mNie podano opisu zmian |
(MHŻP już otwarte) Znacznik: sourceedit |
||
| (Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 9 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | {{DisambigR| |
+ | {{DisambigR|osiedla|[[Muranów (obszar MSI)]], [[Zespół przystankowy Muranów|Muranów (zespół przystankowy)]] i [[A-16 Muranów|Muranów (stacja metra)]]}} |
| + | [[Plik:Andersa (Muranów).JPG|right|thumb|250px|Muranów wzdłuż [[Ulica Andersa|ulicy Andersa]]]] |
||
| − | [[Grafika:Muranow.JPG|thumb|275px|Zdjęcie satelitarne Muranowa]] |
||
| + | '''Muranów''' – osiedle w [[Śródmieście|Śródmieściu]] i na [[Wola|Woli]] obejmujące mniej więcej obszar ograniczony ulicami [[Ulica Okopowa|Okopową]], [[Ulica Słomińskiego|Słomińskiego]], [[Ulica Bonifraterska|Bonifraterską]], [[Ulica Miodowa|Miodową]] i [[Aleja Solidarności|aleją "Solidarności]]. W podziale według [[MSI]] wyróżnia się obszary [[Muranów (obszar MSI)|Muranów]] w [[Śródmieście|Śródmieściu]] oraz [[Nowolipki]] na [[Wola|Woli]]. |
||
| − | '''Muranów''' – [[Warszawa|warszawski]] rejon i osiedle mieszkaniowe powstałe za panowania [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]], a zaprojektowane przez włoskiego architekta. W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] na terenie '''Muranowa''' znajdowało się [[Getto Warszawskie]]. Podczas powstania w getcie i [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] osiedle zostało całkowicie zniszczone. Oszacowano, że tylko z terenu '''Muranowa''' trzeba by wywieźć 3 mln m<sup>3</sup> gruzu. Ze względu na rozmiar zniszczeń, budynki nie były odbudowywane. Na ich miejscu powstało nowoczesne jak na lata 50-te i 60- te XX w osiedle. Zbudowano je bezpośrednio na ruinach [[Getto warszawskie|Warszawskiego Getta]]. |
||
| + | ==Historia== |
||
| − | Architektura typowa dla okresu powojennego. Obiektem charakterystycznym jest tzw. osiedle Muranów II, czyli potężny blok mieszkalny kształtem przypominającym złączone: prostokąt, koło i trapez. Leży on w kwadracie ulic: [[Andersa (ulica)|Andersa]], [[Anielewicza (ulica)|Anielewicza]], [[Zamenhofa (ulica)|Zamenhofa]] i [[Nowolipki (ulica)|Nowolipki]]. Wewnątrz znajdują się trzy podwórka, w tym jedno otwarte. |
||
| + | [[Plik:Dzika 1900.jpg|right|thumb|250px|Muranów: [[Ulica Dzika w Śródmieściu i na Woli|Ulica Dzika]] [[Historia w XIX wieku|około 1900 roku]]]] |
||
| + | [[Plik:Muranów.JPG|right|thumb|250px|[[Osiedle Muranów II]], widok na podwórko "Okrąglak" ([[Skwer Tekli Bądarzewskiej]])]] |
||
| ⚫ | |||
| + | {{więcej|Historia Muranowa}} |
||
| + | W najdawniejszych czasach teren Muranowa, poprzecinany drogami narolnymi [[Stare Miasto|Starej]] i [[Nowe Miasto|Nowej Warszawy]], był użytkowany przez rolnictwo, choć sporą część jego obszar zajmowały wody, m.in. rzeka [[Bełcząca]] czy stawy w rejonie [[Ulica Stawki|ulicy Stawki]]. Po wybudowaniu w latach [[1621]]–[[1624]] [[Wały Zygmuntowskie|Wałów Zygmuntowskich]] obszar ten znalazł się poza nimi. Wówczas, [[Historia w XVII wieku|w XVII wieku]] zaczęły kształtować się tutaj [[jurydyka|jurydyki]] [[Wielądka]], [[Parysowska]], [[Świętojerska]], [[Nowolipie]] i [[Leszno]], a w [[1686]] roku w rejonie [[jurydyka|jurydyki]] [[Parysowska]] [[Józef Szymon Bellotti]] wzniósł dla siebie [[pałac Murano]]. Jego nazwa wywodziła się od tego, że [[Józef Szymon Bellotti]] pochodził z tej właśnie weneckiej wyspy. Od nazwy pałacu wzięła się także znana do dzisiaj nazwa osiedla – Muranów. |
||
| + | Z czasem pojawiały się nowe zabudowania, wytyczono nowe ulice (m.in. [[Ulica Gęsia|Gęsią]], [[Ulica Stawki|Stawki]] czy [[Ulica Leszno|Leszno]]) oraz place (m.in. [[Plac Muranowski|Muranowski]] czy [[Plac Parysowski|Parysowski]]). Jedną z ważniejszych inwestycji [[Historia w XVIII wieku|XVIII-wiecznego]] Muranowa było wybudowanie z inicjatywy króla [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] [[Koszary Wołyński|Koszar Wołyńskich]] u zbiegu [[Ulica Gęsia|Gęsiej]] z [[Ulica Dzika w Śródmieściu i na Woli|Dzikiej]]. W [[1770]] Muranów został ogrodzony [[Okopy Lubomirskiego|Okopami Lubomirskiego]]. [[Historia w XIX wieku|W XIX wieku]] Muranów silnie zabudowywał się, zaczął się także napływ ludności żydowskiej, dzięki czemu [[Historia międzywojenna|w okresie międzywojennym]] dzielnica była zdominowana przez ludność pochodzenia żydowskiego. |
