Mikiapole3 (tablica | edycje) (ale byki :)) |
mNie podano opisu zmian Znacznik: Edytor kodu źródłowego |
||
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | '''Dominik Merlini''' (właśc. '''Domenico Merlini''', ur. 22 lutego [[1730]] w Castello, zm. 20 lutego [[1797]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – włoski architekt działający w |
+ | '''Dominik Merlini''' (właśc. '''Domenico Merlini''', ur. 22 lutego [[1730]] w Castello, zm. 20 lutego [[1797]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – włoski architekt działający w Polsce, działał początkowo pod okiem [[Jakub Fontana|Jakuba Fontany]], potem samodzielnie, współpracował z [[Jan Chrystian Kamsetzer|Janem Chrystianem Kamsetzerem]]. Pozostawił po sobie około pięćdziesiąt dzieł. |
| − | Dominik Merlini przybył do |
+ | Dominik Merlini przybył do Polski mając 20 lat, zatrzymał się u spokrewnionej z jego familią rodziną Fontanów, do której należeli także [[Józef Fontana|Józef]] i [[Jakub Fontana|Jakub Fontana]]. Merlini pobierał nauki u swojego krewnego-architekta, [[Jakub Fontana|Jakuba Fontany]], był architektem królewskim, a po śmierci [[jakub Fontana|Fontany]] w [[1773]] roku objął urząd naczelnego architekta Rzeczypospolitej. Wcześniej, bo w [[1768]] roku został nobilitowany. Jego głównym zadaniem była opieka nad zabytkami i budynkami już istniejącymi, a w razie potrzeby ich przebudowa i rozbudowa do ówczesnych potrzeb. Początkowo tworzył w stylu późnego baroku, a za panowania [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] przerzucił się na klasycyzm. Do jego "wynalazków" należał portyk kolumnowy, poprzedzający wejście główne, które jest wgłębione w stosunku do ściany frontowej budynku. Chętnie też wieńczył fasady kamiennymi balustradami oraz wspornikami. Został pochowany w katakumbach na [[Cmentarz Powązkowski|Cmentarzu Powązkowskim]]. |
Najsłynniejszym jego [[Warszawa|warszawskim]] dziełem jest przebudowa [[Pałac na Wodzie|pałacu na Wodzie]] oraz budowa szeregu nowych budynków w [[Łazienki Królewskie|Łazienkach Królewskich]]. Spośród jego dzieł poza [[Warszawa|Warszawą]] należy wymienić Bramę Grodzką w Lublinie, ratusz w Piotrkowie Trybunalskim, pałac w Jabłonnie oraz restaurację zamku wawelskiego w Krakowie. |
Najsłynniejszym jego [[Warszawa|warszawskim]] dziełem jest przebudowa [[Pałac na Wodzie|pałacu na Wodzie]] oraz budowa szeregu nowych budynków w [[Łazienki Królewskie|Łazienkach Królewskich]]. Spośród jego dzieł poza [[Warszawa|Warszawą]] należy wymienić Bramę Grodzką w Lublinie, ratusz w Piotrkowie Trybunalskim, pałac w Jabłonnie oraz restaurację zamku wawelskiego w Krakowie. |
||
| − | + | Realizacje Dominika Merliniego w [[Warszawa|Warszawie]]: |
|
| + | * [[Ulica Agrykola|Agrykola]]: most nad kanałem ([[1779]]-[[1780]]) |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| + | * [[Łazienki Królewskie]]: [[Biały Domek]] ([[1774]]-[[1777]]) |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| + | * [[Łazienki Królewskie]]: [[Stara Pomarańczarnia]] ([[1784]]-[[1788]]) |
||
| + | * [[Łazienki Królewskie]]: [[Teatr na Wyspie]] ([[1786]]) |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| + | * [[Ulica Miodowa|Miodowa 16]]: [[cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny]] ([[1782]]-[[1784]]) |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| + | * [[Plac Małachowskiego]]: [[Kościół św. Trójcy (ewangelicki)|kościół św. Trójcy]] – niezrealizowany projekt |
