nr w rej. |
370 |
Pałac Staszica w Warszawie znajduje się przy ulicy Nowy Świat 72.
W miejscu dzisiejszego pałacu król Polski Zygmunt III Waza zbudował kaplicę prawosławną, gdzie w 1620 pochowano zmarłego w polskiej niewoli cara Wasyla IV Szujskiego i jego brata Dymitra. Król Jan Kazimierz Waza w 1668 oddał tę kaplicę dominikanom obserwantom, którzy posiadali ją do 1808.
Mury zrujnowanego klasztoru nabył w 1818 ksiądz Stanisław Staszic. Pałac został zbudowany w latach 1820-1823 w stylu klasycyzmu według projektu Corazziego dla Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Równocześnie z pałacem powstała kamienica Nowy Świat 72, będąca jego integralną częścią. 11 maja 1830 Julian Ursyn Niemcewicz odsłonił przed pałacem pomnik Mikołaja Kopernika dłuta Bertela Thorvaldsena.
Po rozwiązaniu Towarzystwa w gmachu mieściła się do 1862 Dyrekcja Loterii. W latach 1857-1862 mieściła się tu Akademia Medyko-Chirurgiczna. Później w murach pałacu zostało umieszczone gimnazjum męskie zwane ruskim. W 1890 powzięto decyzję by wraz z internatem I gimnazjum męskiego umieścić w pałacu cerkiew św. Tatiany Rzymianki. Pałac został przebudowany w latach 1892-1893 przez architekta rosyjskiego Michaiła Pokrowskiego w stylu bizantyjsko-ruskim. Reklasycyzowano go w latach 1924-1926 według projekt Mariana Lalewicza. Pałac w okresie międzywojennym był siedzibą Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Kasy Mianowskiego, Państwowego Instytutu Meteorologicznego, Instytutu Francuskiego i Muzeum Archeologicznego. Uszkodzony w 1939, rozbity w 1944, został odbudowany w latach 1946-1950 pod kierunkiem Piotra Biegańskiego. Po odbudowie ze zniszczeń wojennych przekazany Towarzystwu, a później Polskiej Akademii Nauk. Obecnie Pałac stanowi główną siedzibę Akademii, ale jest także częsciowo zwrócony Towarzystwu.