||
| − | [[Grafika:anielewicza_park.JPG|thumb|275px| Skwer im. Willego Brandta]] |
||
| + | W październiku [[1940]] roku, ze względu właśnie na duży udział Żydów, na terenie Muranowa utworzono [[Getto warszawskie|getto]], do którego likwidacji przystąpiono w [[1942]] roku, systematycznie wywożąc ludność z [[Umschlagplatz]]u do Treblinki. Kiedy w [[1943]] roku planowano całkowicie zlikwidować [[getto warszawskie|getto]], 19 kwietnia wybuchło [[Powstanie w getcie warszawskim|powstanie]]. Dowodzone przez [[Mordechaj Anielewicz|Mordechaja Anielewicza]] było ostatnią szansą dla Żydów, by umrzeć z godnością, i zakończyło się klęską 16 maja [[1943]] roku. Po zakończeniu walk dzielnicę zrównano całkowicie z ziemią, a dzieła zniszczenia dopełniło [[powstanie warszawskie]]. Z przedwojennej zabudowy na Muranowie przetrwało jedynie kilka budynków. |
||
| − | Granice Muranowa określone są ulicami: [[Solidarności (aleja)|aleją Solidarności]], [[Okopowa (ulica)|Okopową]], granicą z [[Żoliborz]]em, [[Bonifraterska (ulica)|Bonifraterską]], [[Miodowa (ulica)|Miodową]]. |
||
| + | [[Historia powojenna|Po wojnie]], ze względu na ogrom zniszczeń, zdecydowano o nieodbudowywaniu dzielnicy w przedwojennym kształcie. Z Muranowa trzeba wywieźć wówczas około 3 mln metrów sześciennych, gruzów, dlatego też [[Historia powojenna|pod koniec lat 40. XX wieku]] rozpoczęto budowę nowego, socrealistycznego osiedla Muranów, wzniesionego całkowicie na gruzach [[getto warszawskie|getta]]. Wznoszone etapami, ostatnie bloki wybudowano [[Historia powojenna|w latach 60. XX wieku]]. Całość poprzedzielano nowymi arteriami: [[Ulica Andersa|al. Nowotki]], [[Ulica Marchlewskiego|ul. Marchlewskiego]] i [[Ulica Anielewicza|ul. Anielewicza]]. Nową zabudowę dopełniło [[Osiedle Inflancka]] w rejonie [[Ulica Dzika w Śródmieściu i na Woli|Dzikiej]] i [[Ulica Inflancka|Inflanckiej]]. Współcześnie nową zabudową dopełniany jest rejon [[Ulica Stawki|Stawek]], [[Ulica Andersa|Andersa]], [[Ulica Słomińskiego|Słomińskiego]] i [[Ulica Pokorna|Pokornej]]. |
||
| − | Ciekawostką jest, że '''Muranów''' leży w granicach dwóch dzielnic: [[Wola|Woli]] oraz [[Śródmieście|Śródmieścia]]. |
||
| − | == |
+ | ==Najważniejsze obiekty== |
| + | * [[Pałac Krasińskich]] i [[Ogród Krasińskich]] |
||
| − | |||
| − | *[[ |
+ | * [[Arsenał]] |
| − | *[[Kościół św. Augustyna]] |
+ | * [[Kościół św. Augustyna]] |
| + | * [[Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny]] |
||
| − | *[[Pałac Mostowskich]] |
+ | * [[Pałac Mostowskich]], [[Komenda Stołeczna Policji]] i [[Muzeum Policji]] (planowane) |
| ⚫ | |||
| + | * [[Pawiak]] |
||
| ⚫ | |||
| + | * [[Pałacyk Bogusławskiego]] |
||
| ⚫ | |||
| − | *[[ |
+ | * [[Pomnik Bohaterów Getta]] |
| ⚫ | |||
| − | *[[Arsenał]] |
||
| ⚫ | |||
| − | |||
| + | * [[Osiedle Muranów II]] |
||
| − | ===Patrz też=== |
||
| − | * [[ |
+ | * [[Kino Muranów]] |
| − | * [[Muranowska (ulica)|Ulica Muranowska]] |
||
| − | * [[Muranowski (plac)|Plac Muranowski]] |
||
| − | |||
| ⚫ | |||
| − | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| − | |||
| − | {{ŚródmieścieMSI}} |
||
| − | {{stub}} |
||
| ⚫ | |||
| + | * [http://pl.wikipedia.org/wiki/Muran%C3%B3w Muranów na Wikipedii] |
||
| + | * [http://www.stacjamuranow.art.pl/ Strona o Muranowie] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| + | * [http://www.pasaz-muranow.pl Pasaż Muranów] |
||
[[Kategoria:Osiedla]] |
[[Kategoria:Osiedla]] |
||
| − | [[Kategoria:Rejony]] |
||
[[Kategoria:Śródmieście]] |
[[Kategoria:Śródmieście]] |
||
[[Kategoria:Wola]] |
[[Kategoria:Wola]] |
||
Aktualna wersja na dzień 16:00, 11 sie 2015
.JPG){kind=link}
Muranów wzdłuż ulicy Andersa
Muranów – osiedle w Śródmieściu i na Woli obejmujące mniej więcej obszar ograniczony ulicami Okopową, Słomińskiego, Bonifraterską, Miodową i aleją "Solidarności. W podziale według MSI wyróżnia się obszary Muranów w Śródmieściu oraz Nowolipki na Woli.
