.JPG){kind=link}
Kościół św. Karola Boromeusza
|
| nr w rej. |
| 54 |
Kościół św. Karola Boromeusza nocą
Wizerunki świętych w fasadzie bocznej kościoła
Kościół św. Karola Boromeusza – neorenesansowy, zabytkowy kościół położony przy ulicy Chłodnej 21, pomiędzy jezdniami ulicy Chłodnej i Elektoralnej. Świątynia jest kościołem parafii św. Andrzeja Apostoła.
Historia[]
Budowę świątyni pod wezwaniem św. Karola Boromeusza przedsięwzięto w 1841 roku w związku ze wzrostem liczebności parafii, budowę rozpoczęto na tak zwanym placu pod Lwem, w miejscu wcześniejszego targowiska. Fundusze na budowę kościoła przeznaczyła Klementyna z Sanguszków, primo voto Ostrowska, secondo voto Małachowska, a była to suma 200 tysięcy złotych. Po jej śmierci rząd dał na budowę świątyni kolejnych 150 tysięcy złotych i potem 120 tysięcy złotych. Neorenesansowy projekt świątyni przygotował Henryk Marconi. Kamień węgielny pod budowę poświęcił 18 sierpnia 1841 roku biskup Tomasz Chmielewski, natomiast budowę zakończono w 1849 roku, a świątynię poświęcono 4 listopada 1849 roku. W konstrukcji i wystroju świątyni po raz pierwszy w Królestwie Polskim użyto odlewów żeliwnych. Świątynia była kilkukrotnie restaurowana – w 1854, 1870 i 1886 roku.
Kościół nie był uszkodzony podczas kampanii wrześniowej, jedynie część zewnętrznych figur została ostrzelana, nie został uszkodzony także podczas powstania w getcie warszawskim. Po upadku powstania warszawskiego Niemcy podminowali kościół, ostatecznie jednak wysadzony został jedynie transept świątyni, i to dopiero 15 stycznia 1945 roku. Częściowo zniszczony kościół przetrwał w swojej zasadniczej bryle. Odgruzowywanie świątyni rozpoczęto już w 1946 roku, na zakończeniu nawy głównej zbudowano zaś ślepą ścianę oddzielającą przetrwałą część kościoła od zniszczonej. Rozebrano ją po zakończeniu prac restauracyjnych, które na dobre trwały w latach 1956-1959. Całość prac zakończono w 1967 roku.
Wygląd[]
Wnętrze kościoła
Kościół wzorowany na rzymskiej bazylice Santa Maria Maggiore, jest zbudowany na planie krzyża łacińskiego, jest neorenesansowy, trójnawowy, bazylikowy o płaskim sklepieniu dźwiganym przez korynckie kolumny, z prezbiterium zamkniętym półkolistą apsydą. Ponad środkową nawą założono strop kasetonowy z kolorowymi rozetkami. Liczne są elementy z lanego żeliwa. Fasadę zwieńczono dwiema wieżami poprzedzonymi wspartym na kolumnach trójarkadowym przedsionkiem. Widnieją na nim rzeźby apostołów – św. Piotra i św. Pawła, a w tympanonie widnieje św. Karol Boromeusz udzielający komunii świętej mieszkańcom Mediolanu w czasie moru 1576 roku – płaskorzeźba wykonana została przez Pawła Malińskiego. Przy głównym wejściu, po bokach schodów ustawione są rzeźby przedstawiające Ojców Kościoła – św. Augustyna, św. Ambrożego, św. Grzegorza i św. Hieronima dłuta Ludwika Kaufmanna oraz Pawła Malińskiego. Ołtarze w nawach bocznych są jedynym autentycznym elementem dawnego wyposażenia, powstały w 1887 roku według projektu Władysława Marconiego. W prezbiterium, obok nowego ołtarza głównego wisi natomiast obraz św. Andrzeja rozpiętego na krzyżu, dzieło Michaela Willmana z XVIII wieku.
Na zewnątrz kościoła, w bocznych elewacjach, umieszczone są figury świętych i błogosławionych – patronów Polski: św. Stanisława Biskupa, św. Stanisława Kostki, św. Salomei, św. Jadwigi, św. Bronisława, św. Jana Kantego, św. Józefa, św. Wojciecha, św. Kunegundy, św. Kazimierza, św. Czesława, św. Szymona z Lipnicy, bł. Władysława z Gielniowa, św. Jana Kapistrana, św. Wincentego Kadłubka, św. Jana z Dukli, św. Barbary, św. Rocha, św. Floriana oraz św. Jacka. Wykonali je Teofil Godecki, Tadeusz Czajkowski, Józef Mantzel oraz Edmund Szczurkiewicz. Miejska żart głosi, że jest to jeden z najmniejszych kościołów Warszawy, bo wszyscy święci muszą stać na zewnątrz.
Z niezachowanych elementów wystroju świątyni należy wymienić tympanony na zwieńczeniach ścian bocznych kościoła, także dzieła Pawła Malińskiego, przedstawiające Karola Boromeusza rozdającego jałmużnę oraz głoszącego kazanie. Sklepienie apsydy przedstawiało niegdyś malowidło Trójcy Świętej, dzieło Włocha Chiariniego. W prezbiterium świątyni stał ołtarz główny, dzieło Ludwika Kaufmanna, z fundacji Aleksandry i Augusta Potockich, wykonany z marmuru kararyjskiego, a obok nich od 1901 roku dwa trzymetrowe świeczniki podarowane przez Juliana Frageta. W nawach bocznych wisiały obrazy m.in. Józefa Buchbindera i Rafała Hadziewicza.
Na fasadzie kościoła umieszczone są dwie tablice, które upamiętniają żołnierzy P.O.S. Jerzyki, poległych podczas powstania warszawskiego oraz całej okupacji niemieckiej.
Przed kościołem stoi figura Matki Bożej Łaskawej ufundowana przez Salomeę Lentzką, a odlana w brązie według projektu Andrzeja Pruszyńskiego w 1889 roku w zakładzie Braci Łopieńskich.
Galeria[]
_-0310081311-.JPG "Kościół św. Karola Boromeusza (Chłodna, figura, bł. Władysław z Gielniowa) -0310081311-.JPG (183 KB)")
.JPG "Kościół św. Karola Boromeusza (św. Jan z Dukli).JPG (176 KB)")