(UWAGA! Usunięcie treści (strona pozostała pusta)!) |
(Dodawanie kategorii) |
||
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | [[Grafika:Młody Ignacy Jan Paderewski PD.jpg|right|thumb|250px|Młody Ignacy Jan Paderewski]] |
||
+ | [[Grafika:Pomnik Paderewskiego w Parku Ujazdowskim.jpg|right|thumb|250px|[[Pomnik I. J. Paderewskiego]] w [[Park Ujazdowski|Parku Ujazdowskim]]]] |
||
+ | [[Grafika:Sarkofag Ignacego Jana Paderewskiego Katedra św. Jana.JPG|right|thumb|250px|Sarkofag z trumną Ignacego Jana Paderewskiego w podziemiach [[Bazylika Archikatedralna św. Jana Chrzciciela|katedry św. Jana]]]] |
||
+ | '''Ignacy Jan Paderewski''' (ur. 6 lub 18 listopada [[1860]] w Kuryłówce na Podolu, zm. 29 czerwca [[1941]] w Nowym Jorku), wybitny pianista, kompozytor, polityk, działacz niepodległościowy, premier Polski w roku [[1919]], profesor konserwatorium w Warszawie. |
||
+ | |||
+ | ==Życiorys== |
||
+ | Ignacy Jan Paderewski urodził się 6 listopada 1860 roku we wsi Kuryłówka na Podolu. Matka zmarła wkrótce po porodzie, jedynym jego opiekunem był ojciec, uczestnik [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]], który za udział w nim odbył karę roku więzienia w Kijowie. W tym czasie małym Paderewskim opiekowała się ciotka. Młody Paderewski od wczesnego dzieciństwa wykazywał duże zainteresowanie i talent do gry na fortepianie. |
||
+ | |||
+ | W latach [[1872]]-[[1878]] zdobył wykształcenie w [[Konserwatorium muzyczne|warszawskim Instytucie Muzycznym]], po ukończeniu szkoły utrzymywał się z gry na przyjęciach, komponowania i lekcji muzyki. W [[1880]] roku poślubił Antoninę Korsakównę, która zmarła w następnym roku, zostawiając go z półrocznym synkiem Alfredem. Po tym tragicznym wydarzeniu Paderewski postanowił wyjechać do Berlina, aby dalej się kształcić i komponować. |
||
+ | |||
+ | Podczas zagranicznych wojaży Paderewski spotkał między innymi Helenę Modrzejewską, która, zafascynowana jego muzyką, przekazała mu spora sumę pieniędzy na dalsze kształcenie się. Naukę kontynuował w Wiedniu. Pierwszy większy sukces odniósł debiutując jako pianista w [[1887]], a w [[1888]] roku miał miejsce jego pierwszy duży koncert w Paryżu. Wielkim sukcesem okazało się jego pierwsze tournée po Stanach Zjednoczonych w latach [[1891]]-[[1892|92]], na które Paderewski zmuszony był się udać z powodu kłopotów finansowych. Na stałe zamieszkał w USA, gdzie zyskał sobie ogromną popularność. Tam też ponownie się ożenił, w [[1899]] roku z Heleną Górską. |
||
+ | |||
+ | [[File:Ostpark Park Paderewskiego.jpg|thumb|220x220px]] |
||
+ | Paderewski był nie tylko wielkim pianistą, ale także wielkim patriotą. Za honoraria, które uzyskał w USA, zbudował między innymi [[Hotel Bristol|hotel Bristol]] w [[Warszawa|Warszawie]], ufundował szereg patriotycznych pomników, jak np. pomnik bitwy pod Grunwaldem wzniesiony w Krakowie w [[1910]] roku w 500. rocznicę zwycięstwa nad Krzyżakami roku czy konny pomnik Tadeusza Kościuszki na Wawelu. |
||
+ | |||
+ | Po wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] zaczął prowadzić szeroko zakrojone działania na rzecz wspierania Polaków i Polski, wykorzystując swoją popularność na Zachodzie. W [[1915]] założył wraz z Henrykiem Sienkiewiczem w Vevey [[:wikipedia:pl:Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce|Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce]]. Możliwe, że dzięki memoriałowi na temat Polski przekazanemu prezydentowi Stanów Zjednoczonych, sprawa naszego kraju znalazła się wśród słynnych 14 punktów Wilsona. |
||
+ | |||