Historia[]
Muranów: Ulica Dzika około 1900 roku
Osiedle Muranów II, widok na podwórko "Okrąglak" (Skwer Tekli Bądarzewskiej)
Skrzyżowanie Karmelickiej z Anielewicza
- Zobacz więcej w artykule: Historia Muranowa.
W najdawniejszych czasach teren Muranowa, poprzecinany drogami narolnymi Starej i Nowej Warszawy, był użytkowany przez rolnictwo, choć sporą część jego obszar zajmowały wody, m.in. rzeka Bełcząca czy stawy w rejonie ulicy Stawki. Po wybudowaniu w latach 1621–1624 Wałów Zygmuntowskich obszar ten znalazł się poza nimi. Wówczas, w XVII wieku zaczęły kształtować się tutaj jurydyki Wielądka, Parysowska, Świętojerska, Nowolipie i Leszno, a w 1686 roku w rejonie jurydyki Parysowska Józef Szymon Bellotti wzniósł dla siebie pałac Murano. Jego nazwa wywodziła się od tego, że Józef Szymon Bellotti pochodził z tej właśnie weneckiej wyspy. Od nazwy pałacu wzięła się także znana do dzisiaj nazwa osiedla – Muranów.
Z czasem pojawiały się nowe zabudowania, wytyczono nowe ulice (m.in. Gęsią, Stawki czy Leszno) oraz place (m.in. Muranowski czy Parysowski). Jedną z ważniejszych inwestycji XVIII-wiecznego Muranowa było wybudowanie z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego Koszar Wołyńskich u zbiegu Gęsiej z Dzikiej. W 1770 Muranów został ogrodzony Okopami Lubomirskiego. W XIX wieku Muranów silnie zabudowywał się, zaczął się także napływ ludności żydowskiej, dzięki czemu w okresie międzywojennym dzielnica była zdominowana przez ludność pochodzenia żydowskiego.
W październiku 1940 roku, ze względu właśnie na duży udział Żydów, na terenie Muranowa utworzono getto, do którego likwidacji przystąpiono w 1942 roku, systematycznie wywożąc ludność z Umschlagplatzu do Treblinki. Kiedy w 1943 roku planowano całkowicie zlikwidować getto, 19 kwietnia wybuchło powstanie. Dowodzone przez Mordechaja Anielewicza było ostatnią szansą dla Żydów, by umrzeć z godnością, i zakończyło się klęską 16 maja 1943 roku. Po zakończeniu walk dzielnicę zrównano całkowicie z ziemią, a dzieła zniszczenia dopełniło powstanie warszawskie. Z przedwojennej zabudowy na Muranowie przetrwało jedynie kilka budynków.
Po wojnie, ze względu na ogrom zniszczeń, zdecydowano o nieodbudowywaniu dzielnicy w przedwojennym kształcie. Z Muranowa trzeba wywieźć wówczas około 3 mln metrów sześciennych, gruzów, dlatego też pod koniec lat 40. XX wieku rozpoczęto budowę nowego, socrealistycznego osiedla Muranów, wzniesionego całkowicie na gruzach getta. Wznoszone etapami, ostatnie bloki wybudowano w latach 60. XX wieku. Całość poprzedzielano nowymi arteriami: al. Nowotki, ul. Marchlewskiego i ul. Anielewicza. Nową zabudowę dopełniło Osiedle Inflancka w rejonie Dzikiej i Inflanckiej. Współcześnie nową zabudową dopełniany jest rejon Stawek, Andersa, Słomińskiego i Pokornej.
Najważniejsze obiekty[]
- Pałac Krasińskich i Ogród Krasińskich
- Arsenał
- Kościół św. Augustyna
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
- Pałac Mostowskich, Komenda Stołeczna Policji i Muzeum Policji (planowane)
- Pawiak
- Pałacyk Bogusławskiego
- Pomnik Bohaterów Getta
- Pomnik Willy'ego Brandta
- Muzeum Historii Żydów Polskich
- Osiedle Muranów II
- Kino Muranów