Mikiapole3 (tablica | edycje) |
Mikiapole3 (tablica | edycje) |
||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
Współcześnie na placu odbywają się obchody wielu świąt państwowych, m.in. rocznica zwycięstwa w [[Bitwa warszawska 1920 roku|bitwie warszawskiej 1920 roku]] czy obchody Dnia Niepodległości, trwają też starania o odbudowę [[Pałac Saski|pałacu Saskiego]], prowadzone przez stowarzyszenie [[Saski 2018]], również [[Forum Rozwoju Warszawy]] przygotowało swój własny projekt przebudowy placu, zakładający nie tylko odbudowę [[Pałac Saski|pałacu]] i przyległych kamienic, ale także dobudowę dwóch oficyn po północnej oraz południowej stronie placu. |
Współcześnie na placu odbywają się obchody wielu świąt państwowych, m.in. rocznica zwycięstwa w [[Bitwa warszawska 1920 roku|bitwie warszawskiej 1920 roku]] czy obchody Dnia Niepodległości, trwają też starania o odbudowę [[Pałac Saski|pałacu Saskiego]], prowadzone przez stowarzyszenie [[Saski 2018]], również [[Forum Rozwoju Warszawy]] przygotowało swój własny projekt przebudowy placu, zakładający nie tylko odbudowę [[Pałac Saski|pałacu]] i przyległych kamienic, ale także dobudowę dwóch oficyn po północnej oraz południowej stronie placu. |
||
| − | |||
==Obiekty== |
==Obiekty== |
||
Wersja z 15:49, 10 cze 2013
|
| nr w rej. |
| 511/1 |
Plac z pomnikiem oficerów-lojalistów około 1860 roku
Plac z soborem w 1915 roku
Plac marszałka Józefa Piłsudskiego (dawniej także plac Saski, plac Zwycięstwa) – główny i reprezentacyjny plac w centrum Warszawy, położony w Śródmieściu Północnym, u zbiegu Wierzbowej, Focha, Ossolińskich, Tokarzewskiego-Karaszewicza oraz Królewskiej. Stanowi część osi saskiej. Patronem placu jest marszałek Józef Piłsudski.
Historia
Plac ukształtował się z dziedzińca pierwotnego pałacu Morsztyna, który z czasem przeszedł w ręce króla Augusta II i stał się pałacem Saskim. Wówczas też stał się częścią założenia osi saskiej, dzieła saskich architektów: Karola F. Pöppelmana i Joachima D. Jaucha. W 1791 roku stał się ogólnodostępny, a około 1814 roku uzyskał oficjalną nazwę plac Saski. W 1841 roku ustawiono na nim pomnik oficerów-lojalistów poległych w Noc Listopadową, który w 1894 roku musiał zostać przeniesiony na plac Zielony w związku z planami budowy soboru.
W latach 1894-1912 wybudowano na placu sobór św. Aleksandra Newskiego, gmach, który miał świadczyć o rosyjskiej potędze oraz dominującej pozycji kościoła prawosławnego w Warszawie i Polsce. Kiedy jednak Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku, zadecydowano o rozbiórce cerkwi, czego dokonano do 1926 roku, pomimo wielu sprzeciwów. W okresie międzywojennym dziedziniec pałacu Saskiego był reprezentacyjnym placem Warszawy. W 1923 roku na placu ustawiony odzyskany od Rosjan Pomnik Józefa Poniatowskiego, a w 1925 roku w kolumnadzie pałacu Saskiego urządzono Grób Nieznanego Żołnierza. W 1928 roku plac uzyskał imię marszałka Józefa Piłsudskiego. Planowana była budowa pod placem stacji metra (projekt).
Podczas II wojny światowej, w 1940 roku, plac przemianowano na Adolf-Hitler-Platz, postawiono na nim wielką literę "V", będącą symbolem niemieckiej wiktorii - została ona spalona przez podziemie w ramach małego sabotażu. W pałacu Saskim mieścił się hitlerowski sztab oraz urzędował niemiecki gubernator. Podczas powstania warszawskiego zabudowa placu uległa zniszczeniu, przetrwała jedynie kolumnada pałacu Saskiego z Grobem Nieznanego Żołnierza.
| |
| Kolorowy film z przedwojennego placu |
Po wojnie władze komunistyczne zdecydowały o nieodbudowywaniu pałacu Saskiego, zachowano jedynie ocalałą kolumnadę, w której umieszczono ponownie Grób Nieznanego Żołnierza. Sam plac krótko ponownie nazywał się placem Saskim, natomiast w 1946 roku przemianowano go na plac Zwycięstwa – 2 czerwca 1979 roku w tym miejscu papież Jan Paweł II odprawił pamiętną mszę podczas swojej pierwszej pielgrzymki do Polski, podczas której padły słynne słowa: Niech zstąpi duch twój. I odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi (tekst homilii). Dla upamiętnienia tego wydarzenia w latach osiemdziesiątych układano krzyż z kwiatów w miejscu, gdzie stał ołtarz, co zmusiło władze do zamknięcia płyty placu pod pretekstem przebudowy.
