Zmiany: Pałac Staszica

Wersja z 08:44, 5 cze 2015

nr w rej.

370

Pałac Staszica lub Towarzystwo Naukowe Warszawskie to budynek położony przy Nowym Świecie 72/74, faktycznie swoją fasadą zamykający na południu Krakowskie Przedmieście.

Zanim powstał pałac, wcześniej znajdowały się tu dwie inne budowle: na początku XVIII wieku kaplica grobowa carów rosyjskich, przekazana pod koniec XVII wieku Dominikanom Obserwantom pod kościół. Ich kościół i klasztor istniał do 1818 roku, po czym został wykupiony przez Stanisława Staszica.

Mury poprzedniej budowli posłużyły Staszicowi do wzniesienia nowej budowli. Postanowił on wznieść tutaj budynek dla Towarzystwa Przyjaciół Nauk i przenieść je z dotychczasowej siedziby w kamienicy przy Kanonii 8. Budynek według projektu Antonio Corazziego powstał w latach 1820-1823 i reprezentował styl klasycystyczny. 11 maja 1830 Julian Ursyn Niemcewicz odsłonił przed pałacem pomnik Mikołaja Kopernika dłuta Bertela Thorvaldsena.

Po powstaniu listopadowym Towarzystwo rozwiązano, a budynek przeznaczono na Dyrekcję Loterii, która mieściła się tutaj do 1862 roku. W latach 1857-1862 mieściła się tutaj również Akademia Medyko-Chirurgiczna, później umieszczono tu rosyjskie gimnazjum męskie, tzw. "ruskie". W nawiązaniu do dawnej kaplicy przebudowano gmach w stylu rusko-bizantyjskim oraz umieszczono tu cerkiew św. Tatiany Rzymianki. Autorem wykonanej w latach 1892-1893 przebudowy był Władimir Pokrowskij.

Po odzyskaniu niepodległości postanowiono przywrócić budynkowi formę corazziańską, dokonał tego architekt Marian Lalewicz, choć nie była to pełna rekonstrukcja. Wówczas stał się siedzibą Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, ale mieścił też siedziby Kasy Mianowskiego, Państwowego Instytutu Meteorologicznego, Instytutu Francuskiego i Muzeum Archeologicznego.

Gmach uszkodzony podczas kampanii wrześniowej, został zrównany z ziemią w 1944 roku w wyniku powstania warszawskiego i akcji Brennkommando po nim. Odbudowany w latach 1946-1950 wg projektu Piotra Biegańskiego z pełnym przywrócenie oryginalnej formy. Po wojnie umieszczono tutaj najpierw Towarzystwo Naukowe Warszawskie, a potem Polską Akademię Nauk, której siedzibą pałac jest po dziś dzień. Dziś jego część służy ponownie Towarzystwu Naukowemu Warszawskiemu.

