.JPG){kind=link}
Tablica MSI z nazwą ulicy
Tablica adresowa na budynku nr 24 – widoczne przerobienie litery "ź" na "ż"
Kwestia nazwy ulicy Obrzeżnej – wobec położonej na Służewcu ulicy Obrzeżnej na historycznych i współczesnych planach, dokumentach oraz zdjęciach można odnaleźć dwie wersje nazwy: Obrzeżna oraz Obrzeźna. Oficjalnie nadaną nazwą była Obrzeżna i taka współcześnie widnieje oficjalnie na tabliczkach adresowych Miejskiego Systemu Informacji, a nazwa poboczna Obrzeźna powstała najpewniej w wyniku błędu ortograficznego lub typograficznego i została z czasem powielona, wchodząc do powszechnej świadomości. Tak więc od nadania nazwy w latach 50. XX wieku do wprowadzenia standardu MSI w latach 90. stosowano zamiennie obie nazwy.
Plany miast[]
Dostępne w internecie historyczne plany Warszawy z różnych okresów nie dostarczają jednoznacznej odpowiedzi co do nazwy ulicy. Indeksy ulic oraz spisy tras autobusowych na planach z 1959[1], 1962[2] oraz 1978[3] roku dają informację, że ulica nazywa się Obrzeżna, natomiast plany miasta z 1958[4][5], 1970[6], 1974[7] czy 1987[8] roku informują o ulicy Obrzeźnej. Momentami na jednym planie są nawet dwie wersje, np. z 1961 roku w spisie ulic jest ulica Obrzeżna[9], natomiast w spisie linii autobusowych ulica Obrzeźna[10]. Podobnie jest na dołączonej do planu z 1962 roku mapce komunikacji miejskiej – na niej zaznaczono ulicę Obrzeźną[11]. Na bardziej współczesnych planach także nie ma jednej używanej formy, np. mapy rozdawane przez Warszawską Informację Turystyczną posiadają formę "Obrzeżna"[12], np. mapy Copernicusa przekazują formę "Obrzeźna"[13].
.jpg){kind=link}
Nazwa Obrzeżna na planie miasta dostępnym na stacjach i w wagonach metra
Zarząd Transportu Miejskiego w swoim systemie informacji używa zarówno nazwy Obrzeżna jak i Obrzeźna. Pisana przez "ź" pojawia się na dostępnym w serwisie internetowym ZTM planie komunikacyjnym Warszawy[14]. W rozkładach jazdy oraz na tablicach wewnątrz pojazdów widnieje nazwa Obrzeżna. Tak samo wygląda nazwa ulicy na planach miasta w metrze.
Dawne tabliczki adresowe[]
Tabliczka z nazwą "Obrzeźna" na budynku nr 16
Zachowane do współczesnych czasów tabliczki i latarenki adresowe na położonych przy Obrzeżnej także stosują różne wersje nazewnictwa. Jedna z najstarszych zachowanych latarenek umieszczona jest na budynku nr 12 i najpewniej widnieje tam nazwa "Obrzeżna", co jednak trudno jednoznacznie stwierdzić. Na budynkach nr 10, 14, 16 oraz 18A zachowały się latarenki adresowe, które nie pozwalają na ustalenie nazwy (brak kropki lub kreski nad "z"). Na budynku nr 4 widnieje latarenka najprawdopodobniej z nazwą "Obrzeźna", jednakże taki wygląd może być związany z tym, że nie było możliwości przedstawienia w inny sposób kropki nad literą[15]. Na budynku nr 16 są też tabliczki adresowe, z których starsze noszą nazwę przez "ź", a nowsza przez "ż". Umieszczona na budynku nr 24 tabliczka zaś nosi znamiona przerobienia w nazwie litery "ź" na "ż "[15].
