Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 13 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
'''Nocne rewolucje''' – potocznie używane określenie na zmiany (najczęściej bardzo duże) zachodzące w [[Warszawa|warszawskiej]] [[Zarząd Transportu Miejskiego|nocnej komunikacji zbiorowej]]. Wyróżnianych jest siedem nocnych rewolucji; ostatnia z nich weszła w życie w nocy z [[Maj 2007|31 maja]] na [[Czerwiec 2007|1 czerwca]] [[2007]].
 
'''Nocne rewolucje''' – potocznie używane określenie na zmiany (najczęściej bardzo duże) zachodzące w [[Warszawa|warszawskiej]] [[Zarząd Transportu Miejskiego|nocnej komunikacji zbiorowej]]. Wyróżnianych jest siedem nocnych rewolucji; ostatnia z nich weszła w życie w nocy z [[Maj 2007|31 maja]] na [[Czerwiec 2007|1 czerwca]] [[2007]].
   
Przed I nocną rewolucją istniały nocne linie komunikacyjne, jednak było ich niewiele. Przykładem są [[1 kreślone]], [[111 kreślone]] i [[119 kreślone]] (istniejące od [[1950]] roku), z których część została zlikwidowana podczas I nocnej rewolucji. Do [[1956]] roku funkcjonowały 3 nocne linie autobusowe i 14 linii tramwajowych - kilka z nich zlikwidowano jednak zaraz po uruchomieniu, w [[1951]] roku.
+
Przed I nocną rewolucją istniały nocne linie komunikacyjne, jednak było ich niewiele. Przykładem są [[1-kreślone]], [[111-kreślone]] i [[119-kreślone]] (istniejące od [[1950]] roku), z których część została zlikwidowana podczas I nocnej rewolucji. Do [[1956]] roku funkcjonowały 3 nocne linie autobusowe i 14 linii tramwajowych - kilka z nich zlikwidowano jednak zaraz po uruchomieniu, w [[1951]] roku.
 
* [http://www.picfront.org/d/8ZH3 Komunikacja nocna w 1950 roku]
 
* [http://www.trasbus.com/schemat1950n.htm Komunikacja nocna w 1950 roku]
 
 
 
==I nocna rewolucja==
 
==I nocna rewolucja==
'''I nocna rewolucja''' miała miejsce 1 kwietnia [[1956]] roku i wiązało się to z reorganizacją już istniejącej nocnej komunikacji autobusowej, zmiany nie dotknęły linii tramwajowych. Uruchomiono wówczas 5 linii, które dołączyły do 3 już kursujących i które połączyły położone na obrzeżach osiedla z centrum miasta, inaczej jednak jak dziś, nie spotykały się w jednym przystanku centralnym. Nazwy linii odbiegały od dzisiejszych standardów, zamiast nazw w stylu '''6xx''' używano oznaczeń '''1xx kreślone''', np. [[107 kreślone]] ([http://www.trasbus.com/liniabus107n.htm przykład]). Linie te często pokrywały się z trasą niekreślonych linii dziennych.
+
'''I nocna rewolucja''' miała miejsce 1 kwietnia [[1956]] roku i wiązało się to z reorganizacją już istniejącej nocnej komunikacji autobusowej, zmiany nie dotknęły linii tramwajowych. Uruchomiono wówczas 5 linii, które dołączyły do 3 już kursujących i które połączyły położone na obrzeżach osiedla z centrum miasta, inaczej jednak jak dziś, nie spotykały się w jednym przystanku centralnym. Nazwy linii odbiegały od dzisiejszych standardów, zamiast nazw w stylu '''6xx''' używano oznaczeń '''1xx kreślone''', np. [[107-kreślone]]. Linie te często pokrywały się z trasą niekreślonych linii dziennych.
  +
* [http://www.picfront.org/d/8ZHh Komunikacja nocna w 1956 roku]
 
===Mapa===
 
 
* [http://www.trasbus.com/schematdannal1956noc.htm Sieć nocnych linii tramwajowych w 1956 roku]
 
* [http://www.trasbus.com/schematdannal1956noc.htm Sieć nocnych linii tramwajowych w 1956 roku]
 
