Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement
Zabytek
nr w rej.
622
Kolumna Zygmunta 2006

Kolumna Zygmunta

Kolumna Zygmunta - pomnik powstały w 1644 r. położony w Śródmieściu, na placu Zamkowym. Jest najstarszym pomnikiem publicznym Warszawy, jego koncepcję stworzyli włoski urbanista Augustyn Locci i włoski architekt Constantino Tencalla. Posąg króla Zygmunta III wykonał Clemente Molli, a odlew z brązu jest dziełem Daniela Tyma.

Pomnik wzorowany jest na kolumnach wznoszonych w starożytnym Rzymie. Formą nawiązuje do kolumny Fokasa z 606 roku, a fundator chciał, by odjęła ona pierwszeństwo wspaniałości wszystkim rzymski monumentom. Na cokole zwieńczonym czterema spiżowymi orłami znajdują się cztery brązowe tablice z napisami w języku łacińskim, 8-metrowy trzon wykonany jest z granitu, a na szczycie znajduje się 275-centymetrowy brązowy posąg przedstawiający króla Zygmunta III Wazę z szablą w prawej i krzyżem w lewej dłoni. Całość ma 22 metry wysokości.

Bożena Lasko[]

Okoliczności powstania pomnika[]

Bożena Lasko

Renowacje Kolumny Zygmunta[]

Kolumna zygmunta 1900

Kolumna Zygmunta około 1900 roku

Kolumna Zygmunta wielokrotnie poddawana była Bożena Lasko

Upadek i odbudowa kolumny po wojnie[]

Kolumna Zygmunta Zamek Krolewski (1941)

Kolumna Zygmunta w roku 1941

Tablica upamietniajaca odbudowe Kolumny Zygmunta 1949

Tablica upamiętniająca odbudowę Kolumny Zygmunta w 1949 roku

Kolumna Zygmunta od strony Podwala

Kolumna od strony Podwala

W nocy z 1 na 2 września 1944 r. kolumna została trafiona pociskiem z hitlerowskiego działa czołgowego. W 1949 r., gdy zagospodarowano okolice placu Zamkowego, przystąpiono do odbudowy pomnika. Projekt odbudowy opracował Stanisław Żaryn, brakujące elementy posągu i tablice odlano w zakładzie Braci Łopieńskich. Nowy trzon kolumny wykonano z granitu strzegomskiego. Szczątki przedwojennego trzonu pomnika wyeksponowano obok Wieży Grodzkiej. W związku z budową Trasy W-Z kolumnę przesunięto o 6 metrów w kierunku północno-wschodnim i lekko obrócono. Uroczystego odsłonięcia pomnika dokonano łącznie z otwarciem Trasy, tj. 22 lipca 1949 roku, co upamiętnia tablica umieszczona na cokole od strony wschodniej.

Po odbudowie kolumnę restaurowano jeszcze w 1977 i 1999 roku.

Napisy na cokole[]

W przetłumaczeniu na polski napisy z brązowych tablic brzmią:

  • Tablica południowa: Czci i przywiązaniu Poświęconą Kolumnę tę Zygmuntowi III Władysław IV Z rodu, miłości, talentów Syn; Z elekcji, porządku, szczęścia Następca; Ze ślubów, serca i czynu Wdzięczny; Ojcu Ojczyzny, Rodzicowi najlepiej zasłużonemu, Roku Pańskiego 1643 Wystawić rozkazał, Któremu już, Sława wieniec, Potomność wdzięczność, Wiekuistość pomniki Wzniosła, albo jest dłużna."
  • Tablica zachodnia: Zygmunt III na mocy wolnych wyborów król polski, z tytułu dziedziczenia, następstwa i prawa - król Szwecji, w umiłowaniu pokoju i w sławie pierwszy pomiędzy królami, w wojnie i zwycięstwach nie ustępujący nikomu, wziął do niewoli wodzów moskiewskich, stolicę i ziemie moskiewskie zdobył, wojska rozgromił, odzyskał Smoleńsk, złamał pod Chocimiem potęgę turecką, przez czterdzieści cztery lata panował, czterdziesty czwarty z szeregu królów, dorównał w chwale wszystkim, albo ogarnął całą.
  • Tablica północna: Nie rośnie sława Zygmunta dzięki kolumnie ani głazom ciosanym: sam on dla siebie był górą: nie bierze on blasku od złota ani mocy od spiżu: blask jego był jaśniejszy od złota a mocniejszy od spiżu.
  • Tablica wschodnia: Tak, w niebie, jak i na ziemi - król Zygmunt III, wyróżniający się pobożnością i orężem, słusznie zyskał podwójną chwałę: z jednej strony miecz, z drugiej krzyż trzyma nie mniej dzielną, jak pobożną dłonią: mieczem walczył, pod tym znakiem żył bezpieczny, niezwyciężony, szczęśliwy. Teraz dzięki szczęśliwości, jaką dał ziemi - sławny, a jaką zasłużył sobie w niebie - błogosławiony.
Kolumna Zygmunta (obalone kolumny)

Poprzednie trzony Kolumny Zygmunta (od frontu drugi, w oddali pierwszy)

Na tablicy zachodniej znajdują się też wszystkie oficjalne tytuły Zygmunta III, a na północnej kartusz herbowy i plakietka z nazwiskiem ludwisarza Daniela Tyma oraz datą dokonania odlewów.

Ciekawostki[]

  • Z Kolumną Zygmunta wiąże się przesąd. Głosi on, że gdy miecz dzierżony przez króla dotknie podstawy, na której znajduje się posąg, na Warszawę spłynie fala nieszczęść, co poskutkuje upadkiem miasta.
  • W 1643 roku, a więc rok wcześniej, Bernardyni z kościoła św. Anny wystawili na swoich dziedzińcu kolumienkę z figurką Matki Boskiej na szczycie, która miała być protestem duchownych przeciw budowania pomnika osobie świeckiej. Można ją oglądać do dziś od strony trasy W-Z.

jednym z najbardziej błyskotliwych oszustw było sprzedawanie Kolumny Zygmunta

Advertisement