Zmiany: Solec

Wersja z 08:25, 5 cze 2015

Ten artykuł dotyczy osiedla. Zobacz też: Ulica Solec i Zespół przystankowy Solec.

Solec MSI — Solec na tle Śródmieścia wg MSI

Solec – osiedle i obszar Miejskiego Systemu Informacji położony w Śródmieściu, poniżej skarpy wiślanej, powszechnie uważany za część Powiśla, ograniczony od wschodu Wisłą, od południa aleją Armii Ludowej, od zachodu skarpą wiślaną, a od północy wiaduktem linii średnicowej.

Historia

Wieś Solec istniała nad Wisłą już w XII wieku, znajdowała w niej najpierw przystań, a potem port rzeczny, w którym cumowały barki z różnym towarem, między innymi i z solą, którą transportowano Wisłą z Wieliczki. Znajdowała się tu też przeprawa przez Wisłę na Kamion. Tu także przecinały się szlaki handlowe z zachodu na wschód i północy na południe, co zadecydowało o usytuowaniu osady w tym miejscu. Osady strzegł ulokowany w pobliżu Jazdów. Wąwozem dzisiejszej ulicy Książęcej płynęła rzeczka zwana Żórawką.

Wieś powoli się rozwijała, powstał w niej także kościół św. Anny, w związku z licznymi powodziami przeniesiony około 1592 roku do Ujazdowa. W XVI wieku powstały tu liczne magazyny soli, a wokół rynku wyrosło małe miasteczko z kościołem pw. św. Trójcy. Osada wciąż była ważnym punktem transportowym ze względu na przeprawę przez Wisłę. W 1675 roku w oparciu o osadę utworzona została jurydyka Solec. W I połowie XVIII wieku liczyła ona około 5 tysięcy mieszkańców.

W XVIII i XIX wieku, w związku z sąsiedztwem rzeki, na Solcu rozwijał się przemysł, istniała m.in. Rzeźnia Miejska, Gazownia na Ludnej i wiele innych. Pożar jednego z browarów miał być sygnałem dla rozpoczęcia powstania listopadowego. Wraz z rozwojem transportu kolejowego przemysł wyprowadzał się powoli z Solca w miejsca lepiej skomunikowane, jak Wola czy Praga. W 1891 roku zabezpieczono częściowo Solec sypiąc wał przeciwpowodziowy, na początku XX wieku osiedle przeciął Most Poniatowskiego, a w latach 30. XX wieku Most Średnicowy.

Podczas powstania warszawskiego na Solcu (nazywanym we wszelkiej historiografii "Czerniakowiem") toczyły się ciężkie walki, w szczególności we wrześniu. Niemcy za wszelką cenę chcieli odrzucić powstańców od Wisły, aby uniemożliwić zbliżającej się Armii Czerwonej sprawny desant i pomoc dla walczącej Warszawy. Bo zaciętych walkach w rejonie ulic Okrąg, Wilanowskiej, Solec i Zagórnej powstanie na Solcu zakończyło się 23 września. Dzielnica została w znacznym stopniu zniszczona.

Po wojnie zdecydowano o nieodbudowywaniu dzielnicy, w której miejscu miał powstać rozległy teren zielony. W latach 50. XX wieku zaczęto wytyczanie Centralnego Parku Kultury, jednak ze względu na zachowaną zabudowę nigdy nie zrealizowano go w całości. Główną osią stała się aleja prowadząca z al. Na Skarpie do pomnika Sapera. W podobnym okresie zlikwidowano ostatnie kursujące po osiedlu tramwaje. W 1974 roku Solec przecięła Wisłostrada, utworzona z ulic Solec i Wioślarskiej, zaburzając dawny układ urbanistyczny osiedla. Powstała również Trasa Łazienkowska oraz osiedle Torwar.