Ciekawostki

Fragmenty klipu do piosenki Sokoła, Pono i Franka Kimono "W aucie" zostały zrealizowane przed wejściem do pałacu Staszica od strony Pomnika Kopernika. Widok z góry na wejście (z napisem Polska Akademia Nauk) zrealizowano właśnie z cokołu pomnika.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-{{Zabytek|left|370}}[[Grafika:StaszicaPalace.jpg|right|thumb|250px|Pałac Staszica w 2006]]
+{{Zabytek|left|370}}[[Grafika:StaszicaPalace.jpg|right|thumb|250px|Pałac Staszica ([[2006]])]]
+[[Plik:Pałac Staszica nocą.JPG|right|thumb|250px|Pałac Staszica nocą]]
 [[Grafika:PałacStaszica.jpg|thumb|250px|Pałac Staszica po [[1893]] - fasada w stylu bizantyjsko-ruskim]]
-'''Pałac Staszica''' lub '''Towarzystwo Naukowe Warszawskie''' to budynek położony przy [[Nowy Świat (ulica)|Nowym Świecie 72/74]], faktycznie swoją fasadą zamykający na południu [[Krakowskie Przedmieście (ulica)|Krakowskie Przedmieście]].
+'''Pałac Staszica''' lub '''Towarzystwo Naukowe Warszawskie''' to budynek położony przy [[Ulica Nowy Świat|Nowym Świecie 72/74]], faktycznie swoją fasadą zamykający na południu [[Ulica Krakowskie Przedmieście|Krakowskie Przedmieście]].
-Zanim powstał pałac, wcześniej znajdowały się tu dwie inne budowle: [[Warszawa w XVII wieku|na początku XVIII wieku]] [[Kaplica Szujskich|kaplica grobowa carów rosyjskich]], przekazana [[Warszawa w XVII wieku|pod koniec XVII wieku]] [[Kościół Dominikanów Obserwantów na Krakowskim Przedmieściu|Dominikanom Obserwantom pod kościół]]. Ich kościół i klasztor istniał do [[1818]] roku, po czym został wykupiony przez [[Stanisław Staszic|Stanisława Staszica]].
+Zanim powstał pałac, wcześniej znajdowały się tu dwie inne budowle: [[Historia w XVII wieku|na początku XVIII wieku]] [[Kaplica Moskiewska|kaplica grobowa carów rosyjskich]], przekazana [[Historia w XVII wieku|pod koniec XVII wieku]] [[Kościół Matki Bożej Zwycięskiej w Śródmieściu|Dominikanom Obserwantom pod kościół]]. Ich kościół i klasztor istniał do [[1818]] roku, po czym został wykupiony przez [[Stanisław Staszic|Stanisława Staszica]].
-Mury poprzedniej budowli posłużyły [[Stanisław Staszic|Staszicowi]] do wzniesienia nowej budowli. Postanowił on wznieść tutaj budynek dla [[Towarzystwo Przyjaciół Nauk|Towarzystwa Przyjaciół Nauk]] i przenieść je z dotychczasowej siedziby w [[Dom przy Kanonii 8|kamienicy]] przy [[Kanonia (ulica)|Kanonii 8]]. Budynek według projektu [[Antonio Corazziego|Antonio Corazziego]] powstał w latach [[1820]]-[[1823]] i reprezentował styl klasycystyczny. 11 maja [[1830]] [[Julian Ursyn Niemcewicz]] odsłonił przed pałacem [[Pomnik Mikołaja Kopernika|pomnik Mikołaja Kopernika]] dłuta [[Bertel Thorvaldsen|Bertela Thorvaldsena]].
+Mury poprzedniej budowli posłużyły [[Stanisław Staszic|Staszicowi]] do wzniesienia nowej budowli. Postanowił on wznieść tutaj budynek dla [[Towarzystwo Przyjaciół Nauk|Towarzystwa Przyjaciół Nauk]] i przenieść je z dotychczasowej siedziby w [[Dom przy Kanonii 8|kamienicy]] przy [[Ulica Kanonia|Kanonii 8]]. Budynek według projektu [[Antonio Corazziego|Antonio Corazziego]] powstał w latach [[1820]]-[[1823]] i reprezentował styl klasycystyczny. 11 maja [[1830]] [[Julian Ursyn Niemcewicz]] odsłonił przed pałacem [[Pomnik Mikołaja Kopernika|pomnik Mikołaja Kopernika]] dłuta [[Bertel Thorvaldsen|Bertela Thorvaldsena]].