==II nocna rewolucja==
 
==II nocna rewolucja==
'''II nocna rewolucja''' miała miejsce 28 grudnia [[1963]] roku, kiedy to w miejsce linii kreślonych powołano linie oznaczone szóstką z przodu, czyli '''6xx'''. II nocna rewolucja znacząco zmniejszyła także liczbę nocnych linii tramwajowych na korzyść autobusowych (powstało ich aż 19), z dotychczasowych 11 linii tramwajowych pozostało 4, przeniesiono je na przedmieścia, a ich numeracje dostosowano do właśnie wprowadzanej numeracji autobusów, powstały linie: [[651]], [[652]], [[653]] i [[654]], wszystkie zostały zlikwidowane 29 sierpnia [[1965]] roku i przejęte przez linie autobusowe.
+
'''II nocna rewolucja''' miała miejsce 28 grudnia [[1963]] roku, kiedy to w miejsce linii kreślonych powołano linie oznaczone szóstką z przodu, czyli '''6xx'''. II nocna rewolucja znacząco zmniejszyła także liczbę nocnych linii tramwajowych na korzyść autobusowych (powstało ich aż 19), z dotychczasowych 11 linii tramwajowych pozostało 4, przeniesiono je na przedmieścia, a ich numeracje dostosowano do właśnie wprowadzanej numeracji autobusów, powstały linie: [[651 (linia tramwajowa)|651]], [[652]], [[653]] i [[654]], wszystkie zostały zlikwidowane 29 sierpnia [[1965]] roku i przejęte przez linie autobusowe.
   
Wśród linii autobusowych pojawiły się linie [[601]] ([[Muranów]]-[[Wyględów]]), [[602]] ([[Okęcie]]-[[Dworzec Centralny]]), [[603]] ([[Zawiszy (plac)|Plac Zawiszy]]-[[Wyścigi]]), [[604]] ([[Saska Kępa]]-[[Mokotów]]), [[605]] ([[Wilsona (plac)|Plac Wilsona]]-[[Dolny Mokotów]]), [[606]] ([[Huta]]-[[Zawiszy (plac)|Plac Zawiszy]]), [[607]] ([[Huta]]-[[Unii Lubelskiej (plac)|Plac Unii Lubelskiej]]), [[608]] ([[Zacisze]]-[[Elsnerów]]), [[609]] ([[Nowa Praga]]-[[Gocławek]]), [[610]] ([[Plac Zawiszy (przystanek)|Plac Zawiszy]]-[[Stalowa (przystanek)|Stalowa]]), [[611]] ([[Cmentarz Wolski]]-[[Osiedle Młodych]]), [[612]] ([[Zawiszy (plac)|Plac Zawiszy]]-[[Dolny Mokotów]]), [[613]] ([[Cmentarz Wolski]]-[[Plac Zawiszy (przystanek)|Plac Zawiszy]]), [[614]] ([[Cmenatrz Wolski]]-[[Warszawa Okęcie|PKP Okęcie]]), [[615]] ([[Młynów]]-[[Solec]]).
+
Wśród linii autobusowych pojawiły się linie [[601]] ([[Muranów]]-[[Wyględów]]), [[602]] ([[Okęcie]]-[[Dworzec Centralny]]), [[603]] ([[Plac Zawiszy]]-[[Wyścigi]]), [[604]] ([[Saska Kępa]]-[[Mokotów]]), [[605]] ([[Plac Wilsona]]-[[Dolny Mokotów]]), [[606]] ([[Huta]]-[[Plac Zawiszy]]), [[607]] ([[Huta]]-[[Plac Unii Lubelskiej]]), [[608]] ([[Zacisze]]-[[Elsnerów]]), [[609]] ([[Nowa Praga]]-[[Gocławek]]), [[610]] ([[Plac Zawiszy]]-[[zespół przystankowy Stalowa|Stalowa]]), [[611]] ([[Cmentarz Wolski]]-[[Osiedle Młodych]]), [[612]] ([[Plac Zawiszy]]-[[Dolny Mokotów]]), [[613]] ([[Cmentarz Wolski]]-[[Plac Zawiszy]]), [[614]] ([[Cmentarz Wolski]]-[[Warszawa Okęcie|PKP Okęcie]]), [[615]] ([[Młynów]]-[[Solec]]).
   
 
Powstały także nocne linie przyśpieszone: [[A nocny]], [[C nocny]], [[DH nocny]] i [[E nocny]], zostały one jednak wkrótce przekształcone w zwykłe linie oznaczone numerami od [[619]] do [[622]]. Wówczas istniejące linie nocne nie miały jednak centralnego przystanku przesiadkowego.
 