+ | Po powrocie do kraju [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] i on zdecydował się na powrót do ojczyzny. W [[1919]] roku Paderewski stanął na czele polskiego rządu, reprezentował II Rzeczpospolitą na konferencji w Wersalu. Kiedy przybył do Paryża jako przewodniczący polskiej delegacji na konferencję w Wersalu, premier francuski Georges Clemenceau witając Paderewskiego na dworcu kolejowym d’Orsay powiedział: „''Co za upadek! Z wielkiego pianisty i kompozytora - zwykły premier.''” Był krytykowany za nie wypełnienie wszystkich punktów polityki, przez co w listopadzie [[1919]] roku złożył dymisję. |
||
+ | |||
+ | Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej i [[Bitwa warszawska 1920|bitwy warszawskiej]] powrócił do Stanów Zjednoczonych w [[1922]], gdzie znów zaczął koncertować. Później zajął się także działalnością charytatywną (w [[1932]] roku, na występ Paderewskiego w Madison Square Garden przybyła rekordowa liczba widzów - 16 tys., a dochód z tego koncertu artysta przeznaczył na bezrobotnych amerykańskich muzyków). W tym czasie otrzymał wiele tytułów i odznaczeń, m.in. tytuł lordowski od brytyjskiego monarchy Jerzego V. |
||
+ | |||
+ | W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Paderewski rozpoczął organizowanie pomocy dla Polski. Miał już wtedy ponad 80 lat. W czasie przemówienia do Polonii amerykańskiej w Jersey City ktoś podał mu szklankę zimnej coli, zamiast wina, do którego był przyzwyczajony. Coca-cola okazała się dla niego zabójcza. Przeziębił się a następnie dostał zapalenia płuc i zmarł w kilka tygodni później. Ignacy Jan Paderewski został pochowany na cmentarzu w Arlington w Waszyngtonie. Jeszcze przed śmiercią kazał na swoim grobie umieścić napis: „''Jestem tutaj tylko tymczasowo. Zamierzam wrócić do Polski, kiedy znowu stanie się niepodległym krajem.''” |
||
+ | |||
+ | Dopiero w [[1995]] roku prezydent USA George Bush senior uznał, że Polska jest już krajem niepodległym i postanowił zabrać szczątki Paderewskiego z Arlington. Specjalnym samolotem razem ze swoją żoną Barbarą wylądował w [[Port lotniczy Okęcie|Warszawie]] dnia 13 września [[1995]] roku. Nazajutrz odbyła się w [[Archikatedra św. Jana|Katedrze św. Jana]] ceremonia pogrzebowa. Teraz Paderewski, zgodnie ze swoim życzeniem, jest pochowany w podziemiach tego kościoła. |
||
+ | |||
+ | W [[Warszawa|Warszawie]] nazwano jego imieniem [[Ulica Paderewskiego|ulicę]], obecnie w [[Rembertów|Rembertowie]]. Imię Ignacego Jana Paderewskiego nadano [[Park Skaryszewski|Parkowi Skaryszewskiemu]] na [[Saska Kępa|Saskiej Kępie]] w dziesiątą rocznicę odzyskania niepodległości w formie Park Ignacego Paderewskiego (na planach był określany jako Park Paderewskiego i tak nazywała się stacja [[kolej jabłonowska|kolei jabłonowskiej]] na ul. [[ulica Zamoyskiego|Zamoyskiego]]). Paderewski ustawił w nim [[Pomnik Edwarda M. House'a|pomnik płk Edwarda House'a]]. W czasie wojny Niemcy nazwali park Wschodnim (Ostpark). Po wojnie przywrócono nazwę, by usunąć Paderewskiego i przywrócić pierwotną, z czasów carskich (nazwa pastwiska miejskiego, którego miejsce zajął). W [[1980]] r. dodano do niej imię Ignacego Jana Paderewskiego, które jest używane tylko okazjonalnie. Trwają działania na rzecz likwidacji skutków wojny i komunizmu - przywrócenia nazwy [[Park Paderewskiego]]. |
||
+ | |||
+ | Stojące w [[Park Ujazdowski|Parku Ujazdowskim]] [[pomnik]] był pierwotnie przeznaczony dla Parku Paderewskiego. Dlatego przed wejściem do Parku znajduje się jedynie [[Popiersie Ignacego Jana Paderewskiego|popiersie]] patrona. Imię Paderewskiego noszą: [[Gimnazjum nr 95 im. Ignacego Jana Paderewskiego|Gimnazjum nr 95]] na [[Ursynów|Ursynowie]], [[Gimnazjum nr 11]] na [[Mokotów|Mokotowie]] i [[Gimnazjum nr 18 im. Ignacego Jana Paderewskiego|Gimnazjum nr 18]] na [[Praga Południe|Pradze Południe]] oraz [[Zespół Szkół Samochodowych i Licealnych nr 3 im. I. J. Paderewskiego| Zespół Szkół Samochodowych i Licealnych nr 3]] na Żoliborzu. |