Po upadku komunizmu, w 1990 roku przywrócono placowi imię marszałka Józefa Piłsudskiego. Dnia 13 czerwca 1999 roku papież Jan Paweł II ponownie odprawił tu mszę, zaś 26 maja 2006 roku kolejny papież, Benedykt XVI, odprawił mszę w ramach swojej pielgrzymki, w tym samym miejscu, w którym 27 lat wcześniej mszę odprawił jego poprzednik, papież Jan Paweł II. W 2006 roku, w związku z przygotowaniami do odbudowy pałacu Saskiego, podczas prac archeologicznych 6 września odkryto fragmentów podziemia pałacu Saskiego oraz później także fortyfikacji ziemnych z XVII wieku, a pomiędzy nimi rozmaite przedmioty: naczynia, kafle i monety. Jednak ze względu na brak pieniędzy podziemia zasypano, a odbudowę pałacu odsunięto w czasie.
Dnia 17 kwietnia 2010 roku na placu miały miejsce uroczystości pogrzebowe Lecha Kaczyńskiego i ofiar katastrofy samolotu rządowego w Smoleńsku, zaś 6 czerwca odbyła się beatyfikacja ks. Jerzego Popiełuszki. W 2013 roku pojawiła się propozycja wymiany nawierzchni placu na płyty granitowe oraz szlachetną kostkę betonową, które utworzą kratkę o wymiarach 9 na 9 metrów, połączona z ustawieniem nowych latarni i masztów flagowych oraz budową stałych trybun honorowych, projekt przygotowali Roman Tomecki oraz Michał Bogdański z pracowni OCA architekci we współpracy z Martą Antosiewicz na zlecenie Stołecznego Zarządu Rozbudowy Miasta. Propozycja umieszczenia stałych trybun honorowych spotkała się z największym zdziwieniem – urbaniści zaczęli się obawiać, że remont może doprowadzić do całkowitego zarzucie projektu odbudowy pałacu Saskiego.
Współcześnie na placu odbywają się obchody wielu świąt państwowych, m.in. rocznica zwycięstwa w bitwie warszawskiej 1920 roku czy obchody Dnia Niepodległości, trwają też starania o odbudowę pałacu Saskiego, prowadzone przez stowarzyszenie Saski 2018, również Forum Rozwoju Warszawy przygotowało swój własny projekt przebudowy placu, zakładający nie tylko odbudowę pałacu i przyległych kamienic, ale także dobudowę dwóch oficyn po północnej oraz południowej stronie placu.
Obiekty
| Projekt Forum Rozwoju Warszawy |
Płyta pamiątkowa
Krzyż upamiętniający mszę papieską w 1979 roku
Współcześnie w obrębie placu znajdują się następujące obiekty:
- Kolumnada d. Pałacu Saskiego i Grób Nieznanego Żołnierza
- Ogród Saski
- Metropolitan
- Hotel Europejski oraz Gmach Sądów Wojskowych
- Hotel Victoria
- Pomnik Józefa Piłsudskiego
- Pamiątkowa płyta upamiętniająca mszę świętą celebrowaną przez papieża Jana Pawła II 2 czerwca 1979 roku oraz wystawienie na placu trumny z ciałem kardynała Stefana Wyszyńskiego 31 maja 1981 roku.
- Krzyż upamiętniający mszę świętą celebrowaną przez papieża Jana Pawła II 2 czerwca 1979 roku, ustawiony w 2009 roku. Wybrano go spośród 54 zgłoszonych do konkursu projektów.
Obiekty nieistniejące
Spośród nieistniejących obiektów na placu należy wymienić:
- Klasztor bonifratrów rozebrany pod budowę pałacu Saskiego
- Pomnik oficerów-lojalistów poległych w Noc Listopadową
- Sobór św. Aleksandra Newskiego
- Pałac Brühla
- Pałac Saski z Pomnikiem Józefa Poniatowskiego przed nim
- Kamienica w południowej części zachodniej pierzei placu
- Pałac Kronenberga, na zachodnim końcu południowej pierzei placu
- Pawilon Instytutu Propagandy Sztuki w południowej pierzei placu
- Stacja obsługi "Polskiego Fiata" w południowej pierzei placu
- Kamienica Gerlacha w północnej pierzei placu
- Kamienica Franckich w północnej pierzei placu
- Kamienica Petersburskiego Towarzystwa Ubezpieczeń w północnej pierzei placu
Ciekawostki
- Ogromną awanturę w 1936 roku przyniósł pomysł wycięcia dwóch sosen, które rosły na placu. Były one pozostałością dawnego ogródka kawiarnianego jeszcze z XIX wieku. Ostatecznie zostały wycięte.
- 1 października 1940 rok, w pierwszą rocznicę zdobycia miasta, na placu odbyła się uroczystość nadaniu mu imienia Adolfa Hitlera. Cały plac został udekorowany flagami ze swastyką, a pomnik Józefa Poniatowskiego zasłonięto sztandarem z nową nazwą placu oraz orłem SS ze swastyką.
- Przed przyłączeniem do Warszawy nazwę "ul. Piłsudskiego" nosiła kiedyś ul. Patriotów w Falenicy, a nazwę "al. Piłsudskiego" al. Chruściela "Montera" w Rembertowie.
- Krzyż, który znajdował się na zaprojektowanym przez Jerzego Kalinę ołtarzu, na którym 2 czerwca 1979 roku odbyła się msza święta z udziałem Jana Pawła II, znajduje się dzisiaj przed kościołem św. Maksymiliana Kolbe na Rzymowskiego.
Galeria
.JPG "Pomnik Piłsudskiego (plac Piłsudskiego).JPG (5,26 MB)")
