Dawne logo SPEC
Siedziba przy ul. Batorego 2
Samochód służbowy
Veolia Energia Warszawa (dawniej Stołeczne Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A., później Dalkia Warszawa) – warszawska spółka zajmująca się wytwarzaniem, przesyłem i dystrybucją ciepła oraz obrotem ciepłem. Jej siedziba mieści się przy ul. Batorego 2, choć planuje przeniesienie do biurowca przy ul. Puławskiej 2.
Historia[]
Rozwój ciepłownictwa w Warszawie[]
Początki ciepłownictwa w Warszawie, jeszcze przed powstaniem SPEC datuje się na pierwszą połowę XIX wieku. W 1841 roku pierwsze centralne ogrzewanie w mieście założono w pałacu Mitkiewicza na ul. Chmielnej. Na początku XX wieku centralne ogrzewanie można było spotkać już w wielu budynkach użyteczności publicznej.
W okresie międzywojennym pojawiło się pierwsze ogrzewanie w kształcie podobnym do obecnego. Powstały tzw. ciepłownie zdalaczynne, które zaopatrywały w ciepło budynki Politechniki Warszawskiej, a później także osiedla WSM na Żoliborzu. Do 1939 roku urządzenia centralnego ogrzewania zainstalowano zaledwie w 10% warszawskich budynków.
Powojenne koncepcje odbudowy miasta zakładały wznoszenie osiedli mieszkaniowych z góry wyposażonych w nowoczesny system ogrzewania. Podstawowe źródło energii miało stanowić 6 zlokalizowanych wzdłuż Wisły ciepłowni o dużej mocy oraz 10 dzielnicowych ciepłowni o niższej mocy.
W następnych latach zaniechano budowy ciepłowni dzielnicowych na rzecz stworzenia jednego systemu energetycznego zaopatrującego całe miasto. System ten miał wprowadzić bardziej racjonalne wykorzystanie paliw energetycznych, zmniejszyć zatrudnienie, ograniczyć transport opału i szlaki oraz być bardziej przyjaznym dla środowiska.
W kwietniu 1952 roku Prezydium Rządu uchwaliło Projekt uciepłownienia wielkiej Warszawy, którego realizację rozpoczęto w 1953 roku od przebudowy elektrowni na Powiślu oraz budowy magistrali przesyłowej do Pałacu Kultury i Nauki. W następnym roku do użytku oddano Elektrociepłownię Żerań, która, za sprawą wybudowanego w 1960 roku tunelu pod dnem Wisły, zaopatrzyła w energię północne dzielnice miasta. W 1964 roku uruchomiono Elektrociepłownię Siekierki, która ogrzała południową część Warszawy. W 1973 roku do sieci włączono Ciepłownię Wola, a 10 lat później oddano do użytku EC Kawęczyn, która zasiliła wschodnie peryferia miasta. W tym okresie wybudowano również przepompownie sieciowe "Stalingradzka" (obecnie "Golędzinów"), "Batory" i "Marymont".
Rozwój organizacyjny spółki[]
1 lipca 1952 roku Minister energetyki powołał przedsiębiorstwo pod nazwą Zakład Sieci Cieplnej Warszawa w Budowie. Miał on za zadanie inwestować i budować, a następnie eksploatować sieć. Powołanie zakładu i przebudowa elektrowni Powiśle przyczyniły się do dynamicznego rozwoju ciepłownictwa w Warszawie.
W grudniu 1953 roku Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy powołało przedsiębiorstwo pod nazwą Miejskie Ciepłownie w m. st. Warszawie, którego zadaniem była eksploatacja ciepłowni i magistral cieplnych wraz siecią rozdzielczą i zbytem energii.
W grudniu 1956 roku Rada Ministrów podjęła uchwałę o organizacji ciepłownictwa w Warszawie. Wyodrębniono podlegające resortowi gospodarki Zakład Sieci Cieplnej i Przedsiębiorstwo Budowy Sieci Cieplnej. 22 stycznia 1957 roku na bazie Zakładu Sieci Cieplnej i Miejskich Ciepłowni powstały Stołeczne Przedsiębiorstwo Gospodarki Cieplnej i Przedsiębiorstwo Warszawskich Inwestycji Cieplnych. 12 lipca 1960 roku wszystkie zakłady połączono w jeden organizm - Stołeczne Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej.
