Nowodwory – osiedle oraz obszar Miejskiego Systemu Informacji położone w
Bloki przy ul. Pajdaka – stara część wielorodzinnej zabudowy Nowodworów
północno-zachodniej części Białołęki.
Nowodwory są jednym z najmłodszych obszarów Warszawy, często błędnie określanym jako część Tarchomina. Rozbudowa Nowodworów rozpoczęła się w 1999 roku. Jednymi z pierwszych oddanych do użytku budynków były obiekty przy ulicach: Strumykowej i Książkowej. Osiedle zaczęło się bardzo szybko. Wkrótce powstało nowe gimnazjum, ośrodek sportu oraz nowy budynek dla szkoły podstawowej nr 342, będącą obecnie największą szkołą podstawową w Warszawie i w Polsce.
.JPG){kind=link}
Bloki przy ul. Światowida – nowa część wielorodzinnej zabudowy Nowodworów
Od kilku lat powoli, lecz systematycznie wydłużana jest na północ ulica Światowida, najważniejsza ulica osiedla – gdy budowa zakończy się, powstanie połączenie z ulicą Modlińską. Jeszcze w 2006 roku miejscami występował chaos związany z wytyczaniem nowej drogi nie dokładnie po linii starej, jednak zachowując starą nazwę. Prowadziło to do sytuacji istnienia skrzyżowań, na których ulica przecinała się z drugą o tej samej nazwie. Połączenia z resztą miasta są możliwe poprzez często zakorkowaną ulicę Modlińską, rozwiązaniem alternatywnym miał być Most Północny wybudowany w 2012r.. Wiele jest też dróg rowerowych. W 2017r. otwarto odcinek linii tramwajowej na Nowodwory.
Centrum Nowodworów - widok z ul. Światowida
W Nowodworach znajduje się Białołęcki Ośrodek Sportu z filiami na Strumykowej i Światowida, gdzie znajdują się boiska do piłka nożnej, siatkowej, koszykowej, stoły do tenisa stołowego i inne atrakcje, a zimą otwierane jest sztuczne lodowisko. Powstają małe skwery oraz place zabaw. Wielu mieszkańców spędza wolny czas na terenach zielonych położonych w okolicy wału wiślanego, a także na spacerach po wytyczonych trasach.
Nowodwory mają dwie rady osiedla – południową (mniejszą) i północną (większą). Przewodniczącym południowej części jest Marek Procki, a północnej Waldemar Siemiątkowski. Na terenie Nowodworów znajdują się dwa kościoły katolickie: kościół pw. św. Franciszka z Asyżu przy ulicy Strumykowej i pw. św. Łukasza przy ulicy Sprawnej. Na Nowodworach znajduje się jeden urząd pocztowy, RUP139 przy ul. Odkrytej 44 C.
Na terenie Nowodworów znajduje się najwyższy słup energetyczny w Polsce, którego wysokość wynosi 127 metrów i jest to 60. co do wysokości budowla w Polsce. Tak duża wysokość wynika z odległości między dwoma słupami, które stoją przy Wiśle – linia 220 kilowoltowa w tym miejscu musi przekraczać koryto rzeki oraz wały i tereny zalewowe. Stoją w największej w Polsce odległości – 963 metrów. Aby ostrzec przelatujących w pobliżu pilotów, na słupie umieszczono czerwone światła, a na przewodach – charakterystyczne czerwone kule.
Historia[]
Nowodwory stanowił folwark szlachecki i aż do okresu drugiej wojny światowej był wsią. Na jego terenie znajdowały się zakłady octowe, które jednak uległy zniszczeniu podczas walk w trakcie drugiej wojny światowej. Mimo tego zachowały się drewniane domy jednorodzinne w wybranych miejscach.
W latach 80-tych podjęto się kolonizacji Nowodworów w postaci budowy socjalnego osiedla Pajdaka, składającego się z trzech wysokich bloków i kilku mniejszych. Osiedle było odseparowane, pozbawione komunikacji miejskiej, co wymagało pieszej podróży do Tarchomina. Wraz z budową Oczyszczalni Czajka, powstał zalążek ulicy Aluzyjnej, który prowadził do kopalni piasku, obecnie mieści się tam jezioro koło Wisły. Nadwyżka wydobycia piasku, spowodowała rozwój szklarń w Bukowie i Buczynku.
