Plac Jana Henryka Dąbrowskiego (dawniej: Plac Zielony) leży w obszarze Śródmieście Północne u zbiegu ulic Kredytowej, Jasnej, Rysiej i Szkolnej. Ma 110 metrów długości i 70 szerokości.
Historia
Historia placu zaczyna się w roku 1730 kiedy to marszałek Franciszek Bieliński na tyłach swojego pałacu przy Królewskiej założył ogród, zwany Laskiem przy Promenadzie. W 1757 roku, gdy wytyczona została jurydyka Bielino plac pełnił funkcję rynku targowego i został obudowany parterowymi domami projektu Jakuba Fontany. Około 1797 roku powstał tam ogród, a w 1816 roku przeniesiono tu targowisko zwane Pociejowem (działało do roku 1864). W 1820 roku plac ponownie zadrzewiono i z tego powodu otrzymał nową nazwę: Plac Zielony.
Plac z czasem zyskiwał na znaczeniu, a parterowe domy były sukcesywnie zastępowane przez kamienice ważnych osobistości, arystokratów i finansistów. Dodatkowym impulsem do jego rozwoju było przebicie w roku 1856 ulicy Erywańskiej (dziś Kredytowa), która połączyła go z dzisiejszym placem Małachowskiego. W roku 1883 wybudowano zachowany do dzisiaj Pałac Szlenkierów i zajmowany obecnie przez ambasadę Włoch.
W roku 1894 stanął na placu pomnik oficerów lojalnych wobec władzy rosyjskiej, poległych podczas powstania listopadowego (nazywany pomnikiem zdrajców). Obelisk projektu Antonio Corazziego przeniesiony z placu Saskiego systematycznie dewastowano. W 1916 roku wybudowano siedmiopiętrową kamienicę Feliksa Goldstanda, jeden z najwyższych ówcześnie budynków. Gmach obniżony i pozbawiony ozdób istnieje do dziś u zbiegu z ul. Kredytową.
W 1917 roku usunięto kontrowersyjny pomnik. W 1922 patronem placu został Jan Henryk Dąbrowski, generał, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, twórca Legionów Polskich we Włoszech. W 1930 roku na placu ustawiona została fontanna z rzeźbą przedstawiającą chłopca z krokodylem, dłuta Stanisława Jackowskiego.
Podczas II wojny światowej zabudowania placu zostały spalone i mimo iż nadawały się do odbudowania w PRL-u wyburzono część północną i zachodnią. Pozostałe kamienice wyremontowano, ale usunięto ozdoby. Drzewa zostały wycięte, a figurkę z fontanny wysłano do renowacji do Zakładu Braci Łopieńskich. Na swoje miejsce wróciła dopiero w 1961 roku.
Otoczenie
Na placu Dąbrowskiego znajdują się:
- Dreptak Mirona Białoszewskiego oraz Miroławka
- fontanna z rzeźbą "Chłopiec z krokodylem"
- plac Dąbrowskiego 1 - kamienica Granzowa, później siedziba Towarzystwa Ubezpieczeń Polonia, budynek wyremontowano w 2005 roku
- plac Dąbrowskiego 3 - Hostel Oki-Doki, wyróżniony nagrodą Hoscara 2006
- plac Dąbrowskiego 6 - zabytkowy Pałac Szlenkierów, obecnie ambasada Włoch
- plac Dąbrowskiego 8 - kamienica Feliksa Goldstanda, później siedziba Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych
Nieistniejące obiekty na placu:
- Dom Mody Bogusława Hersego
- Hotel Victoria
- Pomnik oficerów-lojalistów poległych w Noc Listopadową
Ciekawostki
- W nieistniejącym dziś Domu Mody Bogusława Hersego w 1937 roku z inicjatywy Elektrowni Powiśle urządzono salonik reklamujący zastosowanie elektryczności.