W 1962 roku działające w SPEC Laboratorium Badawcze przekształciło się w Ośrodek Badawczo-Doświadczalny SPEC. Jego zadaniem były prace z zakresu postępu technicznego i rozwoju techniki w ciepłownictwie.
Uchwalenie nowego podziału administracyjnego w 1975 roku wymusiło kolejną restrukturyzację przedsiębiorstwa. SPEC przejął wszystkie sieci w nowopowstałym województwie warszawskim. Poszczególnym Zakładom Energetyki Cieplnej podporządkowano łącznie 37 ciepłowni i kotłowni w 12 miastach. Od 1990 roku nie należą już one do SPEC - eksploatowane są przez jednostki podległe poszczególnym gminom.
1 stycznia 2003 roku SPEC stało się jednoosobową spółką akcyjną, której akcjonariuszem jest miasto stołeczne Warszawa. W 2009 roku miasto postanowiło sprywatyzować SPEC, jednak pomysł przepadł w głosowaniu rady miasta z 15 stycznia – 28 radnych z PiS i lewicy przegłosowało 26 radnych z PO. Ponownie do próby prywatyzacji miasto przystąpiło w marcu 2010 roku[1], a w lipcu 2011 roku zaprezentowano inwestora, który ma przejąć 85% akcji spółki – francuską firmę Dalkia[2]. Miasto na sprzedaży spółki ma zarobić 1,44 mld złotych. Przeciwko sprzedaży protestowała część radnych, która zaczęła zbierać podpisy pod ogólnomiejskie referendum w sprawie prywatyzacji – mimo zebrania odpowiedniej liczby podpisów zostały one podważone, wobec czego referendum nie doszło do skutku[3]. Akt notarialny sprzedaży podpisano 11 października 2011 roku[4], natomiast 24 września 2012 SPEC zmienił nazwę na "Dalkia Warszawa".
Obecnie Dalkia planuje budowę własnej elektrociepłowni w Ursusie przy ul. Posag 7 Panien, aby w ten sposób uniezależnić się od dostaw z elektrociepłowni należących do PGNiG Termika.
Sieć[]
Dziś cała sieć ciepłownicza Warszawy ma ponad 1600 km, co czyni ją jedną z największych na świecie. Korzysta z czterech źródeł ciepła: EC Siekierki, EC Żerań, EC Kawęczyn i ciepłowni Wola, o łącznej mocy ponad 4600 MW. SPEC posiada również odrębną sieć cieplną na terenie dzielnicy Ursus zasilaną z Elektrociepłowni Ursus Media Sp. z o.o.. Przedsiębiorstwo jest także właścicielem 70 lokalnych kotłowni. Cztery największe z nich są zlokalizowane na terenie Ursusa. Spośród pozostałych kotłowni 65 opalanych jest gazem ziemnym, a jedna olejem opałowym. W ciepło zaopatrzone są wszystkie dzielnice za wyjątkiem Wawra, Wesołej i Rembertowa. We Włochach sieć SPEC zasila jedynie Okęcie, a w Białołęce tylko Tarchomin i Żerań. System ciepłowniczy SPEC nie dociera również na Ursynów Zielony.
Łącznie przez SPEC ogrzewanych jest około 19 tys. budynków (95% zabudowy Warszawy).
Struktura spółki[]
Zarząd[]
- Michał Machlejd - prezes zarządu
- Jean-Pierre Corbin - wiceprezes, dyrektor generalny
- Andrzej Szymanek
- Beata Kurdelska
- Luiz Alberto Richieri Hanania
Zakłady Energetyki Cieplnej[]
Powstały w 1952 roku Zakład Sieci Cieplnej Warszawa w Budowie dzielił Warszawę na 7 Rejonów oznaczonych liczbami rzymskimi. Restrukturyzacja SPEC w 1964 roku wprowadziła podział na Zakłady Energetyki Cieplnej, których obszary pokrywają się z dzielnicami miasta.
ZEC Żoliborz[]
ZEC Żoliborz powstał z przekształcenia Rejonu I, który dostarczał ciepło do całej ówczesnej dzielnicy Żoliborz. Pierwsza siedziba znajdowała się przy ulicy Podczaszyńskiego 12 - w pomieszczeniach socjalnych czynnej kotłowni osiedlowej. W latach 90. XX wieku ZEC przeniesiono do budynku przy ulicy Duracza 23, który pierwotnie miał stać się siedzibą PZPR.
