|
| nr w rej. |
| A-872 |
Widok na Mariensztat z wieży kościoła św. Anny
.jpg){kind=link}
Ulica Mariensztat w okolicach Sowiej
Zabawa na Rynku Mariensztackim w latach 50.
Mariensztat – osiedle położone na Powiślu w Śródmieściu nad Wisłą, poniżej skarpy wiślanej. Od północy od Starego Miasta odgradza je ulica Nowy Zjazd, a od południa granicę osiedla określa ulica Karowa.
Historię osiedla rozpoczyna jurydyka, czyli prywatne miasto, założone przez Eustachego i Marię Potockich w 1762 roku. Nazwa wzięta jest z niemieckiego i oznacza "miasto Marii" (niem. Marienstadt > Mariensztat). Jurydyka położona była na terenie powstałym po przesunięciu się Wisły, na tyłach ogrodów bernardynów i Radziwiłłów. Teren miasteczka obejmował rynek z ratuszem oraz 8 ulic, w tym cztery brukowane, natomiast większość zabudowy była drewniana. W 1780 roku jurydyka została odkupiona przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, który nadał jej prawa miejskie, a w 1781 roku został połączony z jurydyką Stanisławów. W 1784 roku król podarował obie jurydyki Starej Warszawie w zamian za tereny na Solcu położone obok akurat powstających Łazienek.
Współczesny Mariensztat to pierwsze powojenne osiedle mieszkaniowe, zaprojektowane przez Zygmunta Stępińskiego oraz Józefa Sigalina. Jego zabudowa w niewielkim tylko stopniu przypomina ten przedwojenny. Niskie kamieniczki nawiązujące do architektury XVIII wieku w rzeczywistości są blokami o niewielkich mieszkaniach. Niektóre bloki budowano bijąc rekordy szybkości, zaledwie w kilka dni, co odbiło się na nienajlepszej jakości murów. Osiedle oddano do użytku 22 lipca 1949 roku, wraz z trasą W-Z.
Ciekawostki
Powojenne osiedle zostało sportretowane w filmie Leonarda Buczkowskiego Przygoda na Mariensztacie z 1954 roku, który kręcony był w naturalnych plenerach odbudowywanej Warszawy.