Ogólny widok na Marszałkowską Dzielnicę Mieszkaniową
Jeden z bloków MDM od strony dziedzińca
Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa, MDM - socrealistyczne założenie architektoniczne, zrealizowane w latach 1950-1952, w rejonie południowego Śródmieścia.
Projekt
Z założenia, MDM miała stać się dużym, samowystarczalnym osiedlem w centrum miasta, zamieszkanym przez około 45 tysięcy osób. Miała to być głównie ludność klasy robotniczej, którą władza komunistyczna sukcesywnie wprowadzała do obszarów zamieszkiwanych przed wojną przez zamożnych warszawiaków. Budowa osiedla stała się też okazją do zasłonięcia wyeksponowanego na osi ul. Marszałkowskiej Kościoła Najświętszego Zbawiciela.
Harmonogram budowy ustalono w tzw. planie sześcioletnim. Przewidywał on:
- wyburzenie ruin kamienic, na których miało powstać osiedle (do zrealizowania pod koniec 1950 r.)
- zabudowanie rejonu pl. Konstytucji, ul. Marszałkowskiej i Waryńskiego (1950-1952 r.)
- zabudowanie tzw. Latawca - okolic al. Wyzwolenia, ul. Nowowiejskiej i ul. Koszykowej (1953-1955 r.)
- ostatnie prace wykończeniowe - do wykonania na początku 1956 r.
Całą koncepcję cechowała monumentalność architektoniczna i urbanistyczna oraz głębokie wyrażenie idei socrealizmu.
Budowa
Zgodnie z planem sześcioletnim, 1 sierpnia 1950 r. rozpoczęto rozbiórkę zabudowań kwartału Marszałkowska/Nowowiejska/Mokotowska/Piękna, a 6 tygodni później położono kamień węgielny pod pierwszy budynek. Do 22 lipca 1952 r. zabudowano rejon ul. Marszałkowskiej i Waryńskiego oraz urządzono pl. Konstytucji, po czym, z braku funduszów, zaniechano dalszej budowy.
To co wybudowano było zaledwie 1/8 tego, co zamierzono w projekcie. Nie udało się połączenie MDM z Alejami Ujazdowskimi przez pl. Zbawiciela. Na szczęście nie wyburzono również wież Kościoła Najświętszego Zbawiciela, co zakładali projektanci.
Teraźniejszość
Dziś MDM wrosła w krajobraz stolicy i jej obecność, mimo socrealistycznego wyrazu, jest akceptowana przez warszawiaków. Plac Konstytucji uważa się za jedyny plac "ukończony", ponieważ wszystkie jego pierzeje są zabudowane. Planuje się też wpisanie MDM do rejestru zabytków.