Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement
Szymankiewicz Saski Rodowicz

Jan Rodowicz (po prawej) z Józefem Saskim i Sławomirem Szymankiewiczem

Kamień upamiętniający Jana Rodowicza

Kamień upamiętniający Jana Rodowicza na Ursynowie

Jan Rodowicz (ps. Anoda, ur. 7 marca 1923 w Warszawie, zm. 7 stycznia 1949 w Warszawie) – harcerz, żołnierz Szarych Szeregów i porucznik Armii Krajowej.

Jan Rodowicz urodził się w Warszawie jako syn inżyniera budownictwa wodnego, profesora Politechniki Warszawskiej, Kazimierza Rodowicza, oraz Zofii z Bortnowskich, siostry generała Władysława Bortnowskiego. Uczęszczał do prywatnej Szkoły Mazowieckiej przy ul. Klonowej 16, a wraz z rodzicami mieszkał w kamienicy Glassa przy Lwowskiej 7. Od 1935 roku uczęszczał do Gimnazjum im. Batorego na Myśliwieckiej 6, gdzie w 1939 roku zdał małą maturę i gdzie należał do drużyny harcerskiej.

W działalność konspiracyjną zaangażował się już w październiku 1939 roku, zostając członkiem Szarych Szeregów i prowadząc akcje w ramach Małego Sabotażu "Wawer". Jednocześnie kontynuował naukę na tajnych kompletach w Gimnazjum im. Batorego, gdzie w 1941 roku zdał maturę. Pracował w warsztacie elektrotechnicznym, a następnie w zakładach Philipsa. W międzyczasie ukończył w podziemiu kursy wyszkolenia bojowego i szkoły podchorążych, po której otrzymał stopień plutonowego podchorążego. Należał do drużyny Feliksa Pendelskiego. Brał udział między innymi w akcjach "Meksyk II" (uwolnienie Janka Bytnara), "Celestynów" (przejęcie wagonu z więźniami) oraz "Taśma" (opanowanie posterunku w Sieczychach). W lipcu 1943 roku, po sformowaniu batalionu "Zośka", objął funkcję zastępcy 3. plutonu Konrada "Kuby" Okolskiego w 1. kompanii Sławomira Bittnera "Maćka". W listopadzie 1943 roku awansował do stopnia sierżanta i objął dowództwo jednego z plutonów kompanii "Rudy", z którą brał udział w akcjach między innymi w Wilanowie, Pogorzeli, Milanówku i niedaleko Przeworska.

Na początku powstania warszawskiego walczył na Woli, jako zastępca dowódcy 3. plutonu "Felek" 2. kompanii "Rudy" batalionu "Zośka", który wchodził w skład zgrupowania "Radosław". Uczestniczył w obronie cmentarza ewangelickiego i powązkowskiego przed Niemcami, a podczas jednego z kontrnatarć na ul. Sołtyka jego pluton zdobył duże ilości broni. Uczestniczył w opanowaniu szkoły przy Spokojnej 13, gdzie 9 sierpnia został ciężko ranny w płuco i przewieziony do szpitala św. Jana Bożego na Bonifraterskiej 12. Za odznaczenie się w walkach 11 sierpnia otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari V klasy i awansował do stopnia porucznika. Następnie przebywał w szpitalu przy Miodowej 23, ewakuowano go do Śródmieścia 31 sierpnia, gdzie dalej leczono go w kamienicy przy Hożej 36. Po opuszczeniu szpitala polowego walczył na Czerniakowie, ponownie został ranny 15 września podczas obrony jednej z redut. Po dwóch dniach został ewakuowany na Pragę.

Z ran wojennych leczył się dalej w szpitalu w Otwocku, skąd na początku 1945 roku przyjechał do rodziny w Milanówku. Tam nawiązał kontakt z innymi przywódcami, którzy przeżyli powstanie warszawskie i prowadził konspiracyjne akcje propagandowe przeciwko władzy komunistycznej. W sierpniu 1945 roku przeprowadził się do Warszawy, zajął tworzeniem kwater powstańczych na Cmentarzu Wojskowym, w kwaterze A20, nakłaniał weteranów powstania warszawskiego do spisywania wspomnień. 19 września ujawnił się przed Komisją Likwidacyjną Armii Krajowej. Jesienią 1945 roku podjął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, skąd w 1947 roku przeniósł się na drugi rok Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. 24 grudnia 1948 roku został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, a po brutalnych przesłuchaniach zmarł 7 stycznia 1949 roku, a za oficjalną przyczynę śmierci podano skok samobójczy z okna IV piętra budynku przy Koszykowej 79. 12 stycznia jego ciało w tajemnicy pochowano na Cmentarzu Powązkowskim, rodzinę o jego śmierci poinformowano dopiero 1 marca. Dnia 16 marca 1949 roku przeprowadzono jego ekshumację i pochowano go w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim.

Jana Rodowicza upamiętnia dzisiaj jedna z ulic na Ursynowie, przy której w 2013 roku ustawiono upamiętniający go kamień. Na podstawie życia Jana Rodowicza w 2008 roku nakręcono również przedstawienie Teatru Telewizji pt. Pseudonim Anoda w reżyserii Mariusza Malca. Ponadto od 2011 roku Muzeum Powstania Warszawskiego zaczęło przyznawać nagrodę im. Jana Rodowicza, która mają być honorowani ludzie prezentujący szlachetną postawę wobec innych.

Linki zewnętrzne[]

Advertisement