||
| + | * [[Plac Piłsudskiego]]: [[pałac Brühla]] – generalny remont; dziś nie istnieje ([[1787]]-[[1788]]) |
||
| + | * [[Plac Teatralny]]: [[pałac Jabłonowskich]] – wraz z [[Jakub Fontana|J. Fontaną]] ([[1773]]-[[1785]]) |
||
| + | * [[Plac Trzech Krzyży]]: most nad [[Żórawka|Żurawką]] – dziś nie istnieje ([[1777]]) |
||
| + | * [[Plac Trzech Krzyży|Plac Trzech Krzyży 3]]: [[Dom przy placu Trzech Krzyży 3|kamienica Antoniego Lucińskiego]] ([[1774]]) |
||
| + | * [[Plac Trzech Krzyży|Plac Trzech Krzyży 4/6]]: [[Dom przy placu Trzech Krzyży 4/6|willa własna]] |
||
| + | * [[Plac Zamkowy]]: [[Bacciarellówka]] ([[1778]]-[[1779]]) |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| + | * [[Ulica Puławska|Puławska 113]]: [[Królikarnia|Królikarnia – kuchnia pałacowa]] ([[1780]]-[[1782]]) |
||
| + | * [[Ulica Puławska|Puławska 113]]: [[Królikarnia|Królikarnia – oficyny wjazdowe]] ([[1779]]-[[1780]]) |
||
| + | * [[Rynek Starego Miasta]]: [[Ratusz Starego Miasta|ratusz staromiejski]] – przebudowa; dziś nie istnieje ([[1781]]-[[1782]]) |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| + | Jedna z [[Ulica Merliniego|ulic]] na [[Mokotów|Mokotowie]] nosi imię Dominika Merliniego. |
||
| − | ===Dzieła w [[Warszawa|Warszawie]]=== |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| − | * [[Biały Domek]] w [[Łazienki Królewskie|Łazienkach]] ([[1774]]-[[1777]]) |
||
| − | * [[Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny]] na [[Miodowa (ulica)|Miodowej 16]] ([[1782]]-[[1784]]) |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| − | * [[Dom przy placu Trzech Krzyży 3|Kamienica Lucińskiego]] przy [[Trzech Krzyży (plac)|pl. Trzech Krzyży 3]] (ok. [[1787]]) |
||
| ⚫ | |||
| − | * [[Kościół św. Trójcy (ewangelicki)|Kościół św. Trójcy]] na [[Małachowskiego (plac)|pl. Małachowskiego]] – zwycięski projekt w konkursie, niezrealizowany. |
||
| ⚫ | |||
| − | * [[Królikarnia|Kuchnia przypałacowa w Królikarni]] ([[1780]]-[[1782]]) |
||
| − | * [[Agrykola (ulica)|Most na Agrykoli]] ([[1779]]-[[1780]]) |
||
| ⚫ | |||
| − | * [[Pałac Brühla]] na [[Piłsudskiego (plac)|pl. Piłsudskiego]] – generalny remont ([[1787]]-[[1788]]), dziś nie istnieje |
||
| ⚫ | |||
| − | * [[Pałac Jabłonowskich]] na [[Teatralny (plac)|pl. Teatralnym]] ([[1773]]-[[1785]]), wraz z [[Jakub Fontana|J. Fontaną]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| − | * [[Stara Pomarańczarnia]] w [[Łazienki Królewskie|Łazienkach]] ([[1784]]-[[1788]]) |
||
| − | * [[Dom przy placu Trzech Krzyży 4/6|Willa własna]] w pobliżu [[Trzech Krzyży (plac)|pl. Trzech Krzyży]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| + | ==Galeria== |
||
| ⚫ | |||
| + | <gallery> |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| + | </gallery> |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| + | [[Kategoria:Biografie]] |
||
| + | [[Kategoria:Zmarli]] |
||
Aktualna wersja na dzień 14:13, 27 lut 2021
Dominik Merlini (właśc. Domenico Merlini, ur. 22 lutego 1730 w Castello, zm. 20 lutego 1797 w Warszawie) – włoski architekt działający w Polsce, działał początkowo pod okiem Jakuba Fontany, potem samodzielnie, współpracował z Janem Chrystianem Kamsetzerem. Pozostawił po sobie około pięćdziesiąt dzieł.