Najważniejsze obiekty

Park im. Rydza-Śmigłego z Pomnikiem "Chwała Saperom"
Kościół św. Trójcy z Muzeum Archidiecezji Warszawskiej
Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej
Pomnik ofiar powstania warszawskiego na Czerniakowie
Kolonia Profesorska

Linki zewnętrzne

Solec na Wikipedii

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-{{DisambigR|rejonu|[[Solec (ulica)]]}}
+{{DisambigR|osiedla|[[Ulica Solec]] i [[Zespół przystankowy Solec]]}}
+[[Plik:Solec MSI.svg.png|right|thumb|250px|Solec na tle [[Śródmieście|Śródmieścia]] wg [[MSI]]]]
-'''Solec''' - warszawskie osiedle i rejon, będący dziś częścią [[Powiśle|Powiśla]]. Dzisiejsze granice '''Solca''' wyznaczają: wiadukt [[most Średnicowy|mostu Średnicowego]], [[Centralny Park Kultury]], [[Park im. marszałka Rydza-Śmigłego]], [[Myśliwiecka (ulica)|ul. Myśliwiecka]], [[Łazienkowska (ulica)|ul. Łazienkowska]] i wybrzeże Wisły.
+'''Solec''' – osiedle i obszar [[Miejski System Informacji|Miejskiego Systemu Informacji]] położony w [[Śródmieście|Śródmieściu]], poniżej [[skarpa wiślana|skarpy wiślanej]], powszechnie uważany za część [[Powiśle|Powiśla]], ograniczony od wschodu [[Wisła|Wisłą]], od południa [[Aleja Armii Ludowej|aleją Armii Ludowej]], od zachodu [[skarpa wiślana|skarpą wiślaną]], a od północy [[linia średnicowa|wiaduktem linii średnicowej]].
-==Historia==
-[[Grafika:solec.jpg|thumb|right|260px|Warsztaty Żeglugi Parowej na Solcu, XIX w.]]
+===Historia===
-Pierwsza wieś powstała w tym miejscu [[Warszawa do XV wieku|w XI w.]], a więc była starsza niż sama [[Warszawa]]. Powstał w niej przystań a potem port rzeczny, w którym cumowały barki z różnym towarem, między innymi i z solą, którą transportowano Wisłą z Wieliczki. W tym miejscu przecinały się szlaki handlowe lądowe wschód-zachód z wodnymi południe-północ.
+[[Grafika:solec.jpg|thumb|right|250px|[[Warsztaty Żeglugi Parowej]] [[Historia w XIX wieku|w XIX wieku]]]]
+Wieś Solec istniała nad [[Wisła|Wisłą]] już [[Historia do XV wieku|w XII wieku]], znajdowała w niej najpierw przystań, a potem port rzeczny, w którym cumowały barki z różnym towarem, między innymi i z solą, którą transportowano Wisłą z Wieliczki. Znajdowała się tu też przeprawa przez [[Wisła|Wisłę]] na [[Kamion]]. Tu także przecinały się szlaki handlowe z zachodu na wschód i północy na południe, co zadecydowało o usytuowaniu osady w tym miejscu. Osady strzegł ulokowany w pobliżu [[Jazdów]]. Wąwozem dzisiejszej [[Ulica Książęca|ulicy Książęcej]] płynęła rzeczka zwana [[Żórawka|Żórawką]].
+Wieś powoli się rozwijała, powstał w niej także [[Kościół św. Anny w Ujazdowie|kościół św. Anny]], w związku z licznymi powodziami przeniesiony około [[1592]] roku do [[Ujazdów|Ujazdowa]]. [[Historia w XVI wieku|W XVI wieku]] powstały tu liczne magazyny soli, a wokół [[Rynek Solecki|rynku]] wyrosło małe miasteczko z [[Kościół św. Trójcy (rzymskokatolicki)|kościołem pw. św. Trójcy]]. Osada wciąż była ważnym punktem transportowym ze względu na przeprawę przez [[Wisła|Wisłę]]. W [[1675]] roku w oparciu o osadę utworzona została [[jurydyka]] Solec. [[Historia w XVIII wieku|W I połowie XVIII wieku]] liczyła ona około 5 tysięcy mieszkańców.
-Wykopaliska archeologiczne i pisana historia tych terenów mówią, że na długo zanim powstała [[Warszawa]], książęta mazowieccy wystawili gród w Jazdowie, by strzegł brodu pomiędzy '''Solcem''' a Kamionem.