Powstały także nocne linie przyśpieszone: [[A nocny]], [[C nocny]], [[DH nocny]] i [[E nocny]], zostały one jednak wkrótce przekształcone w zwykłe linie oznaczone numerami od [[619]] do [[622]]. Wówczas istniejące linie nocne nie miały jednak centralnego przystanku przesiadkowego.
  +
* [http://www.picfront.org/d/8ZHw Komunikacja nocna w 1963 roku]
 
==III nocna rewolucja==
 
==III nocna rewolucja==
'''III nocna rewolucja''' miała miejsce 15 sierpnia [[1970]] roku i wiązała się z całkowita reorganizacją nocnych linii autobusowych w Warszawie. W ruch poszło 10 linii autobusowych, a siedem z nich korzystało z centralnego przystanku przesiadkowego przy [[Dworzec Centralny (przystanek)|Dworcu Centralnym]]. Linie pojechały całkowicie zmienionymi trasami: [[601]] (całkiem nowa trasa z [[Ursus]]a na [[Marysin]], '''602''' (wydłużenie na [[Bródno]]), '''603''' (ze [[Stare Bemowo|Starego Bemowa]] na [[Sadyba|Sadybę]]), '''604''' ([[Młociny]]-[[Dworzec Południowy]]), '''605''' ([[Ochota]]-[[Wawer]]), '''606''' ([[Huta]]-[[Służewiec]]), '''607''' ([[Nowa Praga]]-[[Wyględów]]), '''610''' ([[Koło]]-[[Saska Kepa]], '''611''' ([[Port lotniczy Okęcie|Lotnisko Okęcie]]-[[Emilii Plater (przystanek)|Emilii Plater]], '''612''' ([[Zacisze]]-[[Dąbrówka Szlachecka]])
+
'''III nocna rewolucja''' miała miejsce 15 sierpnia [[1970]] roku i wiązała się z całkowita reorganizacją nocnych linii autobusowych w Warszawie. W ruch poszło 10 linii autobusowych, a siedem z nich korzystało z centralnego przystanku przesiadkowego przy [[Zespół przystankowy Dworzec Centralny|Dworcu Centralnym]]. Linie pojechały całkowicie zmienionymi trasami: [[601]] (całkiem nowa trasa z [[Ursus|Ursusa]] na [[Marysin]], '''602''' (wydłużenie na [[Bródno]]), '''603''' (ze [[Stare Bemowo|Starego Bemowa]] na [[Sadyba|Sadybę]]), '''604''' ([[Młociny]]-[[Dworzec Południowy]]), '''605''' ([[Ochota]]-[[Wawer]]), '''606''' ([[Huta]]-[[Służewiec]]), '''607''' ([[Nowa Praga]]-[[Wyględów]]), '''610''' ([[Koło]]-[[Saska Kępa]]), '''611''' ([[Port lotniczy Okęcie|Lotnisko Okęcie]]-[[Zespół przystankowy Emilii Plater|Emilii Plater]]), '''612''' ([[Zacisze]]-[[Dąbrówka Szlachecka]])
   
W wyniku III nocnej rewolucji zlikwidowane linię [[608]], [[609]], szybko jednak powróciły na trasę (pierwsza już w [[1972]]). Bezpowrotnie zniknęły linie od [[613]] do [[622]].
+
W wyniku III nocnej rewolucji zlikwidowano linie [[608]] i [[609]], szybko jednak powróciły one na trasę - pierwsza już w [[1972]]. Bezpowrotnie zniknęły linie od [[613]] do [[622]].
  +
* [http://www.picfront.org/d/8ZHK Komunikacja nocna w 1970 roku]
 
