Ogród Krasińskich
|
| nr w rej. |
| 256/3 |
Ogród Krasińskich
Ogród Krasińskich – park miejski o powierzchni 11,8 hektara położony na Muranowie w dzielnicy Śródmieście, pomiędzy ulicami Andersa, Świętojerską, placem Krasińskich, Długą i Bohaterów Getta.
Ogród Krasińskich został założony w 1676 roku według projektu Tylmana z Gameren jako park przy pałacu Krasińskich. Park był początkowo barokowy, zamknięty dla publiczności, był także największym założeniem ogrodowym Warszawy do czasu urządzenia Ogrodu Saskiego. W 1766 roku ogród został przekomponowany według projektu Jana Chrzciciela Knackfusa i w pełni udostępniony dla publiczności, jako drugi po Ogrodzie Saskim w Warszawie.
W XIX wieku był częstym miejscem spacerów warszawiaków, w szczególni pochodzenia żydowskiego z pobliskiego Muranowa. W latach 1824-1880 skraj parku zajmował także Instytut Wód Mineralnych Sztucznych, ulokowany przy pałacu pod Czterema Wiatrami. Ogród był kilkukrotnie przekomponowywany, w latach 1891-1895 został przeorganizowany na park angielski według projektu Franciszka Szaniora. Wówczas park zajmował powierzchnię 3,5 hektara. Podczas niemieckiej okupacji park, pomimo sąsiedztwa z gettem warszawskim, był wyłączony z jego granic. Ogród został częściowo uszkodzony podczas powstania warszawskiego.
Po II wojnie światowej park został odnowiony i powiększony do prawie 12 hektarów, między innymi o tereny uwolnione przez przesuniętą ul. Świętojerską, zlikwidowaną ul. Nalewki (dziś istnieje jej dawny odcinek znany jako ul. Bohaterów Getta) oraz rozebrane ruiny zabudowy w rejonie Barokowej i Długiej. Rozebrano także ogrodzenie, choć zachowano dawną bramę wejściową od strony zachodniej. W 1965 roku park uznano za obiekt zabytkowy, a w 1994 roku za pomnik historii.
Dnia 25 sierpnia 2008 roku w północno-zachodniej części parku (na linii dawnej Świętojerskiej i Nalewek) ustawiony został jeden z pomników granic getta. W 2011 roku rozpisano konkurs na rewitalizację ogrodu, który został poprzedzony konsultacjami z mieszkańcami, choć potem mieszkańcy narzekali, że nikt nie uwzględnił ich uwag. W konkursie wzięło udział 14 pracowni, a zwyciężyła koncepcja biura Abies Architektura Krajobrazu. Prace rozpoczęto w 2012 roku od wyremontowania bramy wejściowej, podmurówki od strony ul. Bohaterów Getta oraz założeniem tam ogrodzenia, ponadto część parku ma być stylizowana historycznie, wymieniona zostanie nawierzchnia alejek, a całość ogrodzona. Przebudowana zostanie fontanna oraz kaskada wodna, powstanie okrągłe "pluskowisko", odrestaurowany ma zostać też tzw. bunkier Stefana Starzyńskiego.
Pierwszym etapem było ogrodzenie parku oraz odrestaurowanie barokowej bramy, a prace te przeprowadzono w II połowie 2012 roku. Na początku 2013 roku w ramach prac wycięto ponad 300 z rosnących tutaj 926 drzew, co spotkało się z protestami mieszkańców. Urzędnicy argumentowali, że wiele z nich było chorych i zaniedbanych, a część zasłaniała planowane do odtworzenia osie widokowe. Specjaliści częściowo zgodzili się z urzędnikami, podkreślono jednak, że wyrąb był zbyt nagły, varsavianiści nalegali zaś, aby poczekać do zakończenia remontu z ocenami. Mimo to jednak protestujący złożyli doniesienie do prokuratury o podejrzeniu ciężkiego naruszenia przepisów prawa przy wycince, ta odmówiła jednak wszczęcia postępowania. Społecznicy wtargnęli nawet za ogrodzenie placu budowy, a także wystosowali protest do generalnego konserwatora zabytków – efektem tego była kontrola z Ministerstwa Kultury, która wytknęła wiele błędów, m.in. brak kontroli stołecznego konserwatora zabytków nad pracami. Do dewastacji ogrodzenia terenu prac doszło także w maju. Pierwsza część odnowionego ogrodu została udostępniona na początku sierpnia, zaś w listopadzie rozpoczęto montaż ogrodzenia wokół całego ogrodu oraz otwarto część od strony ul. Długiej. Wszystkie prace powinny zostać wykonane do 2014 roku. W międzyczasie, we wrześniu przeprowadzono konsultacje społeczne w sprawie regulaminu parku, które objęły także dyskusję nad wpuszczeniem do parku psów oraz rowerzystów – wstępnie zadecydowano, że park nie będzie zamykany, a rowerzyści i spacerowicze z psami zostaną dopuszczeni.
Pod koniec 2013 roku w północnej części parku rozpoczęły się również poszukiwania trzeciej części Archiwum Ringelbluma, w ramach pierwszych prac archeolodzy odkryli piwnice kamienicy przy ul. Świętojerskiej 40, w której znaleziono szczątki trzech osób, a także przedmioty codziennego użytku – naczynia, sztućce, torebki, materiały krawieckie, a także porzucone garnki z jedzeniem.
.JPG "Ogród Krasińskich (rewitalizacja).JPG (1,24 MB)")
_2.JPG "Ogród Krasińskich (rewitalizacja) 2.JPG (1,91 MB)")
.JPG "Ogród Krasińskich (remont).JPG (2,37 MB)")
.JPG){kind=link}
.JPG){kind=link}
.JPG){kind=link}
.JPG){kind=link}
Wzgórze w zachodniej części parku, dawniej domniemana pozostałość Wałów Zygmuntowskich
Na terenie Ogrodu Krasińskich znajdują się takie obiekty jak:
- Pałac Krasińskich
- Barokowa brama wejściowa z XVIII wieku (od strony ul. Bohaterów Getta)
- Wzniesienie z kaskadą, uznawane dawniej za pozostałość Wałów Zygmuntowskich (w rejonie ul. Bohaterów Getta) – przeprowadzone w latach 2011-2013 badania archeologiczne obaliły tę tezę
- Pomnik granic getta (w rejonie ul. Świętojerskiej)
- Pomnik Bohaterów Monte Cassino (w rejonie ul. Andersa)
- Kamień upamiętniający jedną z pierwszych potyczek podczas powstania listopadowego (w rejonie ul. Andersa)
- Pozostałości fundamentów Pasażu Simonsa z kamieniem upamiętniającym walczący w ruinach tego budynku batalion "Chrobry I" (w rejonie ul. Bohaterów Getta)
