Nie podano opisu zmian |
(MHŻP już otwarte) Znacznik: sourceedit |
||
| (Nie pokazano 43 wersji utworzonych przez 10 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DisambigR|osiedla|[[Muranów (obszar MSI)]], [[Zespół przystankowy Muranów|Muranów (zespół przystankowy)]] i [[A-16 Muranów|Muranów (stacja metra)]]}} |
||
| − | {{DisambigR|rejonu|[[Muranów (przystanek)]]}} |
||
| + | [[Plik:Andersa (Muranów).JPG|right|thumb|250px|Muranów wzdłuż [[Ulica Andersa|ulicy Andersa]]]] |
||
| − | [[Grafika:Muranow.JPG|thumb|275px|Zdjęcie satelitarne Muranowa]] |
||
| + | '''Muranów''' – osiedle w [[Śródmieście|Śródmieściu]] i na [[Wola|Woli]] obejmujące mniej więcej obszar ograniczony ulicami [[Ulica Okopowa|Okopową]], [[Ulica Słomińskiego|Słomińskiego]], [[Ulica Bonifraterska|Bonifraterską]], [[Ulica Miodowa|Miodową]] i [[Aleja Solidarności|aleją "Solidarności]]. W podziale według [[MSI]] wyróżnia się obszary [[Muranów (obszar MSI)|Muranów]] w [[Śródmieście|Śródmieściu]] oraz [[Nowolipki]] na [[Wola|Woli]]. |
||
| − | '''Muranów''' – Muranów jest warszawskim osiedlem mieszkaniowym powstałym za panowania Jana III Sobieskiego, a zaprojektowanym przez włoskiego architekta. W czasie II. wojny światowej dzielnica została całkowicie zniszczona, odbudowana na ruinach warszawskiego getta. Architektura typowa dla okresu powojennego. Obiektem charakterystycznym jest tzw. osiedle Muranów II, czyli potężny blok mieszkalny kształtem przypominającym złączone: prostokąt, koło i trapez. Leży on w kwadracie ulic: Andersa, Anielewicza, Zamenhofa i Nowolipki. Wewnątrz znajdują się trzy podwórka, w tym jedno otwarte. |
||
| + | ==Historia== |
||
| − | Granice Muranowa określone są ulicami: Aleją Solidarności, Okopową, granicą z Żoliborzem, Bonifraterską, Miodową. |
||
| + | [[Plik:Dzika 1900.jpg|right|thumb|250px|Muranów: [[Ulica Dzika w Śródmieściu i na Woli|Ulica Dzika]] [[Historia w XIX wieku|około 1900 roku]]]] |
||
| + | [[Plik:Muranów.JPG|right|thumb|250px|[[Osiedle Muranów II]], widok na podwórko "Okrąglak" ([[Skwer Tekli Bądarzewskiej]])]] |
||
| + | [[Plik:muranow1.JPG|thumb|250px|Skrzyżowanie [[Ulica Karmelicka|Karmelickiej]] z [[Ulica Anielewicza|Anielewicza]]]] |
||
| + | {{więcej|Historia Muranowa}} |
||
| + | W najdawniejszych czasach teren Muranowa, poprzecinany drogami narolnymi [[Stare Miasto|Starej]] i [[Nowe Miasto|Nowej Warszawy]], był użytkowany przez rolnictwo, choć sporą część jego obszar zajmowały wody, m.in. rzeka [[Bełcząca]] czy stawy w rejonie [[Ulica Stawki|ulicy Stawki]]. Po wybudowaniu w latach [[1621]]–[[1624]] [[Wały Zygmuntowskie|Wałów Zygmuntowskich]] obszar ten znalazł się poza nimi. Wówczas, [[Historia w XVII wieku|w XVII wieku]] zaczęły kształtować się tutaj [[jurydyka|jurydyki]] [[Wielądka]], [[Parysowska]], [[Świętojerska]], [[Nowolipie]] i [[Leszno]], a w [[1686]] roku w rejonie [[jurydyka|jurydyki]] [[Parysowska]] [[Józef Szymon Bellotti]] wzniósł dla siebie [[pałac Murano]]. Jego nazwa wywodziła się od tego, że [[Józef Szymon Bellotti]] pochodził z tej właśnie weneckiej wyspy. Od nazwy pałacu wzięła się także znana do dzisiaj nazwa osiedla – Muranów. |
||
| + | Z czasem pojawiały się nowe zabudowania, wytyczono nowe ulice (m.in. [[Ulica Gęsia|Gęsią]], [[Ulica Stawki|Stawki]] czy [[Ulica Leszno|Leszno]]) oraz place (m.in. [[Plac Muranowski|Muranowski]] czy [[Plac Parysowski|Parysowski]]). Jedną z ważniejszych inwestycji [[Historia w XVIII wieku|XVIII-wiecznego]] Muranowa było wybudowanie z inicjatywy króla [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] [[Koszary Wołyński|Koszar Wołyńskich]] u zbiegu [[Ulica Gęsia|Gęsiej]] z [[Ulica Dzika w Śródmieściu i na Woli|Dzikiej]]. W [[1770]] Muranów został ogrodzony [[Okopy Lubomirskiego|Okopami Lubomirskiego]]. [[Historia w XIX wieku|W XIX wieku]] Muranów silnie zabudowywał się, zaczął się także napływ ludności żydowskiej, dzięki czemu [[Historia międzywojenna|w okresie międzywojennym]] dzielnica była zdominowana przez ludność pochodzenia żydowskiego. |
