Kościół Chrystusa Króla
Widok kościoła i ulicy Tykocińskiej
.JPG){kind=link}
05.08.2011: pożar kościoła, trwa jego dogaszanie, widoczna zawalona sygnaturka oraz spalony dach
Kościół Chrystusa Króla – modernistyczny kościół położony przy ulicy Tykocińskiej 27/35 na Targówku Mieszkaniowym, siedziba parafii Chrystusa Króla.
Świątynia, jak dwie inne na Pradze, powstała jako wotum dziękczynne za zwycięską bitwę warszawską 1920 roku. Plac pod budowę świątyni dla Targówka został podarowany w 1931 roku, a w październiku 1931 roku poświęcono go, na pamiątkę czego ustawiono krzyż. Na przełomie stycznia i lutego 1932 roku dekretem abpa Aleksandra Kakowskiego przy kościele erygowano parafię. Wówczas znajdowała się tutaj jedynie drewniana kaplica oraz dworek proboszcza. Modernistyczny projekt kościoła przygotował architekt Stefan Colonna-Walewski, a jego realizacja rozpoczęła się 28 października 1934 roku poprzez poświęcenie kamienia węgielnego. Prace przerwał w 1939 roku wybuch II wojny światowej. Po wojnie budowę świątyni zakończono w latach 1946–1954 według zmienionego projektu Władysława Koziejowskiego, fasadę zaprojektowano jako neoromańską, nie zrealizowano między innymi 45-metrowej wieży od strony ulicy Tykocińskiej, która miała zostać wyłożona tabliczkami z nazwiskami poległych w 1920 roku – zakazała tego komunistyczna władza. Później prowadzone były jeszcze długotrwałe prace wykończeniowe. W latach 1977-1978 wyremontowano fasadę, nadając jej cechy modernistyczne.
.JPG){kind=link}
Dnia 5 sierpnia 2011 roku w kościele wybuchł pożar, który opanował dach świątyni. Płomienie ogarnęły znaczną część dachu oraz sygnaturkę, która szybko zawaliła się do wnętrza świątyni. Straży pożarnej udało się opanować pożar, spłonęła jednak przynajmniej połowa dachu. Nikomu nic się nie stało. Przyczyną pożaru było prawdopodobnie zaprószenie ognia przez robotników pracujących przy pracach dekarskich. Pomimo to świątyni nie zamknięto, pierwsza msza odbyła się już w niedzielę 7 sierpnia – jedyną zmianą było przesunięcie ołtarza głównego bliżej środka kościoła. Jeszcze w sierpniu rozpoczęła się rekonstrukcja zniszczonego dachu.
Świątynia jest modernistyczna, trójnawowa z absydą i transeptem, a swoim wyglądem nawiązuje do średniowiecznych kościołów Lombardii. Ma żelbetową konstrukcję projektu inżyniera Zdzisława Gilewicza. Wnętrze przekryte jest potężnym, kolebkowym sklepieniem, a spośród wyposażenia warta uwagi jest marmurowa ambona wykonana przez Lecha Dunina. Ołtarz główny ozdobiony jest figurą Chrystusa Króla oraz dwiema płaskorzeźbami przedstawiającymi Polskę zrywającą kajdany niewoli, dzieło Henryka Tarkowskiego. W transepcie znajdują się ołtarze Matki Boskiej Częstochowskiej (po prawej) oraz Jezusa Miłosiernego i Matki Bożej Nieustającej Pomocy (po lewej). Ponadto w środku znajdują się dwa XVII-wieczne obrazy Michaela Willmanna, przywiezione po wojnie z kościoła cysterskiego w Lubiążu. Okna wypełnione są witrażami przedstawiającymi 20 tajemnic różańcowych oraz 20 scen ze Starego Testamentu. Pod świątynią górną znajduje się także kościół dolny.
Do wejścia do kościoła prowadzą granitowe schody, po bokach których umieszczonych jest szereg tablic pamiątkowych. W fasadzie znajduje się troje drzwi, a nad głównymi znajduje się wykonana w 2000 roku mozaika Chrystusa Króla trzymającego otwartą księgę z literami alfa i omega. Powyżej znajduje się rozeta, a ponad nią umieszczona w 1978 roku metalowa korona cierniowa, znak męczeństwa Chrystusa i narodu polskiego. Wokół kościoła znajduje się także wysoka dzwonnica o architekturze nawiązującej do wyglądu świątyni, dwa kamienne miecze z napisami "Bóg-Honor-Ojczyzna" i "Poległym za Ojczyznę" przedzielone płaskorzeźbioną głową Chrystusa, pomnik Ojca Świętego Jana Pawła II, kapliczka z figurą Matki Boskiej trzymającej Dzieciątko, rzeźba zakonnika, wyłaniająca się z ziemi rzeźba postaci bez głowy oraz krzyż misyjny z figurką Matki Boskiej. Obok znajduje się także budynek plebanii mieszczący między innymi Ośrodek Hospicjum Domowe.
Źródła
- Marta Leśniakowska, Architektura w Warszawie, wyd. Arkada, Warszawa, 2005
- Jerzy S. Majewski, Tomasz Urzykowski, Spacerownik Warszawski 2, Biblioteka Gazety Wyborczej
- Kościół Chrystusa Króla na blogu Warszawa moim Oczkiem
- Historia kościoła na stronie parafii Chrystusa Króla
- Historia parafii opisana na tablicy informacyjnej kościoła