==IV nocna rewolucja==
 
==IV nocna rewolucja==
'''IV nocna rewolucja''' miała miejsce 1 marca [[1977]] roku, kiedy to doszło do kolejnych znaczących zmian w nocnej komunikacji zbiorowej, po Warszawie kursowały linie: '''601''' (zamiast z Ursusa z [[Bemowo|Bemowa]]), '''602''' (korekta trasy na Bródnie), '''603''' (korekta trasa w [[Wilanów|Wilanowie]]), '''604''' (wydłużenie na [[Ursynów]] pod [[Megasam]]), '''605''' (wycofanie z Wawra na [[Rembertów]]), '''606''' (korekta trasy na Służewcu), [[607]] ([[Chomiczówka]]-[[Gocławek]]), ponownie uruchomiono linię [[609]] z [[Wiatraczna (przystanek)|Wiatracznej]] do [[Falenica|Falenicy]], '''611''' wydłużono z Emilii Plater na [[Wilanów]], '''612''' wydłużyło trasę na [[Zacisze|Zaciszu]].
+
'''IV nocna rewolucja''' miała miejsce 1 marca [[1977]] roku, kiedy to doszło do kolejnych znaczących zmian w nocnej komunikacji zbiorowej, po Warszawie kursowały linie: '''601''' (zamiast z Ursusa z [[Bemowo|Bemowa]]), '''602''' (korekta trasy na Bródnie), '''603''' (korekta trasy w [[Wilanów|Wilanowie]]), '''604''' (wydłużenie na [[Ursynów]] pod [[Megasam]]), '''605''' (wycofanie z Wawra na [[Rembertów]]), '''606''' (korekta trasy na Służewcu), [[607]] ([[Chomiczówka]]-[[Gocławek]]), ponownie uruchomiono linię [[609]] z [[Zespół przystankowy Wiatraczna|Wiatracznej]] do [[Falenica|Falenicy]], '''611''' wydłużono z Emilii Plater na [[Wilanów]], '''612''' wydłużyło trasę na [[Zacisze|Zaciszu]].
  +
* [http://www.picfront.org/d/8ZHY Komunikacja nocna w 1977 roku]
 
==V nocna rewolucja==
 
==V nocna rewolucja==
'''V nocna rewolucja''' miała miejsce 1 grudnia [[1992]], wówczas ponownie zmieniono układ kursowania autobusów nocnych w Warszawie i wprowadzono ważną zmianę – ustanowiono [[Emilii Plater (przystanek)|przystanek Emilii Plater]] za centralny przystanek przesiadkowy dla wszystkich linii, na który wszystkie autobusy będą się zjeżdżać w jednym momencie i będzie można się wówczas dowolnie przesiadać. Postój był oczywiście dłuższy ze względu na możliwe opóźnienia. W [[2002]] roku przeniesiono przelotowy przystanek przesiadkowy na [[Dworzec Centralny (przystanek)|Dworzec Centralny]].
+
'''V nocna rewolucja''' miała miejsce 1 grudnia [[1992]], wówczas ponownie zmieniono układ kursowania autobusów nocnych w Warszawie i wprowadzono ważną zmianę – ustanowiono [[Zespół przystankowy Emilii Plater|przystanek ''Emilii Plater'']] za centralny przystanek przesiadkowy dla wszystkich linii, na który wszystkie autobusy będą się zjeżdżać w jednym momencie i będzie można się wówczas dowolnie przesiadać. Postój był oczywiście dłuższy ze względu na możliwe opóźnienia. W [[2002]] roku przeniesiono przelotowy przystanek przesiadkowy na [[Zespół przystankowy Dworzec Centralny|Dworzec Centralny]].
   
Po tym dniu kursowało 9 linii tego typu, w tym: '''601''' ([[Stare Bemowo]] na Marysin), '''602''' (skrócona na odcinek [[Emilii Plater (ulica)|Emilii Plater]]-[[Bródno]]), '''603''' zmieniło nieznacznie trasę kursowania, '''604''' pojechało dalej na [[Natolin]], '''607''' wydłużono cała trasę z [[Zacisze|Zacisza]] do [[Wolica|Wolicy]], '''608''' wydłużono trasę do [[Falenica|Falenicy]], '''609''' całkowicie zmieniło sowją trasę na trasę z [[Emilii Plater (przystanek)|Emilii Plater]] na [[Tarchomin]] i [[Buków]], '''610''' wydłużono trasę na [[Osiedle Górczewska (przystanek)|Osiedle Górczewska]] i [[Dworzec Wschodni]], '''611''' wydłuzono na [[Okęcie]] i na [[Sadyba|Sadybę]].
+
Po tym dniu kursowało 9 linii tego typu, w tym: '''601''' ([[Stare Bemowo]] na Marysin), '''602''' (skrócona na odcinek [[Ulica Emilii Plater|Emilii Plater]]-[[Bródno]]), '''603''' zmieniło nieznacznie trasę kursowania, '''604''' pojechało dalej na [[Natolin]], '''607''' wydłużono cała trasę z [[Zacisze|Zacisza]] do [[Wolica|Wolicy]], '''608''' wydłużono trasę do [[Falenica|Falenicy]], '''609''' całkowicie zmieniło swoją trasę na trasę z [[Zespół przystankowy Emilii Plater|Emilii Plater]] na [[Tarchomin]] i [[Buków]], '''610''' wydłużono trasę na [[Zespół przystankowy Osiedle Górczewska|Osiedle Górczewska]] i [[Dworzec Wschodni]], '''611''' wydłużono na [[Okęcie]] i na [[Sadyba|Sadybę]].
   