||
| − | Ciekawostką jest, że Muranów leży w granicach dwóch dzielnic: Woli oraz Śródmieścia. |
||
| − | [[Grafika:http://www.muranow.cba.pl/muranow.jpg|thumb|275px|Ulica Marchlewskiego obecnie Al. Jana Pawła II]] |
||
| + | W październiku [[1940]] roku, ze względu właśnie na duży udział Żydów, na terenie Muranowa utworzono [[Getto warszawskie|getto]], do którego likwidacji przystąpiono w [[1942]] roku, systematycznie wywożąc ludność z [[Umschlagplatz]]u do Treblinki. Kiedy w [[1943]] roku planowano całkowicie zlikwidować [[getto warszawskie|getto]], 19 kwietnia wybuchło [[Powstanie w getcie warszawskim|powstanie]]. Dowodzone przez [[Mordechaj Anielewicz|Mordechaja Anielewicza]] było ostatnią szansą dla Żydów, by umrzeć z godnością, i zakończyło się klęską 16 maja [[1943]] roku. Po zakończeniu walk dzielnicę zrównano całkowicie z ziemią, a dzieła zniszczenia dopełniło [[powstanie warszawskie]]. Z przedwojennej zabudowy na Muranowie przetrwało jedynie kilka budynków. |
||
| − | ===Patrz też=== |
||
| − | * [[Muranowska (ulica)|Ulica Muranowska]] |
||
| − | * [[Muranowski (plac)|Plac Muranowski]] |
||
| ⚫ | |||
| + | [[Historia powojenna|Po wojnie]], ze względu na ogrom zniszczeń, zdecydowano o nieodbudowywaniu dzielnicy w przedwojennym kształcie. Z Muranowa trzeba wywieźć wówczas około 3 mln metrów sześciennych, gruzów, dlatego też [[Historia powojenna|pod koniec lat 40. XX wieku]] rozpoczęto budowę nowego, socrealistycznego osiedla Muranów, wzniesionego całkowicie na gruzach [[getto warszawskie|getta]]. Wznoszone etapami, ostatnie bloki wybudowano [[Historia powojenna|w latach 60. XX wieku]]. Całość poprzedzielano nowymi arteriami: [[Ulica Andersa|al. Nowotki]], [[Ulica Marchlewskiego|ul. Marchlewskiego]] i [[Ulica Anielewicza|ul. Anielewicza]]. Nową zabudowę dopełniło [[Osiedle Inflancka]] w rejonie [[Ulica Dzika w Śródmieściu i na Woli|Dzikiej]] i [[Ulica Inflancka|Inflanckiej]]. Współcześnie nową zabudową dopełniany jest rejon [[Ulica Stawki|Stawek]], [[Ulica Andersa|Andersa]], [[Ulica Słomińskiego|Słomińskiego]] i [[Ulica Pokorna|Pokornej]]. |
||
| − | {{Stub}} |
||
| + | |||
| + | ==Najważniejsze obiekty== |
||
| + | * [[Pałac Krasińskich]] i [[Ogród Krasińskich]] |
||
| + | * [[Arsenał]] |
||
| + | * [[Kościół św. Augustyna]] |
||
| + | * [[Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny]] |
||
| + | * [[Pałac Mostowskich]], [[Komenda Stołeczna Policji]] i [[Muzeum Policji]] (planowane) |
||
| + | * [[Pawiak]] |
||
| + | * [[Pałacyk Bogusławskiego]] |
||
| + | * [[Pomnik Bohaterów Getta]] |
||
| + | * [[Pomnik Willy'ego Brandta]] |
||
| + | * [[Muzeum Historii Żydów Polskich]] |
||
| + | * [[Osiedle Muranów II]] |
||
| ⚫ | |||
| + | ==Linki zewnętrzne== |
||
| ⚫ | |||
| + | * [http://pl.wikipedia.org/wiki/Muran%C3%B3w Muranów na Wikipedii] |
||
| + | * [http://www.stacjamuranow.art.pl/ Strona o Muranowie] |
||
| + | * [http://forum.gazeta.pl/forum/71,1.html?f=25199 Forum mieszkańców Muranowa] |
||
| + | * [http://www.smmuranow.pl Oficjalna strona SM. "Muranów"] |
||
| + | * [http://www.pasaz-muranow.pl Pasaż Muranów] |
||
| + | [[Kategoria:Osiedla]] |
||
| + | [[Kategoria:Śródmieście]] |
||
| ⚫ | |||
Aktualna wersja na dzień 16:00, 11 sie 2015
.JPG){kind=link}
Muranów wzdłuż ulicy Andersa
Muranów – osiedle w Śródmieściu i na Woli obejmujące mniej więcej obszar ograniczony ulicami Okopową, Słomińskiego, Bonifraterską, Miodową i aleją "Solidarności. W podziale według MSI wyróżnia się obszary Muranów w Śródmieściu oraz Nowolipki na Woli.