 Po [[powstanie listopadowe|powstaniu listopadowym]] Towarzystwo rozwiązano, a budynek przeznaczono na Dyrekcję Loterii, która mieściła się tutaj do [[1862]] roku. W latach [[1857]]-[[1862]] mieściła się tutaj również [[Akademia Medyko-Chirurgiczna]], później umieszczono tu rosyjskie gimnazjum męskie, tzw. "ruskie". W nawiązaniu do dawnej [[Kaplica Szujskich|kaplicy]] przebudowano gmach w stylu rusko-bizantyjskim oraz umieszczono tu [[Cerkiew św. Tatiany Rzymianki|cerkiew św. Tatiany Rzymianki]]. Autorem wykonanej w latach [[1892]]-[[1893]] przebudowy był [[Władimir Pokrowskij]].
-[[Warszawa w okresie międzywojennym|Po odzyskaniu niepodległości]] postanowiono przywrócić budynkowi formę [[Antonio Corazzi|corazziańską]], dokonał tego architekt [[Marian Lalewicz]], choć nie była to pełna rekonstrukcja. Wówczas stał się siedzibą [[Towarzystwo Naukowe Warszawskie|Towarzystwa Naukowego Warszawskiego]], ale mieścił też siedziby [[Kasa Mianowskiego|Kasy Mianowskiego]], Państwowego Instytutu Meteorologicznego, [[Instytut Francuski|Instytutu Francuskiego]] i [[Muzeum Archeologiczne|Muzeum Archeologicznego]].
+[[Historia międzywojenna|Po odzyskaniu niepodległości]] postanowiono przywrócić budynkowi formę [[Antonio Corazzi|corazziańską]], dokonał tego architekt [[Marian Lalewicz]], choć nie była to pełna rekonstrukcja. Wówczas stał się siedzibą [[Towarzystwo Naukowe Warszawskie|Towarzystwa Naukowego Warszawskiego]], ale mieścił też siedziby [[Kasa Mianowskiego|Kasy Mianowskiego]], Państwowego Instytutu Meteorologicznego, [[Instytut Francuski|Instytutu Francuskiego]] i [[Muzeum Archeologiczne|Muzeum Archeologicznego]].
-Gmach uszkodzony [[Warszawa w okresie II wojny światowej|podczas kampanii wrześniowej]], został zrównany z ziemią w [[1944]] roku w wyniku [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] i akcji ''[[Brennkommando]]'' po nim. Odbudowany w latach [[1946]]-[[1950]] wg projektu [[Piotr Biegański|Piotra Biegańskiego]] z pełnym przywrócenie oryginalnej formy. [[Warszawa w okresie PRL-u|Po wojnie]] umieszczono tutaj najpierw [[Towarzystwo Naukowe Warszawskie]], a potem Polską Akademię Nauk, której siedzibą pałac jest po dziś dzień. Dziś jego część służy ponownie [[Towarzystwo Naukowe Warszawskie|Towarzystwu Naukowemu Warszawskiemu]].
+Gmach uszkodzony [[II wojna światowa|podczas kampanii wrześniowej]], został zrównany z ziemią w [[1944]] roku w wyniku [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] i akcji ''[[Brennkommando]]'' po nim. Odbudowany w latach [[1946]]-[[1950]] wg projektu [[Piotr Biegański|Piotra Biegańskiego]] z pełnym przywrócenie oryginalnej formy. [[Historia powojenna|Po wojnie]] umieszczono tutaj najpierw [[Towarzystwo Naukowe Warszawskie]], a potem Polską Akademię Nauk, której siedzibą pałac jest po dziś dzień. Dziś jego część służy ponownie [[Towarzystwo Naukowe Warszawskie|Towarzystwu Naukowemu Warszawskiemu]].
 ==Ciekawostki==
 Fragmenty klipu do piosenki Sokoła, Pono i Franka Kimono "W aucie" zostały zrealizowane przed wejściem do pałacu Staszica od strony [[Pomnik Mikołaja Kopernika|Pomnika Kopernika]]. Widok z góry na wejście (z napisem Polska Akademia Nauk) zrealizowano właśnie z cokołu pomnika.
-==Link==
+==Linki zewnętrzne==
 *[http://www.warszawa1939.pl/index.php?r1=palac_staszica&r3=0 Pałac Staszica na stronie warszawa1939.pl]
 *[http://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%82ac_Staszica Pałac Staszica na Wikipedii]
 [[Kategoria:Śródmieście]]
 [[Kategoria:Pałace|S]]