 
W czasie V nocnej rewolucji zlikwidowano linię autobusową [[612]] (powróciła w [[2001]]).
 
W czasie V nocnej rewolucji zlikwidowano linię autobusową [[612]] (powróciła w [[2001]]).
  +
* [http://www.picfront.org/d/8ZIr Komunikacja nocna w 1992 roku]
 
==VI nocna rewolucja==
 
==VI nocna rewolucja==
  +
[[Plik:Św.Bonifacego_(611_410).jpg|right|thumb|Oznaczenie linii nocnej "[[611]]"]]
'''VI nocna rewolucja''' odbyła się 1 kwietnia [[2003]] roku, gdy wydłużono trasy kilku nocnych autobusów do peryferyjnych części miasta. Zmiany dotknęły linie: '''601''' (do [[Wola Grzybowska|Woli Grzybowskiej]] zamiast Marysina), '''606''' wydłużono trasę aż na [[Jeziorki]], '''609''' zmieniło trasę na [[Tarchomin]]ie, '''610''' pojechało do [[Międzylesie|Międzylesia]], z [[609]] wydzielono [[613]], które pojechało na [[Choszczówka|Choszczówkę]], a z [[610]] wydzielono [[614]], które pojechało do [[Stara Miłosna|Starej Miłosnej]].
+
'''VI nocna rewolucja''' odbyła się 1 kwietnia [[2003]] roku, gdy wydłużono trasy kilku nocnych autobusów do peryferyjnych części miasta. Zmiany dotknęły linie: '''601''' (do [[Wola Grzybowska|Woli Grzybowskiej]] zamiast Marysina), '''606''' wydłużono trasę aż na [[Jeziorki Południowe]], '''609''' zmieniło trasę na [[Tarchomin]]ie, '''610''' pojechało do [[Międzylesie|Międzylesia]], z [[609]] wydzielono [[613]], które pojechało na [[Choszczówka|Choszczówkę]], a z [[610]] wydzielono [[614]], które pojechało do [[Stara Miłosna|Starej Miłosnej]].
   
Pod koniec [[2003]] ponownie uruchomiono w stolicy nocną linię tramwajową oznaczoną numerem [[640]], kursującą z [[Dworzec Centralny (przystanek)|Dworca Centralnego]] kółkiem przez [[Śródmieście]], [[Wola|Wolę]] i [[Praga|Pragę]] z powrotem na [[Dworzec Centralny]]. Linia była dwukierunkowa, jednak została zlikwidowana 31 grudnia [[2005]] roku.
+
Pod koniec [[2003]] ponownie uruchomiono w stolicy nocną linię tramwajową oznaczoną numerem [[640]], kursującą z [[Zespół przystankowy Dworzec Centralny|Dworca Centralnego]] kółkiem przez [[Śródmieście]], [[Wola|Wolę]] i [[Praga|Pragę]] z powrotem na [[Dworzec Centralny]]. Linia była dwukierunkowa, jednak została zlikwidowana 31 grudnia [[2005]] roku.
   
 
==VII nocna rewolucja==
 
==VII nocna rewolucja==
  +
[[Grafika:Nowe oznaczenia nocnych.JPG|right|thumb|Nowe oznaczenia linii nocnych]]
'''VII nocna rewolucja''' miała miejsce w nocy z [[Maj 2007|31 maja]] na [[Czerwiec 2007|1 czerwca]] [[2007]] roku. W jej ramach stworzono większą liczbę linii, które objęły nowe osiedle takie jak [[Grodzisk]], [[Lewandów]], [[Targówek Przemysłowy]], [[Marymont]], [[Ursus]], [[Siekierki]], [[Augustówka]], [[Powsin]], [[Wesoła]], [[Aleksandrów]] czy [[Błota]]. Wprowadzono jedno oznaczenie funkcjonujące tylko dla jednego odcinka, co ma wyeliminować pomyłki przy wsiadaniu na [[Dworzec Centralny (przystanek)|Dworcu Centralnym]]. Nowe linie pojawiły się również na terenach podmiejskich: w Legionowie, Markach, Ząbkach, Zielonce, Jankach, Konstancinie-Jeziornej i Pruszkowie.
+
'''VII nocna rewolucja''' miała miejsce w nocy z [[Maj 2007|31 maja]] na [[Czerwiec 2007|1 czerwca]] [[2007]] roku. W jej ramach stworzono większą liczbę linii, które objęły nowe osiedla takie jak [[Grodzisk]], [[Lewandów]], [[Targówek Przemysłowy]], [[Marymont]], [[Ursus]], [[Siekierki]], [[Augustówka]], [[Powsin]], [[Zielona-Grzybowa]], [[Groszówka]], [[Wesoła-Centrum]], [[Aleksandrów]] czy [[Błota]]. Wprowadzono jedno oznaczenie funkcjonujące tylko dla jednego odcinka, co ma wyeliminować pomyłki przy wsiadaniu na [[Zespół przystankowy Dworzec Centralny|Dworcu Centralnym]]. Nowe linie pojawiły się również na terenach podmiejskich: w Legionowie, Markach, Ząbkach, Zielonce, Jankach, Konstancinie-Jeziornie, Piasecznie i Pruszkowie.
   
