.JPG){kind=link}
DH Smyk
|
| nr w rej. |
| A-715 |
Dom Handlowy Smyk (dawniej Centralny Dom Towarowy, w skrócie CDT, CeDeT lub CEDET) – to sześciokondygnacyjny dom handlowy położony przy ulicy Kruczej 48 w Śródmieściu Północnym w dzielnicy Śródmieście, pomiędzy ulicami Alejami Jerozolimskimi, Kruczą a Bracką. Dojazd do niego możliwy jest wszystkimi liniami zatrzymującymi się w zespole DH Smyk.
W miejscu, gdzie przed II wojną światową stało kilka kamienic, w latach 1948-1952 powstał gmach wg projektu Zbigniewa Ihnatowicza oraz Jerzego Romańskiego nazwany Centralnym Domem Towarowym. Był to gmach późnomodernistyczny, który powstał w Warszawie doby socrealizmu. Przez to jego projekt był w tamtych czasach potępiany. Dom handlowy w momencie powstania był bardzo nowoczesny i funkcjonalny, posiadał też drugie w stolicy schody ruchome. Na dachu natomiast znalazła się restauracja na 400 osób, a na antresoli kawiarnia na 200 osób. Fasada od strony Alej Jerozolimskich ozdobiona była neonem w kształcie spiralnej strzałki oraz trzema ułożonymi pionowo literami: C, D, T.
Budynek w tym stanie dotrwał do 1975 roku – w nocy z 20 na 21 września 1975 roku w CDT wybuchł pożar, który znacznie zniszczył obiekt. Oficjalną przyczyną pożaru było "zatarcie łożysk niewyłączonego mechanizmu schodów ruchomych". Podczas rewitalizacji trwającej do 1977 roku zmieniono wiele z pierwotnego charakteru budynku. W latach 80. dom zwany już wówczas "Smyk" stał się częścią domów towarowych Centrum. W 2000 roku DH Smyk został wydzielony ze spółki Domy Towarowe Centrum i powołano spółkę Smyk sp. z o.o., który utworzył markę sklepów z artykułami dla dzieci.
Współcześnie planowana jest rewitalizacja budynku oraz przywrócenie go do stanu sprzed pożaru z 1975 roku, oprócz tego z tyłu Smyka, wzdłuż ul. Kruczej ma powstać nowa, sześciopiętrowa część obiektu z biurami. Autorami całej koncepcji są Andrzej Chołdzyński oraz Wojciech Grabianowski, według których nowe skrzydło oparte jest na "idei lampionu o szklanych ścianach oraz rozświetlonym, zarówno w dzień i w nocy, wnętrzu". Na niższych piętrach znajda się sklepy, na wyższych biura, a na samym szczycie restauracja. Jednocześnie dzięki elewacji od strony ul. Brackiej ulica ma odzyskać swój dawny charakter z oboma pierzejami. Rozbudowie Smyka sprzeciwiają się jednak niektórzy mieszkańcy[1]. Prace miały rozpocząć się w 2012 roku[2], jednak przeciągnęły się prace projektowe – sklep "Smyk" opuścił budynek w połowie czerwca 2013 roku, a zaraz potem elewacje zasłoniły ogromne banery reklamowe. Przeciwko nim zaprotestowali społecznicy oraz obrońcy zabytków, a pod ich naciskiem generalny konserwator zabytków zakazał wywieszania banerów reklamowych na budynku – mimo to płachty reklamowe pojawiały się nadal, udało się je usunąć dopiero 31 grudnia. Następnie zakładano, że prace rozpoczną się latem 2014 roku i dobiegną końca na przełomie 2015 i 2016 roku, według obecnych planów mają one się rozpocząć na jesieni. Inwestor zapowiada, że chce, aby sklep Smyk powrócił w to miejsce po zakończeniu przebudowy, aczkolwiek zmieniona zostanie nazwa budynku na taką nawiązująca do oryginalnej nazwy.
Ciekawostki
- Budynek został wybrany przez Muzeum Architektury we Frankfurcie nad Menem jako jeden z trzech, obok kościoła św. Rocha w Białymstoku i Sądów na Lesznie, obiektów reprezentujących polską architekturę w publikacji "Architektura XX wieku".