W latach 90-tych deweloper JW Construction podjął się projektu ukończenia dawnych planów urbanizacji Nowodworów, według własnej wizji i architektury tamtego okresu. Powstały ogromne osiedla-miasta takie jak Buczynek czy Światowida 44. Powstał wówczas liczący prawie kilometr długość chodnik ze sklepami wokół osiedli wzdłuż ulicy Światowida, w systemie jednostki marsylskiej. Inni deweloperzy również brali udział w projekcie. Pod egidą Amabud powstało osiedle Teklinek 2000, zaś Dom Development wybudował Osiedle Pod Dębami wraz z Galerią pod Dębami. Najwyższe konstrukcje powstawały koło ulicy Światowida, niższe koło wisły. Budynki były budowane w typowym dla tamtych czasów stylu postmodernistycznym. Dominowało łączenie stylów polskich domów jednorodzinnych ze stylami zabudowy wielorodzinnej (daszki). Gmina Białołęką podjęła się budowy największej szkoły podstawowej w kraju, oraz największego gimnazjum na Mazowszu. Całość została spięta komunikacją autobusową. Obszar miał wysoki przyrost mieszkańców, spora część stanowili imigranci z północy Mazowsza. Na Dąbrówce Wiślanej, JW Construction zbudowało jedno z największych nie-wielkopłytowych osiedli w Europie - Osiedle Aluzyjna. Powstały też osiedla na Kalenicy i Winnicy.
W drugiej połowie lat zerowych, obecnego wieku zmienił się styl, pojawiły się białe bloki naprzeciw Buczynka, czy też nowa zabudowa koło Galerii pod Dębami. Okolice Buczynka i Kępy Tarchomońskiej miały coraz więcej domów jednorodzinnych i szeregowych. Kosztem ekologicznym rozwoju budownictwa, było wyschnięcie miejscowego strumyka.
Kolejna dekada to duże zmiany w rejonie. Południowa część dostała Galerię Odkryta wraz z placem zabaw, powstawały nowe osiedla. W centrum Nowodworów powstały duże osiedla jak Inwestycja Światowida czy Park Światowida. Pociągnięto linię tramwajową. Dąbrówka Wiślana wzbogaciła się o duże osiedle budowane przez Yuniwersal Podlaski, który wzorował go na budynkach, które stawiał w Białymstoku. Ruszyła rekolonizacja Winnicy, która po okresie drugiej wojny światowej, była słabo zurbanizowana. Rejon został w większości zabudowany średnimi, bądź wysokimi osiedlami: Palladium, Tarasy Dionizowa, Comfort City, Triton Winnica i innymi. Rejon Kalenicy też zaczął się gwałtownie rozwijać. Powstały osiedla takie jak Aluzyjna 17 (wzorowana na Domu Rybaka z Gdyni), Inwestycja Dzikiej Kaczki czy Ogrody Wiślane. Uchwalono plan zagospodarowania przestrzennego dla Buczynka i pociągnięto dodatkową linię autobusową na Kępę Tarchomińską. W 2021 roku otworzono wielką pętlę tramwajową na Winnicy, wraz z przedłużeniem u. Światowida. W przyszłości ma ona biec do Modlińskiej i zmienić się w Mehoffer Bis idącą przez Dąbrówkę Wiślaną do Oczyszczalni Czajki, koło planowanej nowej trasy kolejowej. Coraz większy problem stanowić niezagospodarowana działka naprzeciw Galerii pod Dębami, której właściciel przebywa za granicą. Strategiczny dla gospodarki i urbanizacji obszar, jest często wykorzystywany jako nielegalny parking.
| Obszary Białołęki wg Miejskiego Systemu Informacji |
|
Białołęka Dworska • Brzeziny • Choszczówka • Dąbrówka Szlachecka • Grodzisk • Henryków • Kobiałka • Nowodwory • Szamocin • Tarchomin • Żerań |