Oprócz tego zostały utworzone trzy dodatkowe węzły przesiadkowe - {{przystanek|Metro Marymont}}, {{przystanek|Żerań-FSO}} i {{przystanek|Metro Ursynów}}, ale nazważniejszą zmianą stału się nowe oznaczenia linii. Zamiast dotychczasowego wzoru '''6xx''' wprowadzono nowy - '''NXY''', gdzie '''X''' oznacza rejon, w który dany autobus jedzie (1 i 6 to północna [[Praga]], 2 i 7 to południowa [[Praga]], 3 i 8 to południowa lewobrzeżna [[Warszawa]], 4 i 9 to zachodnia i północna lewobrzeżna [[Warszawa]], a 0 to linia obiegowa, nie przejeżdzająca przez [[Dworzec Centralny (przystanek)|Dworzec Centralny]]), a '''Y''' numer linii. Ta liczba rozróżnia dwie linie kursujące w podobnym kierunku, rozgałęziające się na mniejszych osiedlach.
+
Oprócz tego zostały utworzone trzy dodatkowe węzły przesiadkowe - {{przystanek|Metro Marymont}}, {{przystanek|Żerań-FSO}} i {{przystanek|Metro Ursynów}}, ale najważniejszą zmianą stały się nowe oznaczenia linii. Zamiast dotychczasowego wzoru '''6xx''' wprowadzono nowy - '''Nxy''', gdzie '''X''' oznacza rejon, w który dany autobus jedzie (1 i 6 to północna, prawobrzeżna [[Warszawa]], 2 i 7 to południowa, prawobrzeżna [[Warszawa]] 3 i 8 to południowa lewobrzeżna [[Warszawa]], 4 i 9 to zachodnia i północna lewobrzeżna [[Warszawa]], 0 to linia obiegowa, nie przejeżdżająca przez [[Zespół przystankowy Dworzec Centralny|Dworzec Centralny]]), a 5, to linia obiegowa weekendowa, nie przejeżdżająca przez [[Zespół przystankowy Dworzec Centralny|Dworzec Centralny]], jeżdżąca tylko w piątek i sobotę lub sobotę i niedzielę. '''Y''' oznacza numer linii. Ta liczba rozróżnia dwie linie kursujące w podobnym kierunku, rozgałęziające się na mniejszych osiedlach.
 
===Mapy===
 
* [http://www.ztm.waw.pl/images/schematy/nowenocne.gif Linie autobusowe po VII nocnej rewolucji]
 
   
 
==Linki zewnętrzne==
 
==Linki zewnętrzne==
* [http://www.ztm.waw.pl/mapa-noc.php Aktualny plan komunikacji nocnej]
+
* [https://www.wtp.waw.pl/wp-content/uploads/sites/2/2020/07/mapa-noc.pdf Aktualny plan komunikacji nocnej]
  +
[[Kategoria:Historia komunikacji miejskiej]]
 
 
[[Kategoria:Język potoczny]]
 
[[Kategoria:Komunikacja miejska]]
 

Aktualna wersja na dzień 13:50, 3 lip 2020

Nocne rewolucje – potocznie używane określenie na zmiany (najczęściej bardzo duże) zachodzące w warszawskiej nocnej komunikacji zbiorowej. Wyróżnianych jest siedem nocnych rewolucji; ostatnia z nich weszła w życie w nocy z 31 maja na 1 czerwca 2007.

