A (linia autobusowa)

Ten artykuł dotyczy linii autobusowej. Zobacz też: A (strona ujednoznaczniająca).

Autobus A (zabytkowy Ikarus, Noc Muzeów 2010) — Autobus Ikarus 260 na muzealnej linii A na pl. Bankowym

A – historyczna linia autobusowa pospieszna, która kursowała na trasie z Huty na Ursynów Północny, obecnie kursuje jako linia muzealna w czasie corocznej Nocy Muzeów.

Historia[]

020 — Autobus Ikarus 260 na muzealnej linii A na placu Narutowicza

Linia autobusowa "A" została po raz pierwszy uruchomiona 29 czerwca 1928 roku jako pierwsza po trzyletniej przerwie linia autobusowa w Warszawie, kursowała wówczas na trasie z Placu Teatralnego na Plac Zbawiciela, kursując przez inne śródmiejskie place: Saski, Małachowskiego, Warecki, następnie ul. Bracką przez pl. Trzech Krzyży i ul. Mokotowską. Dnia 17 lutego 1932 roku została skierowana przez ul. Koszykową, pl. Na Rozdrożu i al. Szucha na Plac Unii Lubelskiej. W 1936 roku skorygowano jej trasę ze względów bezpieczeństwa, wycofano ją z pl. Trzech Krzyży i skierowano ul. Kruczą. Linia kursowała do 6 września 1939 roku, kiedy to zawieszono ją w związku z nasilającymi się bombardowaniami.

Ponowne uruchomienie linii "A" związane było z pomysłem, jaki pojawił się w latach 50. XX wieku, aby stworzyć sieć oznaczanych literami linii pospiesznych, na których obowiązywałaby specjalna taryfa oraz mniejsza liczba przystanków. Linia "A" została uruchomiona jako pierwsza 14 września 1957 roku na trasie Bielany-AWF – Wilanowska przez pl. Komuny Paryskiej, pl. Dzierżyńskiego i pl. Unii Lubelskiej. Na jej trasie znalazło się jedynie osiem przystanków, wliczając w to dwa krańcowe oraz: Plac Wilsona, Dworzec Gdański, Plac Bankowy, Centrum, Plac Unii Lubelskiej i Morskie Oko. W przeciągu dwóch lat dodano na trasie szereg nowych przystanków, a w 1959 roku przedłużono linię na Bielany, do pętli u zbiegu ul. Kasprowicza z al. Zjednoczenia – wówczas linia "A" zatrzymywała się już na 14 przystanków, spośród których kilka było na żądanie.

W kolejnych latach dodawano jedynie kolejne przystanki na trasie, zaś w 1964 roku wprowadzono wydłużone kursy wariantowe pod Hutę, jednak ze względu na niską frekwencję zlikwidowano je osiem miesięcy później. W 1967 roku wprowadzono jednokierunkowo przejazd ul. Waryńskiego, w 1974 roku na krótko wydłużono linię aż do pętli przy al. Reymonta, zaś w 1978 roku wydłużono ją już na stałe do Huty – dokonano tego w wyniku zamiany krańców z linią "A-bis" (wspomagającą linię "A" od 1974 roku).

Linia kursowała bez zmian aż do 1983 roku, kiedy to linia została przedłużona przez Wałbrzyską, Nowoursynowską, Dolinę Służewiecką, al. Komisji Edukacji Narodowej, Surowieckiego, Romera, Herbsta i Jastrzębowskiego na Ursynów Północny. Zatrzymywała się wówczas na 25 przystankach, w 1992 roku została wycofana z ul. Wałbrzyskiej. Była to ostatnia zmiana, gdyż 1 grudnia 1992 roku linia została zlikwidowana i podzielona na nowe linie przyspieszone: 515 (Huta – Ursynów Południowy) i 516 (Esperanto – Ursynów Północny).

Współcześnie autobusy tej linii kursują jako muzealne podczas Nocy Muzeów.

Linię uruchomiono ponownie 6 kwietnia 2024 roku na jednokierunkowej trasie okólnej z przystankiem postojowym Centrum, z okazji obchodów Światowego Dnia Świadomości i Akceptacji Autyzmu.^[1]