Tablica libertacyjna na kamienicy Metrykantów Koronnych
Tablica libertacyjna na kamienicy Prażmowskich
Tablice libertacyjne – kamienne tablice umieszczane na budynkach zaświadczające o uzyskaniu przez ich właścicieli tzw. libertacji, czyli zwolnienia z lokalnych ciężarów publicznych.
W Warszawie libertacje były nadawane przez króla i sejm, wieczyście lub na czas określony. Dla mieszkańców największe znaczenie miało zwolnienie z bardzo uciążliwego obowiązku kwaterunku gości (posłów zjeżdżających na sejmy, wojska). Historycy szacują, że w latach 1550-1736 nadano w Warszawie około 40 libertacji sejmowych, najwięcej w II połowie XVII wieku. Władze miejskie próbowały zwalczać libertacje, stąd m.in. na elekcję Jana III Sobieskiego (1674) sejm zawiesił prawie wszystkie zwolnienia.
W czasie powojennej odbudowy Warszawy odtworzono dwie tablice libertacyjne:
- na kamienicy Metrykantów Koronnych, ul. Świętojańska 21
- na kamienicy Prażmowskich, ul. Krakowskie Przedmieście 87
Łaciński napis na tablicy libertacyjnej na kamienicy Metrykantów Koronnych brzmi: Dzięki dobrodziejstwom króla i Rzeczypospolitej uwolniona zostałam przez gospodarza od powinności publicznych i ciężarów wojskowych, na mocy Konstytucji Królestwa w roku 1676. Odnowiona w Roku Pańskim 1717, 1816.
Napis wykuty w kartuszu nad wejściem do kamienicy Prażmowskich głosi Ta kamienica niegdy Prażmowska libertowana constitutione A.D. 1667