Przed I nocną rewolucją istniały nocne linie komunikacyjne, jednak było ich niewiele. Przykładem są 1-kreślone, 111-kreślone i 119-kreślone (istniejące od 1950 roku), z których część została zlikwidowana podczas I nocnej rewolucji. Do 1956 roku funkcjonowały 3 nocne linie autobusowe i 14 linii tramwajowych - kilka z nich zlikwidowano jednak zaraz po uruchomieniu, w 1951 roku.

I nocna rewolucja[]

I nocna rewolucja miała miejsce 1 kwietnia 1956 roku i wiązało się to z reorganizacją już istniejącej nocnej komunikacji autobusowej, zmiany nie dotknęły linii tramwajowych. Uruchomiono wówczas 5 linii, które dołączyły do 3 już kursujących i które połączyły położone na obrzeżach osiedla z centrum miasta, inaczej jednak jak dziś, nie spotykały się w jednym przystanku centralnym. Nazwy linii odbiegały od dzisiejszych standardów, zamiast nazw w stylu 6xx używano oznaczeń 1xx kreślone, np. 107-kreślone. Linie te często pokrywały się z trasą niekreślonych linii dziennych.

II nocna rewolucja[]

II nocna rewolucja miała miejsce 28 grudnia 1963 roku, kiedy to w miejsce linii kreślonych powołano linie oznaczone szóstką z przodu, czyli 6xx. II nocna rewolucja znacząco zmniejszyła także liczbę nocnych linii tramwajowych na korzyść autobusowych (powstało ich aż 19), z dotychczasowych 11 linii tramwajowych pozostało 4, przeniesiono je na przedmieścia, a ich numeracje dostosowano do właśnie wprowadzanej numeracji autobusów, powstały linie: 651, 652, 653 i 654, wszystkie zostały zlikwidowane 29 sierpnia 1965 roku i przejęte przez linie autobusowe.

Wśród linii autobusowych pojawiły się linie 601 (Muranów-Wyględów), 602 (Okęcie-Dworzec Centralny), 603 (Plac Zawiszy-Wyścigi), 604 (Saska Kępa-Mokotów), 605 (Plac Wilsona-Dolny Mokotów), 606 (Huta-Plac Zawiszy), 607 (Huta-Plac Unii Lubelskiej), 608 (Zacisze-Elsnerów), 609 (Nowa Praga-Gocławek), 610 (Plac Zawiszy-Stalowa), 611 (Cmentarz Wolski-Osiedle Młodych), 612 (Plac Zawiszy-Dolny Mokotów), 613 (Cmentarz Wolski-Plac Zawiszy), 614 (Cmentarz Wolski-PKP Okęcie), 615 (Młynów-Solec).

Powstały także nocne linie przyśpieszone: A nocny, C nocny, DH nocny i E nocny, zostały one jednak wkrótce przekształcone w zwykłe linie oznaczone numerami od 619 do 622. Wówczas istniejące linie nocne nie miały jednak centralnego przystanku przesiadkowego.

III nocna rewolucja[]

III nocna rewolucja miała miejsce 15 sierpnia 1970 roku i wiązała się z całkowita reorganizacją nocnych linii autobusowych w Warszawie. W ruch poszło 10 linii autobusowych, a siedem z nich korzystało z centralnego przystanku przesiadkowego przy Dworcu Centralnym. Linie pojechały całkowicie zmienionymi trasami: 601 (całkiem nowa trasa z Ursusa na Marysin, 602 (wydłużenie na Bródno), 603 (ze Starego Bemowa na Sadybę), 604 (Młociny-Dworzec Południowy), 605 (Ochota-Wawer), 606 (Huta-Służewiec), 607 (Nowa Praga-Wyględów), 610 (Koło-Saska Kępa), 611 (Lotnisko Okęcie-Emilii Plater), 612 (Zacisze-Dąbrówka Szlachecka)

W wyniku III nocnej rewolucji zlikwidowano linie 608 i 609, szybko jednak powróciły one na trasę - pierwsza już w 1972. Bezpowrotnie zniknęły linie od 613 do 622.

IV nocna rewolucja[]

IV nocna rewolucja miała miejsce 1 marca 1977 roku, kiedy to doszło do kolejnych znaczących zmian w nocnej komunikacji zbiorowej, po Warszawie kursowały linie: 601 (zamiast z Ursusa z Bemowa), 602 (korekta trasy na Bródnie), 603 (korekta trasy w Wilanowie), 604 (wydłużenie na Ursynów pod Megasam), 605 (wycofanie z Wawra na Rembertów), 606 (korekta trasy na Służewcu), 607 (Chomiczówka-Gocławek), ponownie uruchomiono linię 609 z Wiatracznej do Falenicy, 611 wydłużono z Emilii Plater na Wilanów, 612 wydłużyło trasę na Zaciszu.

