowy w części środkowej i południowej miejskiego odcinka ulicy.

W 1951 roku północny odcinek został włączony w granice miasta, wobec czego nazwa Świętego Wincentego (choć z czasem używano jedynie poddanej ateizacji nazwy Wincentego) została rozszerzona na cały odcinek aż do ul. Białołęckiej, gdzie znalazły się również nowe przecznice, w większości dawne drogi narolne: Błotna, Siedzibna, Balkonowa, Samowola, Julianowska, Syrokomli, Nadwiślańska, Kondratowicza, Bartnicza, Żytomierska, Malborska, Poborzańska, Zagraniczna, Kurpiowska, Baryczków, Myszyniecka, Krakusa, Liwska, Majowa, Bazyliańska, Brzozowa (potem Lejbikowa), Boczna (potem Rzepichy), Krasnobrodzka, Skrajna, Osiedlowa, Sołecka, Nowo-Toruńska, Bogoriów, Kopijników, Kuszników, Zasieki, Stębarska, Gryfitów i Toporczyków. Od 1960 roku północnym odcinkiem ulicy do pętli na wysokości ul. Malborskiej (Stare Bródno) docierały również autobusy linii 120.

Zbyszka z Bogdańca (nr 16, stara tabliczka)

Adres ul. Św. Wincentego na zabudowaniach przy ul. Zbyszka z Bogdańca

Ojca Aniceta

Ulica Ojca Aniceta, dawniej fragment ul. Świętego Wincentego

Jeszcze w latach 60. XX wieku ulica wyłożona była kocimi łbami, po bokach płynęły rynsztoki, a środkiem w obu kierunkach kursowały tramwaje – dodatkowo jej otoczenie stanowił gęsty rząd drewnianych domów i kamienic oświetlonych przez stojące przy ulicy latarnie gazowe (zdjęcie z lat 60. XX wieku). Zaczęło się to zmieniać dopiero w 1969 roku, kiedy to ulica została gruntownie zmodernizowana, podczas prac (30 marca) zlikwidowano także ostatecznie torowisko tramwajowe wraz z pętlą, obok której żywota dokonała również restauracja przycmentarna, znana jako "Bar pod Trupkiem". W tym czasie w rejonie Bródna trwała już budowa osiedla Bródno-Podgrodzie – najpierw na początku lat 70. XX wieku likwidacji uległy tam wiejskie przecznice drogi oraz końcowy odcinek ulicy odcięty ul. Wielkiego Dębu, zaś następnie około 1978 roku likwidacji uległ również odcinek ul. Św. Wincentego od ul. Kondratowicza do ul. Rzepichy, przez co ulica została podzielona na dwa niezależne odcinki, nadal noszące jednak taką samą nazwę. W jego miejscu powstały kilkunastokondygnacyjne bloki mieszkalne oraz wytyczone zostały one ulice dojazdowe, takie jak Tokarza czy Krasiczyńska.

W II połowie lat 70. XX wieku zmiany objęły również południowy odcinek ulicy – w międzyczasie z zabudowy oczyszczony został również szeroki pas wzdłuż ulicy (odcinek SmoleńskaCmentarna), będący najpewniej przygotowaniem pod planowaną dalszą rozbudowę ulicy, zaś po sąsiedzku zaczęły powstawać nowe bloki mieszkalne osiedla Targówek Mieszkaniowy. Kolejne zmiany przyniosła budowa ul. Toruńskiej w latach 80. XX wieku, przez co północny odcinek skrócono do biegu BogoriówWielkiego Dębu. Następnie do 1999 roku przebudowano odcinek ulicy w rejonie ul. Kondratowicza w ten sposób, że odgięto ulicę ku północnemu wschodowi, a następnie około 2004 roku ulicę przedłużono na północ do ul. Głębockiej i ul. Malborskiej. Jednocześnie dawne odcinki ul. Św. Wincentego uzyskały nowe nazwy – północny otrzymał nazwę Ojca Aniceta, zaś fragment w rejonie ul. Kondratowicza otrzymał nazwę 20 Dywizji Piechoty Wojska Polskiego.