Dziś zakład obejmuje swym zasięgiem dzielnice Żoliborz i Bielany.
ZEC Wola[]
ZEC Wola powstał z połączenia Rejonu II i części Rejonu III. Rejonowi II (z siedzibą przy ul. Sokołowskiej 61) podlegała cała ówczesna dzielnica Wola, zaś Rejon III (z siedzibą przy ul. Karmelickiej 9, przeniesionej później na Nowolipki 28b) zaopatrywał Muranów, Mirów i Centrum. Rejonowi III podlegała także jedna z magistral od EC Żerań oraz Pogotowie Techniczne.
W 1966 roku ZEC Wola przejął kotłownię parową dawnej elektrowni MZK przy ul. Przyokopowej 28. W latach 90. XX wieku kotłownia została wyłączona z eksploatacji (dziś w jej budynku mieści się Muzeum Powstania Warszawskiego), a jej rolę przejął nowowybudowany obiekt przy ulicy Szarych Szeregów.
W 1974 roku na terenie ZEC Wola uruchomiono Ciepłownię Wola. 5 lat później w rekordowym tempie (w 15 miesięcy, zamiast przewidywanych 74) wybudowano 5,4 km magistrali przemysłowej do ZM Ursus.
Obecnie ZEC Wola obejmuje swym zasięgiem dzielnice Wola i Bemowo. Jego siedziba znajduje się przy ulicy Ogrodowej 5/7.
ZEC Śródmieście[]
ZEC Śródmieście powołano z przekształcenia części Rejonu III i Rejonu IV. Otrzymał on siedzibę na terenie dawnego Rejonu III przy ulicy Zajęczej 22. W 1953 roku przez Rejon IV poprowadzono pierwszą magistralę w Warszawie - była to nitka łącząca Elektrownię Powiśle z Pałacem Kultury i Nauki. W 1971 roku, w związku z projektem budowy Trasy Świętokrzyskiej, siedzibę ZEC przeniesiono na ulicę Kruczą 5/11d.
Dziś ZEC Śródmieście obejmuje swym zasięgiem tylko dzielnicę Śródmieście.
ZEC Ochota[]
ZEC Ochota powstał z przekształcenia Rejonu V (z siedzibą przy Wery Kostrzewy 12), któremu podlegał teren ówczesnej dzielnicy Ochota. Siedziba zakładu mieściła się w sześciopokojowym mieszkaniu w bloku. Mimo usilnych starań o poprawę warunków pracy, dopiero w 1976 roku do kotłowni przy Wery Kostrzewy 14 przeniesiono Pion Techniczny, a w 1988 r. przeprowadzono ZEC do nowej siedziby przy Pawińskiego 30.
Na obszarze ZEC Ochota, w dzielnicy Ursus, znajdują się 4 największe i najnowocześniejsze w Warszawie i w Polsce kotłownie gazowe.
Obejmuje swym zasięgiem dzielnice Ochota, Włochy i Ursus. Jego siedziba znajduje się przy ulicy Pawińskiego 30.
ZEC Mokotów[]
Siedziba ZEC Mokotów
ZEC Mokotów powstał z połączenia Rejonu VI (z siedzibą przy ulicy Górskiej 34) oraz działającego niezależnie od niego Zakładu Służewiec (z siedzibą na Joliot-Curie 28). Nowy ZEC ulokował się w budynku przy ulicy Rakowieckiej 2b. W 1972 roku ostateczną siedzibą zakładu stała się była kotłownia przy Wejnerta 27. Powstanie kompleksu mieszkaniowego Ursynów-Natolin poskutkowało dynamicznym wzrostem ilości zadań dla ZEC, co pozwoliło mu wysunąć się na pierwsze miejsce wśród wszystkich zakładów. Dziś ZEC Mokotów posiada najdłuższą sieć w Warszawie, wynoszącą 3545 km. Ogrzewa ok. 5500 budynków.
Obecnie zakład obejmuje swym zasięgiem dzielnice Mokotów, Ursynów i Wilanów. Jego siedziba znajduje się przy ulicy Wejnerta 27.