||
+ | |||
+ | ==Ciekawostki== |
||
+ | * Księga rekordów Guinnessa wciąż go uznaje jako najlepiej opłacanego pianistę na świecie w zakresie muzyki klasycznej. |
||
+ | * Otrzymał liczne odznaczenia, m.in. order Virtuti Militari, Legii Honorowej, Order Imperium Brytyjskiego oraz doktoraty ''honoris causa'' uniwersytetów we Lwowie ([[1912]]), Krakowie ([[1919]]) i Poznaniu ([[1924]]). |
||
+ | ==Linki zewnętrzne== |
||
+ | *[http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_paderewski_ignacy_jan Sylwetka Paderewskiego w portalu Culture.pl] |
||
+ | *[http://www.ptnz.org.ua/Paderewski/artykul11.htm O przodkach Paderewskiego na obecnej Ukrainie] |
||
+ | *[http://www.konkurspaderewskiego.pl/pl/ Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. I. J. Paderewskiego] |
||
+ | [[Kategoria:Muzycy|Paderewski, Ignacy Jan]] |
||
+ | [[Kategoria:Politycy|Paderewski, Ignacy Jan]] |
||
+ | [[Kategoria:Biografie]] |
||
+ | [[Kategoria:Zmarli]] |
Wersja z 08:14, 21 gru 2020
Ignacy Jan Paderewski (ur. 6 lub 18 listopada 1860 w Kuryłówce na Podolu, zm. 29 czerwca 1941 w Nowym Jorku), wybitny pianista, kompozytor, polityk, działacz niepodległościowy, premier Polski w roku 1919, profesor konserwatorium w Warszawie.
Życiorys
Ignacy Jan Paderewski urodził się 6 listopada 1860 roku we wsi Kuryłówka na Podolu. Matka zmarła wkrótce po porodzie, jedynym jego opiekunem był ojciec, uczestnik powstania styczniowego, który za udział w nim odbył karę roku więzienia w Kijowie. W tym czasie małym Paderewskim opiekowała się ciotka. Młody Paderewski od wczesnego dzieciństwa wykazywał duże zainteresowanie i talent do gry na fortepianie.
W latach 1872-1878 zdobył wykształcenie w warszawskim Instytucie Muzycznym, po ukończeniu szkoły utrzymywał się z gry na przyjęciach, komponowania i lekcji muzyki. W 1880 roku poślubił Antoninę Korsakównę, która zmarła w następnym roku, zostawiając go z półrocznym synkiem Alfredem. Po tym tragicznym wydarzeniu Paderewski postanowił wyjechać do Berlina, aby dalej się kształcić i komponować.
Podczas zagranicznych wojaży Paderewski spotkał między innymi Helenę Modrzejewską, która, zafascynowana jego muzyką, przekazała mu spora sumę pieniędzy na dalsze kształcenie się. Naukę kontynuował w Wiedniu. Pierwszy większy sukces odniósł debiutując jako pianista w 1887, a w 1888 roku miał miejsce jego pierwszy duży koncert w Paryżu. Wielkim sukcesem okazało się jego pierwsze tournée po Stanach Zjednoczonych w latach 1891-92, na które Paderewski zmuszony był się udać z powodu kłopotów finansowych. Na stałe zamieszkał w USA, gdzie zyskał sobie ogromną popularność. Tam też ponownie się ożenił, w 1899 roku z Heleną Górską.
Paderewski był nie tylko wielkim pianistą, ale także wielkim patriotą. Za honoraria, które uzyskał w USA, zbudował między innymi hotel Bristol w Warszawie, ufundował szereg patriotycznych pomników, jak np. pomnik bitwy pod Grunwaldem wzniesiony w Krakowie w 1910 roku w 500. rocznicę zwycięstwa nad Krzyżakami roku czy konny pomnik Tadeusza Kościuszki na Wawelu.
Po wybuchu I wojny światowej zaczął prowadzić szeroko zakrojone działania na rzecz wspierania Polaków i Polski, wykorzystując swoją popularność na Zachodzie. W 1915 założył wraz z Henrykiem Sienkiewiczem w Vevey Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Możliwe, że dzięki memoriałowi na temat Polski przekazanemu prezydentowi Stanów Zjednoczonych, sprawa naszego kraju znalazła się wśród słynnych 14 punktów Wilsona.