Prasa i dokumenty[]
Prasa oraz dokumenty z epoki dużo bardziej jasno przedstawiają kwestię nazwy ulicy. Nazwa Obrzeżna występuje w artykule o założeniach projektowych Dzielnicy Przemysłowej Służewiec w numerze 15 tygodnika "Stolica" z roku 1952.[16] Archiwalne numery Życia Warszawy informują 1 lipca 1955 roku o opóźnieniach w ustawianiu szlabanu na przejeździe kolejowym na ulicy Obrzeżnej[17] oraz 11 października 1956 roku o uruchomieniu nowej linii 136 wzdłuż ulicy Obrzeżnej[18]. Tej nazwy używa również Jarosław Zieliński w książce na temat urbanistyki i architektury socrealizmu w Warszawie.[19]
Wątpliwości rozwiewają dokumenty źródłowe dostępne w Zespole Nazewnictwa Miejskiego Biura Kultury Urzędu m. st. Warszawy. Chociaż oficjalny dokument o nadaniu nazwy ulicy nie zachował się w archiwach, to dostępne są dwie późniejsze uchwały Rady Narodowej m. st. Warszawy dotyczące zmiany przebiegu Obrzeżnej[20][21]. Tę nazwę potwierdza też profesor Kwiryna Handke w jej Słowniku nazewnictwa Warszawy. Nazwa Obrzeżna wywodzi się od słowa "obrzeże", co byłoby logiczne w okresie nadania nazwy ze względu na to, że ulica znalazła się na obrzeżu powstającej wówczas Służewieckiej Dzielnicy Przemysłowej.[22]
Ponadto nazwa ta występuje w oficjalnych "Spisach ulic i placów m. st. Warszawy" z 1965 roku i z 1975 roku wydanych przez Urząd miasta Warszawy i na obecnej stronie urzędu. Taką wersję potwierdzają też dane zawarte w książce telefonicznej TP S.A. i książce kodów pocztowych Poczty Polskiej.
Galeria[]
Przypisy
- ↑ Informator komunikacji miejskiej w m.st. Warszawie, marzec 1959 r., dostępny na trasbus.com
- ↑ Plan Warszawy 1962, indeks ulic, str. 35, dostępny na trasbus.com
- ↑ Warszawa. Plan Miasta 1978/1979, indeks ulic, str. 13, dostępny na trasbus.com
- ↑ Plan Warszawy 1958, indeks ulic, str. 37, dostępny na trasbus.com
- ↑ Plan Warszawy 1958, spis linii autobusowych, str. 4, dostępny na trasbus.com
- ↑ Plan Warszawy 1970, mapa, str. 21, dostępny na trasbus.com
- ↑ Plan Warszawy 1974, spis ulic, dostępny na trasbus.com
- ↑ Plan Warszawy 1987, mapa, str. 27, dostępny na trasbus.com
- ↑ Plan Warszawy 1961, indeks ulic, str. 35, dostępny na trasbus.com
- ↑ Plan Warszawy 1961, spis linii autobusowych, str. 4, dostępny na trasbus.com
- ↑ Plan Warszawy 1962, schemat sieci komunikacyjnej Warszawy, str. 8, dostępny na trasbus.com
- ↑ Warszawa. Plan Centrum, dostępny w punktach informacji turystycznej
- ↑ Warszawa. Atlas aglomeracji, wyd. Copernicus, wyd. 4, Warszawa, 2008
- ↑ http://ztm.waw.pl/mapa/mapa_8.htm
- ↑ 15,0 15,1 Obrzeżna Dyskusja artykułu "Ulica Obrzeżna", warszawa.wikia.com, 15.01.2010
- ↑ Jerzy Dyjeciński, DPS - Dzielnica Przemysłowa Służewiec, "Stolica" nr 15/1952, str. 4
- ↑ Kiedy DOKP założy szlaban na ul. Obrzeżnej, str. 5, Życie Częstochowy (przedruk Życia Warszawy), nr 155, 02.07.1955
- ↑ Nowa linia autobusowa >>136<<, str. 5, Życie Częstochowy (przedruk Życia Warszawy), nr 244, 12.10.1956
- ↑ Jarosław Zieliński, Realizm Socrealistyczny w Warszawie, wyd. Fundacja HEREDITAS, Warszawa 2009, str. 130
- ↑ Uchwała Nr 16 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dn. 5.05.1960r. przedłużająca ul. Obrzeżną do ul. Wyczółki
- ↑ Uchwała nr 19 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dn. 29.12.1965 skracająca ją do zasięgu Marynarska-Bokserska
- ↑ Kwiryna Handke, Słownik nazewnictwa Warszawy, wyd. Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 1998, str. 275