Pomnik Peowiaka
Pomnik Peowiaka (właściwie Pomnik żołnierzy Polskiej Organizacji Wojskowej) znajduje się na placu Małachowskiego przed galerią Zachęta. Przedstawia on umierającego żołnierza POW. Autorem rzeźby jest Edward Wittig.
Historia
Motyw konającego żołnierza w wykonaniu Wittiga pojawił się po raz pierwszy jako część większej rzeźby "Walka". Kolejna wersja w 1926 ozdobiła grób oficera P.O.W. Jana Wojsznara-Opielińskiego na Powązkach (195 kwatera). Wreszcie 27 września 1933 roku odsłonięto przed Zachętą kolejną wersję.
Ówczesny pomnik zaginął w 1940 roku. Poszukiwania nie przyniosły rezultatu. Jedynie w 1989 roku odnaleziono elementy cokołu na terenie Królikarni. Ostatecznie zdecydowano się zrekonstruować rzeźbę na podstawie fotografii oraz gipsowych elementów zachowanych w Muzeum Narodowym. Replika wykonana przez Marka Moderau i Zbigniewa Mikilewicza została odsłonięta 11 listopada 1999. Pomnik poświęcił abp Sławoj Leszek Głódź.
Wygląd
Napis wyryty na cokole
Pomnik odlany z brązu przedstawia konającego żołnierza. Rzeźba jest umieszczona na granitowym cokole, na którym wyryty jest napis:
P.O.W. 1914-1921
Służba i śmierć bezimienna dla wzniosłej sprawy Ojczyzny
Ciekawostki
- Pojawiła się hipoteza, że pomnik został zakopany na placu Małachowskiego jednak poszukiwania z wykrywaczem metalu nie przyniosły rezultatu.