Warszawa Wschodnia

Ten artykuł dotyczy stacji i dworca kolejowego. Zobacz też: Dworzec Wschodni (stacja metra), Zespół przystankowy Dworzec Wschodni (Kijowska) i Zespół przystankowy Dworzec Wschodni (Lubelska).

Budynek Dworca Wschodniego (2012)

Budynek Dworca Wschodniego podczas przebudowy (06.06.2011)

Budynek Dworca Wschodniego (2009)

Warszawa Wschodnia (Osobowa), zwana potocznie Dworzec Wschodni, to stacja kolejowa obsługująca pociągi Polskich Kolei Państwowych (Intercity i TLK), Kolei Mazowieckich i Szybkiej Kolei Miejskiej (linie S1, S2 i S30). Stacja znajduje się między ulicami Lubelską a Kijowską, na granicy Pragi Południe i Północ. Widnieje na liście przystanków Zarządu Transportu Miejskiego (nr 2900, rozkłady jazdy).

Stacja obsługuje pociągi dalekobieżne, kursujące także przez Dworzec Centralny i Zachodni i międzynarodowe między innymi do Niemiec i na Białoruś. Pociągi jadące z okolic Lublina na Pomorze zmieniają czoło na tej stacji, nie wjeżdżając na żadną z dwu pozostałych warszawskich głównych stacji.

Dworzec Wschodni ma siedem peronów typu wyspowego, przy których znajduje się czternaście torów dla ruchu kolejowego. Perony oznaczone numerami od 1 do 5 obsługują ruch dalekobieżny, natomiast pozostałe dwa (6 i 7) są przeznaczone do obsługi ruchu podmiejskiego.

Na stacji są dwa budynki dworcowe służące pasażerom – dworzec dalekobieżny od strony ul. Kijowskiej i podmiejski od strony ul. Lubelskiej. Dostęp na perony możliwy jest za pośrednictwem jednego z trzech tuneli pod torami – tunel środkowy łączy oba budynki dworcowe; z uwagi na mniejszą długość peronów podmiejskich dostęp do nich jest możliwy tylko z tunelu środkowego i wschodniego.

Historia

Dworzec Wschodni od strony ul. Lubelskiej

Dworzec Wschodni od strony ul. Kijowskiej

Peron na dworcu Warszawa Wschodnia

Powstanie Dworca Wschodniego jest związane z budową Kolei Warszawsko-Terepolskiej, w ramach której w 1866 roku uruchomiono Dworzec Terespolski (zwany też Dworcem Brzeskim), położony on był jednak bliżej ulicy Targowej. Początkowo był tylko dworcem czołowym (pociągi mogły tu tylko kończyć lub zaczynać bieg), w 1919 przebudowano go na czołowo-przelotowy i włączono w 1933 roku do warszawskiej linii średnicowej. Zniszczony w czasie II wojny światowej.

W ramach przebudowy Pragi po wojnie oddano do użytku w 1969 roku całkiem nowy dworzec zaprojektowany przez Arseniusza Romanowicza, przesunięty na wschód o kilkaset metrów . Spowodowane to było planami budowy tzw. obwodnicy śródmiejskiej Warszawy (alei Tysiąclecia), pomysł tego jednak nigdy nie zrealizowano. Nowy budynek dworca otrzymał dwubryłową formę, z głównym wejściem i zespołem handlowo-usługowym od strony północnej układu torowego oraz mniejszym terminalem do obsługi linii podmiejskich od strony południowej. Do czasu uruchomienia w 1975 Dworca Centralnego był najnowocześniejszą taką budowlą w Warszawie.

Na początku XXI w. hale dworca były w bardzo złym stanie technicznym. Dlatego też władze stolicy zaplanowały zburzenie obecnego dworca kolejowego i wybudowanie w tym samym miejscu nowego, prawdopodobnie wraz z centrum handlowym. W maju 2007 gotowe były plany zagospodarowania okolic dworca, a w marcu 2008 znane były już firmy zainteresowane przebudową dworca. Na początku 2009 roku PKP wybrało firmę Riofisa SA, która miała doprowadzić do podpisania końcowych umów z wszystkimi zainteresowanymi stronami. Do dyspozycji PKP przeznaczyło ok. 5 hektarów na dworzec, obiekty rekreacyjne i parking. Przebudowa miała ruszyć na przełomie 2009 i 2010 roku, a cały projekt miał zostać ukończony do roku 2012, na Mistrzostwa Europy w piłce nożnej. W lutym 2009 roku okazało się jednak, że firma nie przebuduje dworca i do 2012 roku zostanie on najwyżej nieco wyremontowany. Wobec tego w czerwcu 2009 roku PKP zaprezentowały koncepcję pełnej odnowy dworca, a w lutym 2010 rozpisały przetarg na jej wykonanie. Najniższą ofertę w przetargu, 31 mln złotych, złożyła firma Strabag. Ponadto, za 170 mln złotych, miały zostać przebudowane trzy z siedmiu peronów. Prace rozpoczęły się 25 czerwca 2010 roku, renowacja części podmiejskiej zakończyła się w czerwcu 2011 roku. Całość została oficjalnie otwarta 30 maja 2012 roku.

Dojazd

Do dworca można dojechać komunikacją miejską:

• od strony ul. Lubelskiej – wszystkimi liniami zatrzymującymi się w zespole Dworzec Wschodni (Lubelska)
• od strony ul. Kijowskiej – wszystkimi liniami zatrzymującymi się w zespole Dworzec Wschodni (Kijowska)

Ciekawostką jest fakt, że na obu pętlach swój kraniec ma linia 123, która która kursuje z pętli przy ul. Lubelskiej przez cały Grochów, Gocław i Saską Kępę na pętlę przy ul. Kijowskiej. Odległość między przystankami wynosi kilkadziesiąt metrów, a przejechanie całej trasy zajmuje linii kilkadziesiąt minut.

Ciekawostki

Aniołek „Borys”

• Po zakończeniu remontu dworca w maju 2012 na trawniku obok budynku dworca dalekobieżnego stanął aniołek Borys autorstwa Marka Sułka.
• W filmie Nie lubię poniedziałku od dworca swoją przygodę z Warszawą zaczyna zaopatrzeniowiec z Sulęcic Zygmunt Bączyk (Jerzy Turek).
• W dwudziestym odcinku serialu Czterdziestolatek pt. W obronie własnej, czyli polowanie przyjeżdża na dworzec ojciec (Władysław Hańcza) Magdy Karwowskiej (Anna Seniuk) z wyżłem Ugryziem.
• W filmie Con amore z dworca odjeżdża do sanatorium Ewa (Małgorzata Snopkewicz).

Galeria

Pociąg Kolei Mazowieckich na Dworcu Wschodnim

Linki zewnętrzne

• Warszawa Wschodnia w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej
• Historia dworca Terespolskiego na Fotohci
• Dworzec Terespolski przed I Wojną Światową
• Zdjęcie satelitarne w serwisie Google Maps