Niedawno niemal niezagospodarowane północne rejony ulicy są obecnie zabudowywane nowymi osiedlami – w rejonie ul. Kondratowicza powstały m.in. osiedla Tivoli, Klonowa Aleja oraz Zielone Zacisze, podobnie zapewne stanie się w przyszłości dla rejonu ul. Gilarskiej, gdzie według obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego powstać ma również zabudowa mieszkaniowa oraz usługowa o wysokości do 20 metrów.

Obecnie istnieją plany przebudowy i poszerzenia ulicy na całej długości – plany przewidują wybudowanie dwóch nowych jezdni głównych oraz jezdni dojazdowych do budynków, wiaduktu nad ul. Matki Teresy z Kalkuty, chodników i ścieżek rowerowych po obu stronach jezdni, a także linii tramwajowej na północ od ul. Gilarskiej, konieczne będzie też wyburzenie wielu budynków, w większość lichych lub prowizorycznych. Przygotowania prowadzone są co najmniej od 2007 roku, początkowo zakładano realizację drogi do 2012 roku, jednakże jej start został znacznie opóźniony ze względu na brak pieniędzy w miejskiej kasie oraz liczne problemy na etapie projektowania – dzielnica Targówek sprzeciwiła się budowie linii tramwajowej, której domaga się Białołęka. Forsowano także obniżenie klasy ulicy, dzięki czemu inwestycja byłaby tańsza i znalazłoby się na niej więcej skrzyżowań. Na drodze stoi także historyczny drewniany dom przy ul. Biruty oraz odkryte w 2013 roku żydowskie groby w rejonie ul. Rogowskiej, w bliskim sąsiedztwie Cmentarza Żydowskiego.

Przebieg[]

Zurominska

Ulica Świętego Wincentego
(rejon ul. Żuromińskiej)

Ulica rozpoczyna swój bieg na skrzyżowaniu z ul. Odrowąża, ul. 11 Listopada i ul. Starzyńskiego (tworząc z nimi rondo Żaba), po czym biegnie na północ, krzyżując się kolejno z ulicami Praską, Biruty, Oszmiańską, Smoleńską, Rogowską, Skargi, Horodelską, Gościeradowską, Pińską, Cmentarną, Obwodową, Kołową, Podobną, Borzymowską, Matki Teresy z Kalkuty, Gilarską, Groëra, Zielone Zacisze, Kondratowicza, Malborską i Przy Grodzisku, by zakończyć się u zbiegu z ul. Malborską i ul. Głębocką. Na odcinku MalborskaKondratowicza wzdłuż ulicy biegnie ścieżka rowerowa.

Obiekty[]

Świętego Wincentego (nr 18)

Kamienica nr 18

Przy ul. Świętego Wincentego znajdują się następujące obiekty:

Św

Miejsce pamięci na rogu ul. Oszmiańskiej

Przy ul. Świętego Wincentego znajduje się kilka przedwojennych domów i kamienic, które znajdują się pod następującymi adresami: nr 18, nr 30, nr 44, nr 44a, nr 46, nr 48, nr 50, nr 52, nr 53, nr 64, nr 65, nr 83, nr 84b i nr 92. Ponadto na rogu ul. Oszmiańskiej znajduje się kamień poświęcony poległym tutaj 1 sierpnia 1944 roku żołnierzom "Rokita" i "Kruk", a na rogu ul. Gilarskiej znajduje się krzyż przydrożny.

Dawniej w biegu ul. Świętego Wincentego znajdowały się także niektóre domy przypisane obecnie adresowo do ul. Ojca Aniceta oraz ul. Zbyszka z Bogdańca, przez co na niektórych zachowały się do dzisiaj tabliczki adresowe od dawnej ulicy.

Galeria[]

Advertisement