Dominik Merlini przybył do Polski mając 20 lat, zatrzymał się u spokrewnionej z jego familią rodziną Fontanów, do której należeli także Józef i Jakub Fontana. Merlini pobierał nauki u swojego krewnego-architekta, Jakuba Fontany, był architektem królewskim, a po śmierci Fontany w 1773 roku objął urząd naczelnego architekta Rzeczypospolitej. Wcześniej, bo w 1768 roku został nobilitowany. Jego głównym zadaniem była opieka nad zabytkami i budynkami już istniejącymi, a w razie potrzeby ich przebudowa i rozbudowa do ówczesnych potrzeb. Początkowo tworzył w stylu późnego baroku, a za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego przerzucił się na klasycyzm. Do jego "wynalazków" należał portyk kolumnowy, poprzedzający wejście główne, które jest wgłębione w stosunku do ściany frontowej budynku. Chętnie też wieńczył fasady kamiennymi balustradami oraz wspornikami. Został pochowany w katakumbach na Cmentarzu Powązkowskim.
Najsłynniejszym jego warszawskim dziełem jest przebudowa pałacu na Wodzie oraz budowa szeregu nowych budynków w Łazienkach Królewskich. Spośród jego dzieł poza Warszawą należy wymienić Bramę Grodzką w Lublinie, ratusz w Piotrkowie Trybunalskim, pałac w Jabłonnie oraz restaurację zamku wawelskiego w Krakowie.
Realizacje Dominika Merliniego w Warszawie:
- Agrykola: most nad kanałem (1779-1780)
- Cmentarz Powązkowski: plan urbanistyczny najstarszej części (lata 90. XVIII wieku)
- Długa 44: pałac na Potkańskiem (1771-1773)
- Krakowskie Przedmieście: pałac Kazimierzowski – przebudowa wnętrz dla Szkoły Rycerskiej (1765-1768)
- Łazienki Królewskie: Biały Domek (1774-1777)
- Łazienki Królewskie: Ermitaż – przebudowa (1775-1779)
- Łazienki Królewskie: Nowa Kordegarda – przebudowa (1779-1780)
- Łazienki Królewskie: Pałac Myślewicki (1775-1778)
- Łazienki Królewskie: Pałac na Wodzie – przebudowa wraz z Kamsetzerem i Szuchem (1775-1793)
- Łazienki Królewskie: Stara Pomarańczarnia (1784-1788)
- Łazienki Królewskie: Teatr na Wyspie (1786)
- Łazienki Królewskie: Wielka Oficyna – przebudowa (1778-1788)
- Łazienki Królewskie: Wodozbiór (1777-1778)
- Miodowa 16: cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny (1782-1784)
- Miodowa 17: pałac Borchów – przebudowa (lata 80. XVIII wieku)
- Plac Krasińskich: pałac Krasińskich – odbudowa po pożarze (1783-1784)
- Plac Małachowskiego: kościół św. Trójcy – niezrealizowany projekt
- Plac Piłsudskiego: pałac Brühla – generalny remont; dziś nie istnieje (1787-1788)
- Plac Teatralny: pałac Jabłonowskich – wraz z J. Fontaną (1773-1785)
- Plac Trzech Krzyży: most nad Żurawką – dziś nie istnieje (1777)
- Plac Trzech Krzyży 3: kamienica Antoniego Lucińskiego (1774)
- Plac Trzech Krzyży 4/6: willa własna
- Plac Zamkowy: Bacciarellówka (1778-1779)
- Plac Zamkowy: pałac pod Blachą – przebudowa na potrzeby biblioteki królewskiej (lata 80. XVIII wieku)
- Powązkowska: kościół św. Karola Boromeusza (1792-1793)
- Puławska 113: Królikarnia (1782-1786)
- Puławska 113: Królikarnia – kuchnia pałacowa (1780-1782)
- Puławska 113: Królikarnia – oficyny wjazdowe (1779-1780)
- Rynek Starego Miasta: ratusz staromiejski – przebudowa; dziś nie istnieje (1781-1782)
- Zamek Królewski – przebudowa wnętrz, w tym urządzenie Izby Senatorskiej, Sali Wielkiej, Sali Rycerskiej i Kaplicy Królewskiej, z J. Ch. Kamsetzerem (1767-1785)
- Zamek Ujazdowski – nieukończona przebudowa, z Fontaną i Szregerem (1776-1781)
Jedna z ulic na Mokotowie nosi imię Dominika Merliniego.