V nocna rewolucja[]

V nocna rewolucja miała miejsce 1 grudnia 1992, wówczas ponownie zmieniono układ kursowania autobusów nocnych w Warszawie i wprowadzono ważną zmianę – ustanowiono przystanek Emilii Plater za centralny przystanek przesiadkowy dla wszystkich linii, na który wszystkie autobusy będą się zjeżdżać w jednym momencie i będzie można się wówczas dowolnie przesiadać. Postój był oczywiście dłuższy ze względu na możliwe opóźnienia. W 2002 roku przeniesiono przelotowy przystanek przesiadkowy na Dworzec Centralny.

Po tym dniu kursowało 9 linii tego typu, w tym: 601 (Stare Bemowo na Marysin), 602 (skrócona na odcinek Emilii Plater-Bródno), 603 zmieniło nieznacznie trasę kursowania, 604 pojechało dalej na Natolin, 607 wydłużono cała trasę z Zacisza do Wolicy, 608 wydłużono trasę do Falenicy, 609 całkowicie zmieniło swoją trasę na trasę z Emilii Plater na Tarchomin i Buków, 610 wydłużono trasę na Osiedle Górczewska i Dworzec Wschodni, 611 wydłużono na Okęcie i na Sadybę.

W czasie V nocnej rewolucji zlikwidowano linię autobusową 612 (powróciła w 2001).

VI nocna rewolucja[]

Św

Oznaczenie linii nocnej "611"

VI nocna rewolucja odbyła się 1 kwietnia 2003 roku, gdy wydłużono trasy kilku nocnych autobusów do peryferyjnych części miasta. Zmiany dotknęły linie: 601 (do Woli Grzybowskiej zamiast Marysina), 606 wydłużono trasę aż na Jeziorki Południowe, 609 zmieniło trasę na Tarchominie, 610 pojechało do Międzylesia, z 609 wydzielono 613, które pojechało na Choszczówkę, a z 610 wydzielono 614, które pojechało do Starej Miłosnej.

Pod koniec 2003 ponownie uruchomiono w stolicy nocną linię tramwajową oznaczoną numerem 640, kursującą z Dworca Centralnego kółkiem przez Śródmieście, Wolę i Pragę z powrotem na Dworzec Centralny. Linia była dwukierunkowa, jednak została zlikwidowana 31 grudnia 2005 roku.

VII nocna rewolucja[]

Nowe oznaczenia nocnych

Nowe oznaczenia linii nocnych

VII nocna rewolucja miała miejsce w nocy z 31 maja na 1 czerwca 2007 roku. W jej ramach stworzono większą liczbę linii, które objęły nowe osiedla takie jak Grodzisk, Lewandów, Targówek Przemysłowy, Marymont, Ursus, Siekierki, Augustówka, Powsin, Zielona-Grzybowa, Groszówka, Wesoła-Centrum, Aleksandrów czy Błota. Wprowadzono jedno oznaczenie funkcjonujące tylko dla jednego odcinka, co ma wyeliminować pomyłki przy wsiadaniu na Dworcu Centralnym. Nowe linie pojawiły się również na terenach podmiejskich: w Legionowie, Markach, Ząbkach, Zielonce, Jankach, Konstancinie-Jeziornie, Piasecznie i Pruszkowie.

Oprócz tego zostały utworzone trzy dodatkowe węzły przesiadkowe - Metro Marymont, Żerań-FSO i Metro Ursynów, ale najważniejszą zmianą stały się nowe oznaczenia linii. Zamiast dotychczasowego wzoru 6xx wprowadzono nowy - Nxy, gdzie X oznacza rejon, w który dany autobus jedzie (1 i 6 to północna, prawobrzeżna Warszawa, 2 i 7 to południowa, prawobrzeżna Warszawa 3 i 8 to południowa lewobrzeżna Warszawa, 4 i 9 to zachodnia i północna lewobrzeżna Warszawa, 0 to linia obiegowa, nie przejeżdżająca przez Dworzec Centralny), a 5, to linia obiegowa weekendowa, nie przejeżdżająca przez Dworzec Centralny, jeżdżąca tylko w piątek i sobotę lub sobotę i niedzielę. Y oznacza numer linii. Ta liczba rozróżnia dwie linie kursujące w podobnym kierunku, rozgałęziające się na mniejszych osiedlach.

Linki zewnętrzne[]