Po powrocie do kraju Józefa Piłsudskiego i on zdecydował się na powrót do ojczyzny. W 1919 roku Paderewski stanął na czele polskiego rządu, reprezentował II Rzeczpospolitą na konferencji w Wersalu. Kiedy przybył do Paryża jako przewodniczący polskiej delegacji na konferencję w Wersalu, premier francuski Georges Clemenceau witając Paderewskiego na dworcu kolejowym d’Orsay powiedział: „Co za upadek! Z wielkiego pianisty i kompozytora - zwykły premier.” Był krytykowany za nie wypełnienie wszystkich punktów polityki, przez co w listopadzie 1919 roku złożył dymisję.
Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej i bitwy warszawskiej powrócił do Stanów Zjednoczonych w 1922, gdzie znów zaczął koncertować. Później zajął się także działalnością charytatywną (w 1932 roku, na występ Paderewskiego w Madison Square Garden przybyła rekordowa liczba widzów - 16 tys., a dochód z tego koncertu artysta przeznaczył na bezrobotnych amerykańskich muzyków). W tym czasie otrzymał wiele tytułów i odznaczeń, m.in. tytuł lordowski od brytyjskiego monarchy Jerzego V.
W czasie II wojny światowej Paderewski rozpoczął organizowanie pomocy dla Polski. Miał już wtedy ponad 80 lat. W czasie przemówienia do Polonii amerykańskiej w Jersey City ktoś podał mu szklankę zimnej coli, zamiast wina, do którego był przyzwyczajony. Coca-cola okazała się dla niego zabójcza. Przeziębił się a następnie dostał zapalenia płuc i zmarł w kilka tygodni później. Ignacy Jan Paderewski został pochowany na cmentarzu w Arlington w Waszyngtonie. Jeszcze przed śmiercią kazał na swoim grobie umieścić napis: „Jestem tutaj tylko tymczasowo. Zamierzam wrócić do Polski, kiedy znowu stanie się niepodległym krajem.”
Dopiero w 1995 roku prezydent USA George Bush senior uznał, że Polska jest już krajem niepodległym i postanowił zabrać szczątki Paderewskiego z Arlington. Specjalnym samolotem razem ze swoją żoną Barbarą wylądował w Warszawie dnia 13 września 1995 roku. Nazajutrz odbyła się w Katedrze św. Jana ceremonia pogrzebowa. Teraz Paderewski, zgodnie ze swoim życzeniem, jest pochowany w podziemiach tego kościoła.
W Warszawie nazwano jego imieniem ulicę, obecnie w Rembertowie. Imię Ignacego Jana Paderewskiego nadano Parkowi Skaryszewskiemu na Saskiej Kępie w dziesiątą rocznicę odzyskania niepodległości w formie Park Ignacego Paderewskiego (na planach był określany jako Park Paderewskiego i tak nazywała się stacja kolei jabłonowskiej na ul. Zamoyskiego). Paderewski ustawił w nim pomnik płk Edwarda House'a. W czasie wojny Niemcy nazwali park Wschodnim (Ostpark). Po wojnie przywrócono nazwę, by usunąć Paderewskiego i przywrócić pierwotną, z czasów carskich (nazwa pastwiska miejskiego, którego miejsce zajął). W 1980 r. dodano do niej imię Ignacego Jana Paderewskiego, które jest używane tylko okazjonalnie. Trwają działania na rzecz likwidacji skutków wojny i komunizmu - przywrócenia nazwy Park Paderewskiego.
Stojące w Parku Ujazdowskim pomnik był pierwotnie przeznaczony dla Parku Paderewskiego. Dlatego przed wejściem do Parku znajduje się jedynie popiersie patrona. Imię Paderewskiego noszą: Gimnazjum nr 95 na Ursynowie, Gimnazjum nr 11 na Mokotowie i Gimnazjum nr 18 na Pradze Południe oraz Zespół Szkół Samochodowych i Licealnych nr 3 na Żoliborzu.
Ciekawostki
- Księga rekordów Guinnessa wciąż go uznaje jako najlepiej opłacanego pianistę na świecie w zakresie muzyki klasycznej.
- Otrzymał liczne odznaczenia, m.in. order Virtuti Militari, Legii Honorowej, Order Imperium Brytyjskiego oraz doktoraty honoris causa uniwersytetów we Lwowie (1912), Krakowie (1919) i Poznaniu (1924).