ZEC Praga Północ[]
ZEC Praga Północ wywodzi się od Rejonu VII, którego siedziba mieściła się na pl. Leńskiego (ob. pl. Hallera). Od początku działalności rejon nie tylko eksploatował kotłownie osiedlowe, ale także rozbudowywał sieć. W 1958 roku oddał do użytku magistralę wzdłuż ulicy Stalingradzkiej, a dwa lata później tunel pod dnem Wisły. W 1962 roku do użytku oddano przepompownię przy ulicy Jagiellońskiej, gdzie również przeniesiono siedzibę zakładu.
Obecnie ZEC Praga Północ obejmuje swym zasięgiem dzielnice Praga Północ, Targówek i Białołęka. Jego siedziba znajduje się przy ulicy Jagiellońskiej 45.
ZEC Praga Południe[]
ZEC Praga Południe powstał z przekształcenia części Rejonu VII. Jest to jedyny zakład, w którym, przez dziesięciolecia działalności, liczba pracowników sezonowych (palaczy) przekraczała liczbę pracowników stałych. Był najmniejszym zakładem, jednak zużywał aż 30% - najwięcej ze wszystkich ZEC - rocznej puli opału. Od 1969 roku kolejne kotłownie osiedlowe zaczęto podłączać do sieci miejskiej. ZEC Praga Południe obsługuje najmniejszą część sieci - zaledwie 155 km. Kolejnymi siedzibami zakładu były: plac Leńskiego, Międzyborska 75, Kordeckiego 66 i Londyńska 5. Obecna siedziba znajduje się przy ulicy Lizbońskiej 1.
Zakład obejmuje swym zasięgiem dzielnice Praga Południe, Rembertów i Wawer.
Zakład Zaplecza[]
Zakład Zaplecza powstał 1 kwietnia 2002 roku z połączenia Zakładu Produkcji Pomocniczej i Zakładu Remontu Sieci Cieplnej. Jego siedziba mieści się przy ulicy Krzyżówki 5.
Zakład Produkcji Pomocniczej wywodzi się od powstałego w 1957 roku Zakładu Produkcji Sztucznego Lodu. Przekształcono go w 1974 roku, włączając weń dodatkowo Zakład Budowy i Remontów Urządzeń Cieplnych oraz Bazę Remontową i Sprzętu.
Zakład Remontu Sieci Cieplnej powstał w 1972 roku. Miał za zadanie budować kolejne odcinki sieci oraz wymieniać rury.
Zakład Transportu i Sprzętu[]
ZTiS został powołany 30 marca 1983 roku. Jego siedziba mieści się przy ul. Krzyżówki 7. Dysponuje samochodami osobowymi i ciężarowymi, koparkami, koparko-ładowarkami, dźwigami i naczepami. W 1996 roku włączono do niego Pogotowie Ciepłownicze.
Pogotowie Ciepłownicze[]
Budynek Pogotowia Ciepłowniczego przy ulicy Cybernetyki
Pogotowie Ciepłownicze wywodzi się od powstałego w 1955 roku Pogotowia Technicznego. Jego zadaniem jest usuwanie awarii w instalacjach centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej oraz w węzłach cieplnych. Siedziba Pogotowia Ciepłowniczego mieści się przy ulicy Cybernetyki 10. Posiada ono własny numer alarmowy - 993.
Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Ciepłownictwa[]
OBRC powstało w 1962 roku w wyniku przekształcenia Laboratorium Badawczego SPEC. Celem Ośrodka było prowadzenie i wdrażanie prac z zakresu postępu technicznego i rozwoju techniki w ciepłownictwie. Z czasem stał on się pomostem między wyższymi uczelniami a SPEC. Od lipca 2012 roku Ośrodek zmienił nazwę na Heat-Tech Center.
Działalność pracownicza[]
W 1972 roku w celu szkolenia młodej kadry monterskiej do pracy w SPEC i MPWiK powstał Ośrodek Szkolenia Zawodowego. SPEC posiada również ośrodki wypoczynkowe w Grzymku k/Warszawy i Dziubielach na Mazurach. Dzięki pomocy Fundacji "Akcja" wśród pracowników przeprowadzane są szczepienia i badania. Pracownicy SPEC zrzeszają się w związkach zawodowych NSZZ "Solidarność" i KZZ Ciepłowników. Przy SPEC działa Koło Emerytów i Rencistów. Wydawane jest też wewnątrzzakładowe pismo SPECinfo (dawniej: Informator, Ciepłownik).