Historia[]
Muranów: Ulica Dzika około 1900 roku
Osiedle Muranów II, widok na podwórko "Okrąglak" (Skwer Tekli Bądarzewskiej)
Skrzyżowanie Karmelickiej z Anielewicza
- Zobacz więcej w artykule: Historia Muranowa.
W najdawniejszych czasach teren Muranowa, poprzecinany drogami narolnymi Starej i Nowej Warszawy, był użytkowany przez rolnictwo, choć sporą część jego obszar zajmowały wody, m.in. rzeka Bełcząca czy stawy w rejonie ulicy Stawki. Po wybudowaniu w latach 1621–1624 Wałów Zygmuntowskich obszar ten znalazł się poza nimi. Wówczas, w XVII wieku zaczęły kształtować się tutaj jurydyki Wielądka, Parysowska, Świętojerska, Nowolipie i Leszno, a w 1686 roku w rejonie jurydyki Parysowska Józef Szymon Bellotti wzniósł dla siebie pałac Murano. Jego nazwa wywodziła się od tego, że Józef Szymon Bellotti pochodził z tej właśnie weneckiej wyspy. Od nazwy pałacu wzięła się także znana do dzisiaj nazwa osiedla – Muranów.
Z czasem pojawiały się nowe zabudowania, wytyczono nowe ulice (m.in. Gęsią, Stawki czy Leszno) oraz place (m.in. Muranowski czy Parysowski). Jedną z ważniejszych inwestycji XVIII-wiecznego Muranowa było wybudowanie z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego Koszar Wołyńskich u zbiegu Gęsiej z Dzikiej. W 1770 Muranów został ogrodzony Okopami Lubomirskiego. W XIX wieku Muranów silnie zabudowywał się, zaczął się także napływ ludności żydowskiej, dzięki czemu w okresie międzywojennym dzielnica była zdominowana przez ludność pochodzenia żydowskiego.
W październiku 1940 roku, ze względu właśnie na duży udział Żydów, na terenie Muranowa utworzono getto, do którego likwidacji przystąpiono w 1942 roku, systematycznie wywożąc ludność z Umschlagplatzu do Treblinki. Kiedy w 1943 roku planowano całkowicie zlikwidować getto, 19 kwietnia wybuchło powstanie. Dowodzone przez Mordechaja Anielewicza było ostatnią szansą dla Żydów, by umrzeć z godnością, i zakończyło się klęską 16 maja 1943 roku. Po zakończeniu walk dzielnicę zrównano całkowicie z ziemią, a dzieła zniszczenia dopełniło powstanie warszawskie. Z przedwojennej zabudowy na Muranowie przetrwało jedynie kilka budynków.
Po wojnie, ze względu na ogrom zniszczeń, zdecydowano o nieodbudowywaniu dzielnicy w przedwojennym kształcie. Z Muranowa trzeba wywieźć wówczas około 3 mln metrów sześciennych, gruzów, dlatego też pod koniec lat 40. XX wieku rozpoczęto budowę nowego, socrealistycznego osiedla Muranów, wzniesionego całkowicie na gruzach getta. Wznoszone etapami, ostatnie bloki wybudowano w latach 60. XX wieku. Całość poprzedzielano nowymi arteriami: al. Nowotki, ul. Marchlewskiego i ul. Anielewicza. Nową zabudowę dopełniło Osiedle Inflancka w rejonie Dzikiej i Inflanckiej. Współcześnie nową zabudową dopełniany jest rejon Stawek, Andersa, Słomińskiego i Pokornej.
Najważniejsze obiekty[]
- Pałac Krasińskich i Ogród Krasińskich
- Arsenał
- Kościół św. Augustyna
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
- Pałac Mostowskich, Komenda Stołeczna Policji i Muzeum Policji (planowane)
- Pawiak
- Pałacyk Bogusławskiego
- Pomnik Bohaterów Getta
- Pomnik Willy'ego Brandta
- Muzeum Historii Żydów Polskich
- Osiedle Muranów II
- Kino Muranów