M – historyczna linia tramwajowa (rozkład jazdy), która w okresie przedwojennym kursowała jako linia zwykła w latach 1926-1939 na okrężnej trasie pomiędzy Aleją Zieleniecką.
Od 1996 roku kursuje jako linia specjalna na różnych trasach w Mikołajki i na Boże Narodzenie. Jest obsługiwana przez zabytkowy tabor.
Historia[]
Po raz pierwszy linia M została uruchomiona w styczniu 1918 roku i kursowała między Dworcem Wschodnim a Placem Unii Lubelskiej, dojeżdzając do Wisły ulicami Kijowską, Targową i Zygmuntowską, pokonując ją mostem Kierbedzia i kursując dalej Krakowskim Przedmieściem. Linia była dostępna wyłącznie dla wojsk niemieckich i została zlikwidowana prawdopodobnie w listopadzie tego samego roku.
Linię o tym samym oznaczeniu uruchomiono na początku 1926 roku na trasie okrężnej łączącej centrum Pragi (kraniec Aleja Zieleniecka) z Traktem Królewskim i Marszałkowską. Linia pokonywała Wisłę mostem Kierbedzia i mostem Poniatowskiego; oznaczenie linii wzięto od słowa mosty. Trasa linii była zmieniana trzykrotnie, jednak dwie pierwsze zmiany były jedynie chwilowe, największą zmianą z 15 stycznia 1935 roku było wydłużenie jej po warszawskiej stronie Wisły o odcinek biegnący przez Śródmieście Południowe który linia przejęła od linii 15 i 15a - skierowano ją przez Chałubińskiego, Topolową, 6 Sierpnia, plac Zbawiciela, Aleje Ujazdowskie i plac Trzech Krzyży. Kursowanie linii zostało zawieszone 8 września 1939 roku w związku z działaniami wojennymi.
Współcześnie linia uruchamiana jest jako specjalna, kursująca z okazji Mikołajek czy też Bożego Narodzenia. Trasa linii jest co roku ustalana przez Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej we współpracy z Zarządem Transportu Miejskiego oraz Tramwajami Warszawskimi i często różni się ona od tras z poprzednich lat. Od pierwszego uruchomienia jej przebieg wyglądał następująco:
- 07-08.12.1996: na trasie z Kawęczyńskiej-Bazyliki do Metra Wilanowska przez most Śląsko-Dąbrowski
- 05-06.12.1998: na trasie okrężnej pomiędzy Placem Narutowicza przez plac Bankowy
- 07-08.12.2002: na trasie okrężnej pomiędzy Potocką
- 26.12.2003, 26.12.2004: na trasie z Potocka na Plac Narutowicza
- 05.12.2004: na trasie okrężnej pomiędzy Placem Starynkiewicza przez most Poniatowskiego i most Śląsko-Dąbrowski
- 10.12.2005: na trasie z Marymontu-Potok do Królikarni
- 26.12.2005: na trasie z Nowego Bemowa na Plac Narutowicza
- 09.12.2006: na trasie z Marymontu-Potok na Plac Narutowicza
- 26.12.2006: na trasie z Dworca Wschodniego (Kijowska) na Plac Narutowicza przez most Poniatowskiego
- 26.12.2007, 06.12 i 26.12.2014: na trasie okrężnej pomiędzy Placem Narutowicza przez most Poniatowskiego i most Śląsko-Dąbrowski
- 26.12.2008, 06.12.2009: na trasie z Ratuszowej-Zoo na Plac Narutowicza przez most Śląsko-Dąbrowski
- 26.12.2009: na trasie z Dworca Wschodniego (Kijowska) na Plac Narutowicza przez most Śląsko-Dąbrowski
- 05.12 i 26.12.2010: na trasie okrężnej pomiędzy Placem Narutowicza przez most Gdański i most Śląsko-Dąbrowski
- 04.12 i 26.12.2011: na trasie z Czynszowej na Plac Narutowicza przez most Śląsko-Dąbrowski
- 26.12.2012, 07.12 i 26.12.2013: na trasie z Alei Zielenieckiej na Plac Narutowicza przez most Poniatowskiego
- 06.12 i 26.12.2012: na trasie okrężnej pomiędzy Placem Narutowicza przez al. Zieleniecką.
- 05.12, 06.12 i 26.12..2015: na trasie okrężnej pomiędzy Placem Narutowicza przez aleję Zieleniecką.
- 14/15.05.2016: na trasie z Czynszowej na Plac Narutowicza przez most Śląsko-Dąbrowski.
- 07-29.08.2016: na trasie z Placu Narutowicza na Metro Wilanowska
- 30.07-27.08.2017: na trasie z Placu Narutowicza na Metro Wilanowska
- od 02.12.2017 w okresie Mikołajek i Bożego Narodzenia jest uruchamiana na trasie okrężnej jednokierunkowej pomiędzy Placem Narutowicza przez Most Poniatowskiego i Most Śląsko-Dąbrowski
- 19/20.05.2018: na trasie z Czynszowej do Zajezdni Wola przez Most Poniatowskiego
- 30.06.2018: na trasie z Placu Narutowicza przez na Metro Wilanowska
- 09-10.12.2023: na trasie z Wyścigów do pętli Ratuszowa-Zoo przez Most Śląsko-Dąbrowski
Trasa podstawowa[]
ostatnio zmieniana 9 grudnia 2023 roku
Ulice[]
Wyścigi - Puławska - Marszałkowska - al. Solidarności - Targowa - Ratuszowa - Jagiellońska - Ratuszowa-Zoo
Przystanki[]
Wyścigi
Aleja Lotników
Niedźwiedzia
Metro Wilanowska
Bukowińska
Królikarnia
Malczewskiego
Park Dreszera
Morskie Oko
Dworkowa
Rakowiecka
Goworka
Plac Unii Lubelskiej
Trasa Łazienkowska
Plac Zbawiciela
Plac Konstytucji
Hoża
Centrum
Metro Świętokrzyska
Królewska
Plac Bankowy
Metro Ratusz Arsenał
Stare Miasto
Park Praski
Dworzec Wileński
Ratuszowa
Ratuszowa-Zoo
Linki zewnętrzne[]