+[[Historia w XVIII wieku|W XVIII]] i [[Historia w XIX wieku|XIX wieku]], w związku z sąsiedztwem rzeki, na [[Solec|Solcu]] rozwijał się przemysł, istniała m.in. [[Rzeźnia Miejska]], [[Gazownia]] na [[Ulica Ludna|Ludnej]] i wiele innych. Pożar jednego z browarów miał być sygnałem dla rozpoczęcia [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]]. Wraz z rozwojem transportu kolejowego przemysł wyprowadzał się powoli z Solca w miejsca lepiej skomunikowane, jak [[Wola]] czy [[Praga]]. W [[1891]] roku zabezpieczono częściowo Solec sypiąc wał przeciwpowodziowy, [[Historia w XX wieku|na początku XX wieku]] osiedle przeciął [[Most Poniatowskiego]], a [[Historia międzywojenna|w latach 30. XX wieku]] [[Most Średnicowy]].
-We wsi, którą nazwano '''Solec''', [[Warszawa w XVI wieku|w XVI w.]] powstały magazyny soli. Następnie na miejscu wsi wyrosło miasteczko, którego rynek nazwano Soleckim (dziś jest tam parking). Przy rynku wzniesiono [[kościół Przenajświętszej Trójcy]], dzisiaj zwany kościołem Świętej Trójcy. Nieopodal znajduje się dawny Magazyn Solny. Z Solca prowadziła przeprawa rzeczna do Kamiona (obecnie [[Kamionek]]).
+Podczas [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] na Solcu (nazywanym we wszelkiej historiografii "[[Czerniaków|Czerniakowiem]]") toczyły się ciężkie walki, w szczególności we wrześniu. Niemcy za wszelką cenę chcieli odrzucić powstańców od [[Wisła|Wisły]], aby uniemożliwić zbliżającej się Armii Czerwonej sprawny desant i pomoc dla walczącej [[Warszawa|Warszawy]]. Bo zaciętych walkach w rejonie ulic [[Ulica Okrąg|Okrąg]], [[Ulica Wilanowska w Śródmieściu|Wilanowskiej]], [[Ulica Solec|Solec]] i [[Ulica Zagórna|Zagórnej]] [[powstanie warszawskie|powstanie]] na Solcu zakończyło się [[powstanie warszawskie - 23 września|23 września]]. Dzielnica została w znacznym stopniu zniszczona.
-W pierwszej połowie [[Warszawa w XVIII wieku|XVIII wieku]] [[jurydyka]] '''Solec''' liczyła około 5 000 mieszkanów. Oficjalnie sama [[jurydyka]] została założona w [[1675]] roku.
+[[Historia powojenna|Po wojnie]] zdecydowano o nieodbudowywaniu dzielnicy, w której miejscu miał powstać rozległy teren zielony. W latach 50. XX wieku zaczęto wytyczanie [[Park im. Rydza-Śmigłego|Centralnego Parku Kultury]], jednak ze względu na zachowaną zabudowę nigdy nie zrealizowano go w całości. Główną osią stała się [[Aleja Stanka|aleja]] prowadząca z [[Aleja Na Skarpie|al. Na Skarpie]] do [[Pomnik Chwała Saperom|pomnika Sapera]]. W podobnym okresie zlikwidowano ostatnie kursujące po osiedlu [[tramwaje]]. W [[1974]] roku Solec przecięła [[Wisłostrada]], utworzona z ulic [[Ulica Solec|Solec]] i [[Ulica Wioślarskiej|Wioślarskiej]], zaburzając dawny układ urbanistyczny osiedla. Powstała również [[Trasa Łazienkowska]] oraz [[osiedle Torwar]].
-{{ŚródmieścieMSI}}
-{{foto}}
+===Najważniejsze obiekty===
-[[Kategoria:Rejony]]
+[[Plik:Kościół św. Trójcy (Solec).JPG|right|thumb|250px|[[Kościół św. Trójcy (rzymskokatolicki)|Kościół św. Trójcy]]]]
+* [[Park im. Rydza-Śmigłego]] z [[Pomnik Chwała Saperom|Pomnikiem "Chwała Saperom"]]
+* [[Parafia św. Trójcy (rzymskokatolicka)|Kościół św. Trójcy]] z [[Muzeum Archidiecezji Warszawskiej]]
+* [[Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej]]
+* [[Pomnik ofiar powstania warszawskiego na Czerniakowie]]
+* [[Kolonia Profesorska]]
+===Linki zewnętrzne===
+* [http://pl.wikipedia.org/wiki/Solec_(Warszawa) Solec na Wikipedii]
+{{ŚródmieścieMSI}}
 [[Kategoria:Jurydyki]]
+[[Kategoria:Obszary MSI]]
+[[Kategoria:Osiedla]]
 [[Kategoria:Śródmieście]]